Search

Now showing items 41-50 of 125

“Στον κόλπον της Απολλακκιάς υπάρχουν δυό μικρά νησάκια που ήτον άλλοτε καΐκια και τα μαρμάρωσεν η Παναγία, γιατί ήρταν εκεί με σκοπόν να κλέψουν το μοναστήρι της Σκιαδενής Παναγιάς. Άραξαν στην Απολακιά κι' ετοιμάζουντο να βγούν όξω οι ναύτες. Δεν πρόφτασαν όμως να βγούν στη στεριά γιατί η Παναγιά τους εμαρμάρωσε μαζί με το καΐκι τους”. Η παράδοση αυτή μοιάζει με το καράβι των Σαρακινών που δεν μπορούσε να αποπλεύση από το Ηραίον της Σάμου επειδή οι ναύτες του άρπαξαν το άγαλμα της Ήρας όπως αναφέρει ο Μηνίδοτος ο Σάμιος παρ' Αθηναίω. (ΙΕ12 6) [Για το ένα καΐκι απ' αυτά λέγουν οτι ήτο αγριόχοιρος και επειδής έρχουτα να κάμη καταστροφή στην Ρόδο τον εμαρμάρωσεν η Παναγιά και δεν τον άφησε να βγή όξω].

Βρόντης, Αναστάσιος (1930)

Ένας Δαματρενός μια νύχτα βρήκε στο δρόμο ένα μωρό παιδί που έκλαιε το λυπήθηκε και το πήρε στην αγκαλιά του για να το πάρη στο σπίτι του. Όσο προχωρούσε είδε πως το μωρόν ετέντωνε τα πόδια του κι έφταξαν στην γη. Ο άνθρωπος εφοβήθηκεν κι άφησε το παιδί μέσα στον δρόμο. Άρχισε πάλι το παιδί τα κλάματα και τότες έτρεξαν ένα κοπάδι Καλίτσες (Ανεράδες) κι έπιασαν τον άνθρωπο στον χορό φωνάζοντάς του «Γειά σου Καρκάζο». Τον εχόρευαν ώστα κ’ εξημέρωσε και τότες ο χωρικός με την ψυχή στα δόντια πή(γ)ε στο χωριό του κι είπεν ότι έπαθεν εκείνη την βραδυά. Από τότες ο άνθρωπος επήρε το επίθετον Καρκάζος όπως τον εβάπτισαν οι Καλίτσες.

Βρόντης, Αναστάσιος (1930)

Κάος και κάους (κοινόν) κόους (Απόλλωνα)= κείνος που γεννήθηκε τα Χριστούγεννα. Οι Κάοι γυρίζουν τη νύχτα κυρίως όταν πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και αν βρούν κανένα με το ζώο καβουλλικούν στον κώλο του ζώου και ερωτούν <μόλυβος για μπάμπακος> αν πή ο άνθρωπος πάμπακος, θάναι ελαφρός σαν παμπάκι, αν πη μόλυβος, θάναι σαν μολύβι. Άμαν τους βαστάζουν ως το πουρνό, αν δεν τους αφήσουν να φύγουν, φωνάζουν : κάου κι εκάηκα και γίνονται άνθρωποι άμα ξημερώση. Πολλοί κυρώνουν σίδερα, τους βάζουν στα πόδια τους και βγάζουν ‘’καλικαντζάρους’’. Για να μη γίνη κάος το παιδί που γεννιέται τα Χριστούγεννα, του κάμνουν πουκάμισο μονομερήτικο, δηλ. σε μια μέρα εργάζονται εφτά Μαρίες, ξεχωρίζουν το παμπάκι, το λιάζουν, το μαγγανίζουν, το ξοδεύουν, το κλώθουν, το νελούν, το σύρνουν, το υφαίνουν, το ράβουν.

Παπαχριστόδουλος, Χ. (1932)

Η πανούκλα έγινεν από την πατσαβούραν, που εσφόγγισεν ένας βασιληάς το ματωμένο σπαθίν του, σ' ένα με(γ)άλο πόλεμον. Την πέταξε σ'εναν κάμπο κι από κει εγεννήθηκεν η αρρώστεια αυτή. Μια μέρα η πανούκλα έστειλεν την κόρη της σ' έναν τσοπάννην να της δώση έναν αρνί. Ο τσοπάνης εφορτώθη για μιας έναν αρνί και το πήρεν ο ίδιος στο σπήλιον της πανούκλας. Εκεί είδεν χιλιάδες κατομύρια καντύλια, που ήτο το καθένα για έναν άνθρωπον. Ο τσοπάννης εγνώρισε το δικόν του καντύλι και είδεν πως του αδερφού του, που ήτον εκειά κοντά είχε πιόττερο λά(δ)ι. - Δεν μπορείς να βγάλης λίγο λά(δ)ι που του αδερφού μου το καντύλι και να το βάλης στο δικό μου που κοντέβγκει να σβύση: λέγει στην πανούκλαν ο τσοπάννης θέλοντας να ζήση πολλά χρόνια. - “Δεν μπορώ είπεν η πανούκλα” γιατί το λά(δ)ι της ζωής του καθένα είναι μετρημένο από το Θεό. Ο τσοπάννης τότε εθύμωσε κι επήρε στην μάντρα του το αρνί παραμηλώντας στο δρόμο για τη σκληρότη της πανούκλας.

Βρόντης, Αναστάσιος (1930)

α! Τα ασημάδια που’χει ο κάουρας πάνω στη ράχη του είναι οι χτυπηματιές που’ φαγεν σαν εμπάλεβγε με τον Δι(γε)νή κάτω στον άγριο των αγρίων στον Αγριοκαλαμιώνα όπως λέγει και το σχετικό δημοτικό τραγούδι. β! Τα μεγάλα χαλιά του κάουρα είναι κόκκινα στην άκρηα και φαίνονται σαν καμένα γιατί άμαν έκαμναν τα καρφιά, που θα σταύρωναν τον Χριστό, ο κάουρας έτρεξε πρώτος κι’ επήρε πρώτος στον γύφτο την φωτιά. γ! Για τους καούρους λέουν ακόμα πως άμα βγή κανένας από τον ποταμό και πάει στα χωράφια γένεται σκορπιός.

Βρόντης, Αναστάσιος (1939)

Πολλοί Τούρκοι που κατοικούσαν στο Κάστρο της Ρόδος κι είχασιν χωράφκια στην εξοχή σα θθέλασιν να γυρίσουν το βρά(δ)υ στα σπίτια του, την εποχή του ζεμάτου, έφηνναν τ’ άλετρά τους όξω που το Κάστρο. Το ‘χαν κακό να τα βάλουν μέσα στο Κάστρο, γιατί είχαν πακουστά τους πως η Ρόδος θα παρτή που κείνον που θα ‘χεν στο σπίτιν του άλετρο (1). [Άλετρον= Τούτο εγίνετο πριν να καταληφθή η Ρόδος υπό των Ιταλών, τώρα όμως πολλοί λίγοι Τούρκοι κάμνουν τούτο].

Βρόντης, Αναστάσιος (1939)

Υπάρχει στη Ρόδο μια οικογένεια στο μαράσι της Παξιμάδας γνωστή με το όνομα «του Κκίννου». Τα μέλη της οικογενείας έχουν το χάρισμα όταν κανένας τους εγγίξει με το χέρι και μαλάξει ολίγον απ’ έξω τον πονεμένο λαιμό είτε παιδιού είτε μεγάλου ανθρώπου να γίνεται καλά. Σαν ζωηρό όνειρο το θυμούμαι ακόμη που πηγαίναμε στο σχολείο ένα πρωΐ κ’ επεράσαμε από του εξαδέρφου μου το σπίτι να τον πάρουμε μαζί μας. Τον ηύραμε να περιμένη στην εξώπορτά τους με δεμένα τα λαιμά. Μας είπε πως σήμερα δεν θα ερχότανε στο σχολειό γιατί πονούσαν τα λαιμά του κ’ επερίμενε τη μητέρα του να τον πάρη στου Κκίννου. Η παράδοσις λέγει πως η οικογένεια αυτή επήρε το χάρισμα από το ακόλουθο περιστατικό: Ο πάππος των ο Κκίννος όταν ήταν νέος ήταν ο καλύτερος λυριστής και τραγουδιστής. Στους καλύτερους γάμους και χορούς αυτόν επροτιμούσαν να παίζη τη λύρα. Μια νύχτα τον Αύγουστο εξεκίνησε να πάη με τη λύρα του στην Κρεμαστή για να βρεθή την άλλη μέρα στο πανηγύρι της Παναγιάς της Καθολικής. Επήγαινε ακροθαλασσιά στο περιγιάλι των Τριαντών, κι όταν έφθασε τα μεσάνυχτα κοντά στα θολάρια, βλέπει ν’ άρχονται από τη θάλασσα ένα κουπάδι Ανεράδες, τον βάζουν στη μέση να παίζη τη λύρα κι αρχινούν αυτές τριγύρω του το χορό. Ύστερον από κάμποσην ώρα έκραξε ο πετεινός. «Πάμε να φύγουμε λέει μια Ανεράδα, ο πετεινός έκραξε». «Χορεύετε ακόμη είπεν η πρώτη κι είν’ ο μαύρος». Ο χορός κρατεί πιο ζωηρός. Ύστερο πάλι από κάμποση ώρα ξανακράζει ο πετεινός. «Πάμε να φύγουμε – λέει μια άλλη ο πετεινός εξανάκραξε.» «Χορεύετε ακόμη λέει πάλι η πρώτη, είναι ο κόκκινος.» Και ο χορός εξακολουθεί ζωηρότερος. Όταν όμως προς το μέρος της Ανατολής άρχισε να φαίνεται κάποιο φως κ’ έκραξε πάλι ο πετεινός τότε λέει η πρώτη διαλύνοντας το χορό: Τρεχάτε τώρα να φύγουμε είναι ο άσπρος.» Κ’ έφευγαν άλλη απ’ εδώ κι άλλη απ’ εκεί. Ταραγμένος ο Κκίννος σηκώνεται ολόρθος και προφταίνει κι αρπάζει την τελευταία από τα μαλλιά. «Άφησε με – του λέει – η Ανεράδα.» «Δε σ’αφίνω της λέει ο Κκίννος.» «Άφησέ με κι ό,τι χάρι θέλεις να σου κάμω». «Άκουσε, Ανεράδα, έχασα την αρραβωνιαστικιά μου με τα λαιμά της, να μου πης το γιατρικό για να μη παίρνη κι άλλος τον καμό μου. «Άμε του λέει η Ανεράδα, εσύ και τα παιδιά των παιδιώ σου, θα ‘γγίζεται μόνο με το χέρι σας απ’ έξω τα πονεμένα λαιμά και θα γειαίνουν αμέσως. Έτσι την επαράτησε κ’ έφυγε. Σημ. Για τον Κκίννον διηγούνται οι άνθρωποι που τον έφταξαν πως κανένας λυριστής δεν ήμπορούσε να του παραβγή στ΄ αυτοσχέδια λιανοτράγουδα. Μια μέρα έπαιζε τη λύτρα του στον καφενέ μαζύ μ’ ένα άλλο ξακουστό λυριστή. Ο κόσμος περίεργος εμαζεύτηκε τριγύρω να δη ποιος από τους δυο θα νικήση. Ο άλλος ο λυριστής λέει ένα δίστιχο που μ’ αυτό περίμενε πως ο Κκίννος δε θα μπορέση να δώση απάντησι. Το δίστοιχο ήταν: Ο Ήλιος στην Ανατολή και τ’ άστρο ναι στη Δύσι. Θελειά το δένω το σκοινί κι όποιος μπορεί ας το λύση. Όταν το ετελείωσε εκύτταξε λοξά τον Κκίννον ο οποίος πράγματι εφάνηκε στην αρχή καταστενοχωρημένος. Αλλ’ αφού ετράβηξε μερικές δοξαριές εξάφνου εφάνηκε μια γαλήνη στο πρόσωπό του και απαντά: Μην το τεντώνεις το σκοινί κ’ είν’ η θελειά στη μέση Να μη λυθή η αγάπη σου και πάει αλλού και δέσει.

Γνευτός, Παύλος (1926)

Από τες τοπωνυμίες «Δυομάχες» στα Σιάννα «Γιαιμαχί» στην Αρχάγγελο «Ευρωμάχεια» στο Βάτι το «Μυριάντρι» στην Λίνδο και τον «Πίμαχον» στο Μεσαναγρόν, μανθάνομεν επίσης διάφορα πολεμικά επεισόδια της Ρόδου. Και για μεν τους Δυομάχες, λέγουν, πως έγειναν εκεί κάποτες δυο μάχες, για το Γιαιμαχί πως χύθηκεν άφθονον αίμα σε κάποιαν συμπλοκή, για την Ευρωμάχεια ότι έγινε ευρεία μάχη. Για το Μυριάντρι λέγουν ότι ετάφησαν εκεί μύριοι άνδρες πολεμώντας τους εχθρούς για την σωτηρία της πατρίδας. Στες Φάνες έχει μια βρύση που την λεν του Μαΐ γιατί εκτίστηκε με συνδρομήν όλων των κατοίκων πληρώνοντας ο καθένας χωρικός από ένα μάΐ (παράν).

Βρόντης, Αναστάσιος (1930)

Ημέραν τινά ο Μωάμεθ είχεν υποσχεθή εις τον περι αυτόν αμαθή όχλον ότι την επομένην θα έκανε το θαύμα και θα εξήγεν εκ της γής, ως άλλος Μωυσής, ύδωρ. Προ τον σκοπόν τούτον αφ' εσπέρας έθεσεν κρυφίως υπό την γήν αρκετούς ασκούς πλήρεις ύδατος. Την νύκτα πηλόφυρ τοι χοίροι, ανέσκατζαν την γήν και ετρύπησαν δια τού ρύγχους την τους πλήρεις ύδατος εκείνους ασκούς ματαιώσαντες ούτω τα θαυματουργά σχέδια του Μωάμεθ. Ο προφήτης του Θεού οργισθές τότε κατηράσθη τους χοίρους και απο της εποχής εκείνης, οι πίστοι του Μωάμεθ οπαδοί, δεν τρώγωσι καν τα ζώα ταύτα ώς όντα κατηραμένα. Κατόπιν του ανωτέρω επισοδίου και της αρκετά δηκτικής παραδόσεως, ο λαός ο ελληνικός ευθύμης και σκοπτικώς αποκαλεί τους Οθωμανούς... Γουρουνομύτηδες. Αλλά και Κουτσουλούς διο ευνοήτους λόγους ο λαός της αποκαλεί.

Δρακίδης, Γεράσιμος Δ. (1917)

Κοντά στον Νιορτάνην ποταμό είναι οι Πήχες και κοντά στες Πήχες είναι μια νύφη που ζητά να περάση που τ' άλλο μέρος την πεθθεράν της. Η νύφη 'φτή ήταν μια καινουργιοπαντρεμένη, κι επειδής δεν επέρναν καλά με την πέθθερκιάν της, την έπιασεν που τον λαιμόν και ζητά να την πνίξη. [πέθθερκιάν = πενθερά].

Βρόντης, Αναστάσιος (1939)

«
1
. . .
2
3
4
5
6
7
8
. . .
13
»

Search

Filters