Search

Now showing items 11-20 of 120

Όπως και στους αρχαίους έτσι και σήμερα, ο Άδης βρίσκεται κάτω απ'τη γή, γι αυτό λέγεται και <Κάτω κόσμος.>Τις ψυχές τις αρπάζει απ'τα μαλλιά και τις πηγαίνει στον Άδη ο Χάρος, που δεν είναι άλλος απο το Χάροντα των αρχαίων Ελλήνων. <Είναι μαύρος γιατί μαυρίζ' τη gαρδιά>. Απ'αυτόν δεν είναι δυνατό να ξεφύγει κανείς. Ακόμα και ο ίδιος ο κουμπάρος του δε μπόρεσε να γλυτώσει. Η παροιμία λέει ότι: Μπροστά στου Χάρου τις πληγές βοτάνια δεν χωρούνε, ούτε γιατροί γιατρεύουνε, ούτ' άγιοι βοηθούνε. Κοντά σ'όλ'αυτά παράλληλα και η Χριστιανική αντίληψη ότι τις ψυχές τις παίρνει ο αρχάγγελος Μιχαήλ και τις πηγαίνει <στου Κυρίου αφέντη>. Γι αυτό και οι γριές τον παρακαλούν να <μην έρθει μ'άγρια φωνή> να τις πάρει, αλλά ήρεμα-ήρεμα, <με την ταπέινωση>, όπως λέει μια σχετική προσευχή. (Δε μπόρεσε να γλυτώσει=Βλ. Παραδόσεις (χάρος), ο'υτ'οι άγιοι βοηθούνε=βλ.παροιμίες, προσευχή= Βλ.τραγούδια (προσευχές).

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

Όταν είχαν σταυρώσ’ το Χριστό, πήγαιν’ η Παναΐα με τ’ς μαθητάς κ’ ήτρωγε. Και πέρασ’ η Αγία Καλή και λέει: «Για δε, σταυρώσαν το γιο τ’ς και τρώει». Τ’ν εκατηγόρησε. Λέει, «Ωχ Αγία Καλή, μ’ ήκαψες με τ’ gουβέντα που ‘πες. Ω Αγιά Καλή κι ευλογημέν’ να ‘σαι όμως πάντα σκοτεινή κι αραχνιασμέν’ και να μη βρεθεί ποτέ ιερεύς να σε λειτουργήσ’». Κ’ είναι κάπου αυτή η εκκλησία, αλλά είναι σκοτεινά και γεμάτ’ dέντες αράχν’. Παπάς δε βρίσκεται να πα να τ’ λειτουργήσ’. Έχει κατάρα. [dέντες= ο ιστός της αράχνης]

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

Γυρίζοντας μια φορά στο χωριό μ'νυχτώθ'κα και μ'ηύραν τα μεσάνυχτα στη Γούρνα.Εκεί άρχισε και τρεμόταν το ζώο στάθ'κε και τρεμόταν. Γυρίζω έτσ', φοβήθ'κα κιόλα, νύχτα, ερημιά, βλέπω ένα μαύρο πράμα και σερνόταν, κακό πράμα, σατανάς. Ήκαμα το σταυρό μ'κι αυτό ήρθε έτσ'δα και ώωπ ήπεσε απο μια πεζούλα στα χωράφια. Τρεμόμουν κι εγώ και το ζώο, δέκα ντενεκέδες κτυπούσαν πίσω μ'. Και βγήκε ύστερα μια φωτιά στ'θάλασσα, μια λάμψ' και μια τρομερή φωνή : Άαααα! Π' dρανταχτήκαν οι βράχ' κ' ήσκασ' ο δαίμονας, με το σταυρό που 'καμα. (το χωριό μου=Τον Τριπόταμο, Γούρνα= περιοχή κοντά στην Καρδιανή)

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

Ένα βράδ’ π’ ο Γιάνν΄ς ο Χαλμάν’ς λίχνιζε, άκουσε απ’ τ΄ άλών’ του Σοφιανού βιολιά. Είταν πολλοί γνωστοί τ’ εκεί και χορεύαν. Ο τάδες, ο τάδες, τ’ς ήλεγε με τα ονόματά τους. «Είdα ‘ναι ρε παιδιά και χορεύετε βραδυάτ΄κα;». Τ’ λεν, «Πανηγύρ’ έχουμε έλα να χορέψ’ς και συ να σε κεράσουμε». Πήγε λοιπόν κι αυτός και χόρευε. Σε μια στιγμή βλέπ’ τ’ς γνωστοί τ’ κ’ είχανε αλογατίσια πόδια. Είταν αγελλούδες. Πάει να φύγ’, που να φύγ’; Τον αρχίσαν στο ξύλο κ’ ήπαθ’ αιμόπτυσ’ και σε τρεις μέρες πέθανε.

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

Στ' Θεοσκέπαστ' μπήκαν σε μια τρύπα οι Χριστιανοί και τνε παρακαλούσαν να τ'ς σκεπασ', για να μην τ'ς πιάσουνοι Τούρκ'.Βρέθ΄κε τότε μι αράχν' κι άρχισε να κάν' dέντες μπροστά στ' dρύπα. Καθέ βήμα π' κάναν δήκαν τ'ν αραχν' και φύγανε. Λέν, “Εδώ δε μπορεί να ' χουνε μπεί. Θα τνέ χαλούσαν την αράχν' αν μπαίν”.(Θεοσκέπαστη : Παναγία η Θεοσκέπαστη : Ξωκκλήσι κοντά στο Φαλατάδο, dέντες = Ο ίστος της αράχνης)

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

Ο ανάγρος, ανάγροι= αι γελλούδες( Κρόκος)

Βογιατζίδης, Ι. Κ. (1922)

‘Όταν οι Εβραίοι κυνηγούσαν το Χριστό να τόνε πιάσουν, πήγε και κρύφτ’κε σε μια μάντρα, μέσα στα πρόβατα. Επεράσαν κι από κει οι Εβραίοι κι αρωτήσαν τα πρόβατα, λέει: «Μήπως είδες το Χριστό;». Εκείνα όμως πήγαν πολλά μαζί και τόνε κρύψαν μέσα στ’ν ουριά τους. Λέει, «Δεν τον δήκαμε». Πήγε ύστερα στα κατσίκια και κρύφτ΄κε. Επέρασαν πάλ’ οι Εβραίοι, λένε, «Μη δήκατε το Χριστό;». Λέει, «Εδώ ‘ναι». Και σ’κώσαν τ΄ν ουριά τους. Από τότε ο Χριστός τσούδωσε κάταρα, να ‘χουν πάντα ψηλά τ’ν ουριά, ενώ τα πρόβατα τ,ν έχουν γερμέν’ προς τα κάτω. [δήκαμε= είδαμε, Η παράδοση ανήκει και στην κατηγορία, «Αίτια» βλ. παρόμοια απ’ τη Σίφνο: Ν. Πολίτου, «Παραδόσεις» - τομ. Α’, σελ. 107]

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

Τα στοιχειά είναι ψυχές ανθρώπων ή ζώων, που αφού αποχωριστούν απ’ το σώμα τους αποκτούν υπερφυσική δύναμη και μπορούν να βλάψουν ή να κάνουν καλό. Κατοικούν εκεί που ο άνθρωπος ή το ζώο σκοτώθηκε και συχνά γίνονται φύλακες και προστάτες του τόπου. Στην αντίληψη αυτή οφείλεται το έθιμο να <στοιχειώνουν> το σπίτι σφάζοντας έναν κόκορα στα θεμέλια : <Στα θεμέλια ρίχν΄ς αγιασμό και καλαμένια σταυρουδάκια και λεφτά για το γούρ τα’ σπιτιού. Πρέπ’ να σφάξ’ς κι έναν κόκορα, να στάξ’ το αίμα τ’ για να στοιχειώσ’ το σπίτ’. Χών’ς και τα’ gεφαλή τα’ στα θεμέλια> Υπάρχουν και θησαυροί στοιχειωμένοι, που τους αποχτά όποιος μπορέσει να τους ξεστοιχειώσει. Ένας τέτοιος θησαυρός είναι και η χρυσή γουρούνα του Ξώμπουργου. (Βλ. Παραδόσεις> (Στοιχειά>)

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

Ο πύργος τ' Σαρακήν' είναι στοιχειωμένος. Γι'αυτό όταν κανείς μπαίν' μέσα δεν πρέπ' ν'ακ'μπήσ' πουθενά, για να μην πάθ'κακό.

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

Κ' η Παναΐα η Βρυσιώτ'σσα ήκρυψε τ'ς αθρώπ' απ' τ'ς Τούρκ', αλλά αυτή ήβγαλ' αγριοχλαδιές και τσούκρυψε. Μια βολά στο πανηγύρ' τ'ς είχαν οι Καρδιανιώτες γλέντ'. Ξαφνικά όμως, εκεί π' χόρευαν, άρχισαν οι τσαμπούνες να μ'λούν μ' ανθρώπινη φωνή και φώναζαν : “Τούρκ' ερχόνται, Τούρκ' έρχονται!”. Κάνουν έτσ' και γλέπουν μια φεργάδα στο γιαλό κι ανέβαιναν οι Τούρκ'. Φόβος, κακό. Τι να κάνουν, ηκρύφτ'καν στ' Βρυσιώτ'σσα κ' ήβγαλ' εκείν' αγριοαχλαδιές και τ'ς σκέπασε. (Βρυσιώτ'σσα = Καθολικό ξωκλήσι στο Βρυσί, λίγο πριν απ' την Καρδιανή, Τσαμπούνες = Μουσικά όργανα).

Φλωράκης, Αλέκος Ε. (1971)

«
1
2
3
4
5
. . .
12
»

Search

Filters

Ο ανάγρος, ανάγροι= αι γελλούδες( Κρόκος)

Ο πύργος τ' Σαρακήν' είναι στοιχειωμένος. Γι'αυτό όταν κανείς μπαίν' μέσα δεν πρέπ' ν'ακ'μπήσ' πουθενά, για να μην πάθ'κακό.