Πλοήγηση Παραδόσεις ανά Συλλογέα "Οικονομίδης, Δημήτριος"

Αποτελέσματα 1-20 από 32

Άγιος Φίλιππος

“Άης Φίλιππας ένα βράδυ ήρθε στο χωριό (ήτονε ζευγάς) κι ηύρηκε τα φιλικά dου σπίθια χωρίς πασκαλινό. Πηιάνει λοιπό κι ευτός και σφάζει το 'να dου βούδι α το ζευγάρ που 'χε κι ήκανε τη δουλειά dου και τώνε πάει κριάς να πασκάσουσι. Την άλλην ημέρα παεί και βρίσκει ξανά το ζευγάρι τα βούδια χωρίς να λείπη καένα. Ταύτο τ' άη Φιλίππου πρέπει όλοι να πασκάσουσι”

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Ο “όξ από 'πά”

«Άμα τη νύχτα πορπατής και σ’ απαdήξη όξ’ από πά (= δαίμονας) δεν θα σε χαλάση ά σ’ ακλουθά τεσσαραμμάτης σκύλος. Και σκύλο όμως να μην έχης μπορεί να γλυτώσης ά βαστάς μαυρομάνικο μαχαίρι. Σα βαστάς μαυρομάνικο μαχαίρι και σ’ ακλουθά και τεσσαραμάτης σκύλος δεν έχεις να δουλιάσης καθόλου (= να φοβηθής). Υπάρχει και η εξής παραλλαγή: «Άμα bερνάς από καμμιά βαρυτοπιά και σ’ απαdήξη όξ’ από ‘πά, κάμε...

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Ο βασιλεύς Κωνσταντίνος

Αλούσης της Κωνσταντινουπόλεως άγγελος Κυρίου επιφανείς τω βασιλεί Κωνσταντίνω επέδωκεν αυτώ σπάθην ξύλινην διατάττων συνάμα αυτώ, ίνα δια ταύτης αποκρούση την έφοδον. Απορριψάντος δ’ εκείνου μετ’ αγανακτήσεως και μετά περιφρονήσεως την προσφοράν και ειπόντος ότι χρυσήν σπάθην έχων ουδέν κατώρθωσα, ουδέν δε θα κατορθώσω και δια της ξυλίνης, ο άγγελος μεταβάς παρά τω Μωάμεθ επέδωκε την ξυλίνην σπάθην,...

Οικονομίδης, Δημήτριος
Η μαεμένη Ζούλα

Ένα ζώ το πιο καλοβύζικο ηρχουdάνε κάθα μέρα αρμεμένο στο μαζωμό μας. – Βρέ ποιος το πκιάνει το ζώ και το κωλοβυζαίνει; εφώναζεν αρχιβοσκός (Εώ ήμου gοπέλλι, λέγει ο αφηγούμενος, κι εκακοβάνασιν οι βοσκοί πως το κωλοβυζαίνω ‘ώ (εγώ).Εώ λοιπό ήμουν αθώος). Μιάν ημέρα του παρακαθίζει ο κουνιάδος μου και πάει στα προβόλια που Μπρούλη από πίσω στα μακορράχιδα μες dο κορφάκι και βρίσκει το ζώ κι ήκλανε....

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Του Πέτρου το bήδημα

“Ένας Απεραθίτης μια βολά, που τον ελέανε Πέτρο, ηρχούdανε στο χωριό με φορτωμένο το μουλάρι dου. Στου Λαλλιστράου το πέραμα, ανάμεσ' άη – Ιάννη και Κανάκη ακούει ένα gουδούνι πό θάρευε. Πώς ήτονε ζούλα. Το κυνηά το κυνηά ώσπου το βράχωσε (= το έρριψε μέσα εις τους βράχους). Μόλις εδιάηκε στη θάλασσα είδε τη ζούλα κι εστέκουdαν απάνω σ' ένα βράχο. Ευτός μόλις την είδε τινάζ ένα λατχίδι (= σάλτο) να...

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Οι Ιχθύς της Ζωοδόχου Πηγής

Εικοτολογούσιν ότι καθ’ ην στιγμήν ο πορθητής Μωάμεθ ο Βος εισήλασε νικητής εντός της Κωνσταντινουπόλεως, ο ατυχής της πύλης του Αδριανού ήρως αμερίμνως και αναλγήτως ηυθύμει παρά το αγίασμα της Ζωοδόχου Πηγής. Αγγελθείσης δ’ αυτώ της αλώσεως της Πόλεως, εδυσπίστει προς το γεγονός ειπών: «εάν τούτο η αληθές, οι εν τω τηγάνω ιχθύς αμέσως να αναζήσωσι». Ω του θαύματος οι ημίεφθοι ιχθύς αναστάντες έπεσαν...

Οικονομίδης, Δημήτριος
Το σεdουκάκι τση Παναγίας

Εις απόστασιν ολίγης ώρας από του χωριού και εις την θέσιν άη – Γκηρκός (Άγιος Κηρύκος) υπαρχει μικρός βράχος από άτσαχαν (= πυρρίριον λίθον) στρογγύλος και με προεξοχήν εις τον δημόσιον δρόμον. Δια τον βράχον αυτόν πιστεύουν οτι όποιος “τόνε σπάση με τη gεφαλή dου, θα τον εύρη 'εμάτο τσι λίρες κι όποιος με σφυρί, 'εμάτο τα κάρβουνα”. Ο βράχος αυτός είναι γνωστός με την ονομασίαν το σεdουκάκι τση...

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Ο Ιορδάνης

“Μια βολά ένας Απεραθίτης εσιάηκε στο λειβάδι κι ήκλεψεν άχερα κι εσκότωσε gι εκείνο bου τα 'χε. Στη στράτα όπου ρχουdάνε, εχύνουdα d' άχερα και την άλλην ημέρα τάχνα τάχνα επήρασι τη στράτα να βρούσι dο gλέφτη. Ο Ιορδάνης είναι η στράτα των αχέρων”. (Ιορδάνης = αστερισμός του Γαλαξία).

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Ο λαός κι ο σκατζόχοιρας

“Μια βολά ο λαός κι ο σκατζόχοιρας εστοιχηματίσασι να παρατρέξουσι και ώρισα gι ένα ίσο μέρος.Ο αρσενικός κι ο θηλυκός σκατζόχοιρας εσυνεννοήθησα κρυφ’απού το λαό.Ο αρσενικός λέει του θηλυκού : - Θ α πας στη bέρα μεριά του χαλιού και σαν έρθη ο λαός εκεί θα του πής : -Ήρθα. Το ίδιο θα κάμω και ‘ώ. Ετσά ο λαός θα χάση το στοίχημα.Την άλλην ημέρα ο σκατζόχοιρας ενίκησε dο λαό με τη bονηριά dου”.

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Μια βοσκά κι έναν καιρό εβήκε το φίδι στο χωριό. Κυνηγός από μεριά το κυνηγούσε για να το σκοτώση. Κι αυτό από το κακό του έσκισε το βουνό κι εδιάβηκε. Κι άρπαξ’ένα γάιδαρο που ‘τανε κάρβουνα φορτωμένος και τον έφαε μαζί με τα κάρβουνα! Ήτανε θεριό αυτό! Και πήγε στο ποτάμι και ρούφηξε στο ποτάμι (κάηκε απου έφαγε τα κάρβουνα). Ποτάμι μου,ποτάμι μου, λέει σώσε με του.. τη στιγμή.

Οικονομίδης, Δημήτριος (1951)
Παραδόσεις για τον Άγιο Κοσμά

Ο Άγιος Κοσμάς περνώντας από τα μέρη μας έμεινε τρείς μέρες στη Δερβιτσάνη, στο σπίτι του Μήτρο Μπόμπη, που ήταν και μαθητής του. Δίδαξε το λαό καθώντας στο σκαμνί το Ζντάβου. Το γεύμα της Τρίτης μέρας το πέρασε στην Αγία Παρασκευή. Εκεί κοιμήθηκε λίγο και ξυπνώντας είπε : «Εδώ είναι η σιδερένια πόρτα» εννοώντας την πόρτα που φράζει στην Τουρκία και στον Μουαμεθανισμό το δρόμο προς την εξάπλωση του....

Οικονομίδης, Δημήτριος (1951)
Ο λαός κι ο σκύλος

Ο λαός με το σκύλο μια βολά ήτονε συδέκνοι.Μιαν ημέρα παρακάλεσεν ο λαός(λαγός)το σύδεκνό dου να του δώση τα παπούτσα dου να δή ά dου κάνουνε.Σα dα'βαλε ο λαός ήφυε gι ήφηνε dο σκύλο αξυπόλητο.Γι αυτό λοιπό μάχεται τώρα ο σκύλος το λαό ετσά πολύ.( Ανακοίνωσις Αντ,Πριμικηρίου, συδέκνοι=κουμπάροι (επι βαπτίσεως), μάχεται=μισεί)

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Οι Τούρκοι και το χερνό

Ο Μωάμεθ οdεν ήρχεψε να λέη στσι Τουρκαλάδες πως μόνο φτος ειναι θεός dόνε πιστεύγασι και αυτό επολέμα να κάνη θάματα, σα bου τα 'κανε ο Χριστός μας, μα δε dα κατάφερνε. Μια βολά 'υρίζει και τωνε λέει πως μπορεί να χτυπήση το ραβδί dου και να βγή α 'τή 'ής νερό. Απο βραδύς λοιπό εμάζωξεν ασκιά και τα έμωσε νερό κι εδιάηκε gαί τα 'χωσε με την άμμο. Την αυγή πο ξυπνήσασι dα μουχτερά ρω Τουρκώ εμυρίστησα...

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Ο σκουργιαλλός με τη gορώνα

Ο σκουργιαλλός ήβαλε στοίχημα με τον αετό πκοτός θα πάη πι αψηλά.Αφό ετοιμάστησα να πετάξουσιν,ο σκουργιαλλός εσάρταρε κι εκαβαλλίκεψε dόν αετό.Ο αετός ήκαμε πολλές dουbές ιά να φύη ο σκουργιαλλός α’τη ράχη dου,μα δεν εμπόρεσε να τόνε διώξη.Αφό διάηκεν ο αετός ως το τέλος που δεν εμπόρετε πια να πάη πι’αψηλά γατί ήτονε κουρασμένος,ο σκουργιαλλός εσηκώθηκε κι εδιάηκεν απάνω όσον εμπόρειε και φωνάζει...

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Τα μαλλάκια τση Παναγίας

«Όdεν εσταυρώσα dο Χριστό, ήπηρεν η μάννα dον τα όρη των ορίω. Στη στράτα εξέμπλεκε τα μαλλιά τζη και τα μάδειε. Από στότες επομείνασιν απάνω σε κάτι κοκκινωπά πλαδάκια, που τα λέσι «μαλλιά τση Παναγίας».

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Το κρασί

Όdεν εφτέψασι υο πρώτο κλήμα κι ενοίξασι dο λάκκο να το φτέψουσι κάτω κάτω στο λάκκο εσφάξασιν ένα χοίρο και με το αίμα dου εποτίσασι dο χώμα. Οdεν εσκεπάστηκε το κλήμα ως μνιάν απιθαμή εσφάξασιν ένα λιοdάρι κι εποτίσανε το χώμα. Στο τέλος αφ'σι το χώσασι καλά-καλά, εσφάξα gι ένα gατη κι εποτίσασι dο ρέστο χώμα. Είνηκε dο κλήμα, είνηκε σια-σια τ'αμπέλι και 'ίνεται το κρασί και το πίνομε. Άμα bκιή...

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Το καρύδι του λαιμού

Όdεν ήπλασεν ο θεός τον Αδάμ και την Εύα ήτονε μες στο bαράδεισο μαζί με τα’άλλα δεdρά καμιά gαρυδιά. Ο Θεός των είπε πως απ’όλα τα φρουτκά να τρώνε και μόνου απού τα καρύδια εκείνα να μη φάσι. Αλλά η Εύα, που δεν είχε χορτασμό dου χορτασμού επάαινε κάθα μέρα απού κάτ’α’τη gαρυδιά, την εξάνοιε κι ελιμπίζουdανε τα καρύδια τζη. Μιαν ημέρα πο διάηκε, ήτονε απάνω στη gαρζυδιά μια μαιμού κι ήτρωε καρύδια...

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Η αγία Σοφία

Ότε εάλω η Κωνσταντινούπολις, οι Χριστιανοί αυτής κάτοικοι ελειτουργούντο εν τω περιβλέπτω ναώ της Αγ. Σοφίας και ηκροώντο την του Αποστόλου ανάγνωσιν. Ότε δε εισήλασαν τα οθωμανικά στρατεύματα, ο παις ο αναγινώσκων την περικοπήν του αποστόλου, ο ιερεύς ο ιστάμενος παρά την ωραίαν Πύλην και πάντες οι πιστοί απελιθώθησαν και έκτοτε μένουσι απολιθωμένοι.

Οικονομίδης, Δημήτριος
Βρέσιμο (θησαυρός)

Οι θησαυροί ανακαλύπτονται ή δι’ ονείρων ή κατά τύχην. Ο θησαυρός φυλάσσεται υπό δαίμονες τινός, ο οποίος τον μεταβάλλει εις άνθρακας, αν μαρτυρήσης είς άλλον το όνειρον, το οποίον είδες δι’ αυτόν.Πολλοί εγείρονται κατά την νύκτα κατόπιν ονείρου και λαμβάνουν αξίνην και φτυάρι και μεταβαίνουν είς τον τόπον του θησαυρού. Ενίοτε αντί χρημάτων ή άλλων πολυτίμων πραγμάτων ευρίσκουν υδρίας κενάς ή πλήρεις...

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)
Οι φαράγγοι τση Βασίλους

«Οι φαράγγοι τση Βασίλους» ευρίσκονται παρά τον Σταυρόν τση ράχης. Είναι εις πολύ απότομον μέρος. Εκεί παλαιότερον έρριπτον ζώα. Πιστεύεται ότι είναι πολύ βαθείς και φθάνουν εώς εκ την θάλασσαν, αν και η απόστασις είναι πολύ μεγάλη. «Μια βασίλισσα ήπεσε μέσα μια βολά και εβγήκα dα μαλλιά τζη στο Σταυρό τ’ Αζαλά». Βασιλού είναι η βασιλοπούλα (πριγκίπησσα).

Οικονομίδης, Δημήτριος (1934)