Προστέθηκαν πρόσφατα

Αποτελέσματα 1281-1300 από 6798

Τον παρακάτω θρύλο άκουσα από τη Μαρζιά την Ζεμπιλλαίνα που κατοικούσε πάντα στ’ Αργινώντα: «Τα Σκάλια (τοπωνύμιον) τα (εδώ) κοντά, ημολώθηκαν μόνο, μα η Παναγιά μας, η Γαλαgιανή, μιάλη η Χάρη της, εν ηφήκεν το κακό (ν)α κοντοσιμώσει καθόλου τα πέρα. Τόχω ακουστά που τημ μάνα μου το ιστορικό: πως την εί(δ)εν η (γ)ειτόνισ’σα μας η Αγγελίνα, κ’ ήτον λέει, μια κοντή (γ)υναίκα μαυροφορεμένη και με τα...

Ζερβός, Ιωάννης (1958)
ηλιοκρουσμένος= ούτως ονομάζουν τον ικτερικόν.

Σωφρόνιος, ηγούμενος Μονής Λιγγιστάδων (1877)
Ο άγιος Χαράλαμπος έχει διώξει την πανούκλα από το Νησί. Εφώναζε εκείνη: “Με διώχνεις Λάμπη” του λεγε κι έφυγε αμέσως. Ήρθε η αρρώστεια κι έφυγε προς την Ήπειρο. Κι έχουνε σταυρώσει το τόπο, στην “Κακή Λαγκάδα” και ο σταυρός φαίνεται ακόμα. (Χαραγμένος σε βράχο. Παλιότερα ήτανε ξύλινος. Επειδή από κει επέρασε φεύγοντας). Σαν ένα ζώο με γράτσουνα πολλά.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1957)
Άλλη εκδοχή είναι πως εσταυρώσανε το Νησί όταν εδιώξανε την Πανούκλα, να μην ξαναγυρίση. Είχε παρουσιαστή η Χολέρα. Είδανε το βράδυ μια φωτιά να φεύγη κι εφώναζε: “Με διώχνει ο Λάμπης!” (Πρβλ. Πολίτου παραδόσεις αριθ. 910 σελ. 555). Το Νησί ήτανε κατοικημένο και το έρμαξε ασθένεια και γι' αυτό το σταυρώσανε, να μην ξανάρθη η αρρώστεια. Ήτανε άγριος κόσμος εδώ και γι' αυτό εκάμανε κι ένα σωρό εκκλ...

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1957)
Η πανόγλα (πανούκλα)

Όντον ήτονε βασιλιάς ο Δαυΐδ είχενε μιαν κοπανιά πόλεμο με τσ’ οχτρούς του. Ο στρατός του ήτονε λίγος κι εφοβούντονε πως ήθελα να νικηθή. Ο Θεός που τον εγάπανε πέμπει έναν άγγελο και του λέει: «Ο Θεός δα σου πέψη στρατό, μα γιάε, μην πα σου διόξη και τόνε μετρήσης». Την άλλη μέρα κιόλας σηκώνεται ο Δαυΐδ και βρίσκει τσι κάμπους γεμάτους στρατό. Δεν ήκανε δα ν’ ακούση τη διαταγή του Θεού, μόνο πιάνει...

Λιουδάκη, Μαρία (1938)
Καλό (το – τον)= ειδός τι επιληψίας καταλαμβανούσης καθ' ωρισμένας περιόδους ανθρώπους τινάς. Η λαϊκή δημιουργία έπλασεν ότι το “καλό” είν αντικείμενον ίσον το μέγεθος προς κόκκον πίσον ή φακής χρώματος κυανού και ο ευρών και φαγών αυτό απαλλάσσεται της όντως δεινής τόπου.

Δένδιας, Μιχαήλ (1915)
Απ' όξω. Λέγεται περί των εξαίφνης ασθενούντων, ην η ασθένεια αποδίδεται εκ επιδράσεως δαιμόνων κλπ. “σαν απόξω είναι αυτή η αρρώστεια”.

Μαστορίδης, Χαρίλαος (1914)
Η παλιά η Καλο(γ)έραινα μου είπε: Ζαν (σαν) ηπερμαζώχτησαν πάλιν οι νοικοκυροί στα σπίgια τους, ζαν ήφυεν το κακό, ήκουσα που τον Νικόλα της Μυλωνούς, που τόγιεν (είδε), πως ήτον μια αντρο(γ)υναίκα, μακροβιτσίλλα (όρνεον αετοειδές), (δ)υναμωμένη, άγιρ’ζια κι ανεμαλλαρ’ζιά κι ηκράτειν στην (δ)εξιάν της σέρα (χέρα) έναν καμάκι κι ησκότωννεν, όποιον ήθελε παντήξει. Μα εν της ήρεσεν, λέει, που λαώνεβζεν...

Ζερβός, Ιωάννης (1958)
Μια άλλη παράδοση λέει, πως την ησκότωσε την Πανούκλα και πο τότε στα κονίσματα ζωγραφίζουν τον άϊ – Χαράλαμπο, που πατεί στα πόgια (πόδια) του το σώμα της αγριογυναίκας, της Πανούκλας, κι έχει το κοντάρι του μπηγμένο στο στήθος της.

Ζερβός, Ιωάννης (1958)
Προ αιώνος περίπου εις τα χωριά της Πιτσιλλιάς ξέσπασε μια καταστρεπτικωτάτη ασθένειαν, η πανώλης. Λόγω του ότι ο κόσμος εκείνους τους χρόνους ήτο μάλλον αγράμματος και πολύ προληπτικός, επίστευσε δι’ αυτήν διαφόρους προλήψεις, όπως αυτήν που μου είπεν η μακαρίτισσα η γιαγιά μου. Μια καλή ημέρα, που το χιόνι σκέπαζε τα πάντα, την ηρώτησα τι ήτο αυτή η πανώλης που κατέστρεψε ολοκληρωτικά δύο χωριά...

Γεωργίου, Ανδρέας (1957)
Κουκούδι (κατ' αφομοίωσιν εκ του κουκούδι)= ολεθρία δύναμις, δαίμων του ολέθρου κομίζων την πανώλην ή χολέραν ή άλλην τινα λοιμικών νόσοι. [Δουκάγγ= Κουκούδι= [pestis, αγκιά, Spisotas, et sevibit Romanus Niaphosus in Giammania inedita., “Κουκούδι του Παραμυθιού και τση Αγιά Μαρίνας.” κουκούδι= άνθρωπος αποτρόπαιος δια την αισχρότητα της μορφής].

Δένδιας, Μιχαήλ (1915)
Μία φορά τον παλιό καιρό ένας χωρικός απάντηξε έξω από το χωρίο Κατούνι, το μεσημέρι ενός καλοκαιριού που γύριζε στο χωριό τρεις κυρίες άγνωστες. Τις εξαιρέτησε και τις ερώτησε πως βρεθήκανε εκείνη την ώρα εκειά. Αυτές απαντήσανε. – Ερχόμαστε απ’ αυτό το χωριό (κι ‘ έδειξαν το Κατούνι) όπου είχαμε να κάμωμε πολύ θέρο, αλλά δεν μας αφήσανε ο Αντώνης ο Ψαρογέννης, η Ερήνη η Κοκκίνα και η Μαρία η Μαυρομούρα....

Κασιμάτης, Ιωάννης Π. (1958)
Ασθένειαι

Πανούκλα. Όταν ερχόνταν η πανούκλα ο κόσμος έφευγε. Η πανούκλα ερχόντανε στο χωριό σα γυναίκα και είχε γραμμένα τα ονόματα που ήθελε να πάρη. Τα ονόματα αυτά τα εζητούσε νύκτα. Ο κόσμος έβλεπε ένα φως που άναβε και έσβυνε, ψηλά στα βουνά. Αυτή η πανούκλα έψαχνε τα ονόματα που είχε σημαδέψει να πάρη. Βρίσκονται παλιά μνήματα και εμείς λέμε πως είναι απ' αυτή την εποχή, τα βρίσκομε σε διάφορα μέρη στα...

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1961)
Δρύμα και Δρύμες, (η ,αι,)= εξωτικές που εμφανίζονται κατά την λαϊκήν δοξασίαν εν Ιωαννίνοις κατ' Αύγουστον και προκαλούσι νοσήματα πυρετούς.

Ρέκας, Β. Δ.
Ου πάΐγκας

Μνια φουρά ου πάϊγκας κ η θερμασιά ανταμώθηκαν κι έβαλαν κλήρον που να κατοικήσ’ ον ένας και που ον άλλους. Ου κλήρους έπισι να κατοικήσ’ ου πάϊγκας ‘ς του σπίτ του πλούσιου κ η θερμασιά ‘ς του σπίτ του φτουχού. Στου σπίτι του πλούσιου δέμ. Πιρνούσι καλά ου πάϊγκας. Έφκειανι τηγ παϊγκουφουλιά τ ς τις αγκουνές, αλλά μόλις τν έφκειανι πάϊνι η δούλα κι τηγ γκρέμιζι. Δε μπουρούσι να κάμη κουρουνιά. Κ’...

Λουκόπουλος, Δημήτριος (1914)
Μην κάθησ' αποκάτω 'ς τες σταλαξιές (ή ς τα κεραμίδια ή ς τες σταλαγματιές του σπιτιού), γιατί είναι ησκιώματα. (Επειδή ημπορεί να ξαγκλυστρήση καμμία πλάκα από τη σκεπή και να σε πλακώση).

Σάρρος, Δημήτριος Μ. (1893)
Την ευλογιά την λένε Μελένια. Σέρνει πίσω της την Αστρακιά και την ιλαρά. Αυτές είναι τρεις εδελφές.

Ήμελλος, Στέφανος Δ. (1961)
Αλαφροήσκιωτοι= κείνοι που τις πλακώνει ο ήσκιος. Τη νύχτα που κοιμάται πέφτει τάχα μια σκιά κι αν δεν ο άνθρωπος σκάζει (συμπτώματα εφιάλτου) ανανοήση.

Ιωαννίδου, Μ. (1942)
Βραχνάς ο αριφνάς. Ασθένεια ο βραχνάς

Έναμ παιδί με κόκκινοφ φεσάκι καθίζει στολ λαιμόν τ’ αθρώπου άμα γκοιμάται ανάσκελλα και κοντέβγει να τομ πνίξη. Πλώννει να το πιάση μ’ έν εμπορεί άμα μ πλώση να του πάρη το φεσάκι, κόφτει το παιδί, γιατί είναι γ καλό στον άνθρωπο να το πιάση. Τάσσει τον τότες το παιδί μαϊδgιά πολλdά, μ’ είναι γκαλά να μην της το δώση, όπου κι άμ πάη ύστερα, εν τοθ θωρούσι.

Παπαχριστόδουλος, Χ. (1932)
Ο Βραχνάς

Ο βραχνάς είναι ένα μικρό αραπάκι που πάει και πλακώνει τους τυχερούς ανθρώπους. Όταν τον πλακώση κανένα πρέπει να κοιτάξη να του πάρη το σκουφάκι του. Άμα του το πάρη, ο βραχνάς φωνάζει: «Δος μου το σκουφάκι μου, δος μου το σκουφάκι μου». Αυτός που το κρατεί λέει: «Δος μου χρήματα, δος μου χρήματα. Κι ο βραχνάς του δίδει χρήματα. Μα είναι πολύ δύσκολο να του το πάρη το σκουφάκι. Όποιος καταλάβει...

Λιουδάκη, Μαρία (1940)

Παραδόσεις: Πρόσφατες εγγραφές

ηλιοκρουσμένος= ούτως ονομάζουν τον ικτερικόν. ﻿

Απ' όξω. Λέγεται περί των εξαίφνης ασθενούντων, ην η ασθένεια αποδίδεται εκ επιδράσεως δαιμόνων κλπ. “σαν απόξω είναι αυτή η αρρώστεια”. ﻿

Δρύμα και Δρύμες, (η ,αι,)= εξωτικές που εμφανίζονται κατά την λαϊκήν δοξασίαν εν Ιωαννίνοις κατ' Αύγουστον και προκαλούσι νοσήματα πυρετούς. ﻿

Την ευλογιά την λένε Μελένια. Σέρνει πίσω της την Αστρακιά και την ιλαρά. Αυτές είναι τρεις εδελφές. ﻿

Αλαφροήσκιωτοι= κείνοι που τις πλακώνει ο ήσκιος. Τη νύχτα που κοιμάται πέφτει τάχα μια σκιά κι αν δεν ο άνθρωπος σκάζει (συμπτώματα εφιάλτου) ανανοήση. ﻿

ηλιοκρουσμένος= ούτως ονομάζουν τον ικτερικόν.

Απ' όξω. Λέγεται περί των εξαίφνης ασθενούντων, ην η ασθένεια αποδίδεται εκ επιδράσεως δαιμόνων κλπ. “σαν απόξω είναι αυτή η αρρώστεια”.

Δρύμα και Δρύμες, (η ,αι,)= εξωτικές που εμφανίζονται κατά την λαϊκήν δοξασίαν εν Ιωαννίνοις κατ' Αύγουστον και προκαλούσι νοσήματα πυρετούς.

Την ευλογιά την λένε Μελένια. Σέρνει πίσω της την Αστρακιά και την ιλαρά. Αυτές είναι τρεις εδελφές.

Αλαφροήσκιωτοι= κείνοι που τις πλακώνει ο ήσκιος. Τη νύχτα που κοιμάται πέφτει τάχα μια σκιά κι αν δεν ο άνθρωπος σκάζει (συμπτώματα εφιάλτου) ανανοήση.