Search

Now showing items 1-10 of 537

Το χωργιό Άγιος Μύρων είναι κεφαλοχώρι, χτισμένο πάνω σε δυο λόφους, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα της εκ μητρός μάμμης μου. Το χωριό επί τουρκοκρατίας ήκμαζε και ήτο κέντρον στρατιωτικής Διοικήσεως. Και σήμερα το χωργιό ακμάζει, και οι κάτοικοι του φημίζονται για την γενναιότηταν, φιλομάθειαν και φιλεργίαν των. Τρέφουν δε εξαιρετικόν σεβασμόν προς τον Άγιον, με το όνομα του οποίου τιμάται το χωργιό. Το χωργιό στην αρχαιότητα ωνομάζετο Ραύκος. Τη σημερινή ονομασία του την έχει από τον Άγιον Μύρωνα, γηγενή Άγιον, ο οποίος είναι βέβαιον, ότι έζησε, εθευματούργησε και εκοιμήθη εν Ραύκω, όπου και σώζεται το σπήλαιο που ησκήτευσε, ο τάφος και τα λείψανα του Αγίου.

Φραγκάκι, Ευαγγελία Κ. (1949)

Πλάϊ στο Κουτζιανίτικο παραποτάμι και μέσ' από ριχή πλαγιά, βγαίνει λίγο νερό που μυρίζει σαν μπαρούτι. Το νερό οφελεί στα νεφρά και τους ρευματισμούς. Η παράδοση αναφέρει πως ένας γέρος περνώντας αποκεί, είπε κάτι λόγια, βάρεσε ύστερα με τη πατερίτσα του την πλαγιά και αμέσως πήδησε το νερό. Λένε πως ο γέρος είταν ο Αϊλιάς

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)

Ναι γυναίκα αγιασμένη έγλεπε τα’αερικά, τα στοιχειά κι ούλα που δε γλέπεις εσύ. Πήγε σ’έναν πλούσιο που πέθαινε, γλέπει τα σκυλιά απόξω στην πόρτα του, ήταν οι δαιμόνοι να καρτεράνε την ψυχή του, άρχισε τα κλάηματα <Ρέ, λέει η πεθερά της, ‘’αγαπητικό τον είχε’’. Πέθανε κι ένας φτωχός είδε απόξω στην πόρτα του αρνάκια, απιδάκια αγγέλοι ήτανε να καρτεράνε για την ψυχή του –άρχισε και γέλαγε. ‘’Ρε’’, λέει πάλε η πεθερά της, ‘’δεν τον λυπάται που είχε παιδάκια’’ πάει και τα μαρτυράει στον άντρα της. ‘’Θα μας πής της λέει εκείνος. ‘’αν σας ειπώ, θα πεθάνω’’κείνος δεν την πίστευε <Φτειάσε πρώτα την κάσα’’ του λέει : <έτσι κι έτσι, δεν τον αγάπαγα, τον λυπήθηκα> Ω; που ναν τα ειπή, ναν τα καλοειπή, άνοιξε το στόμα, βγήκε η ψυχούλα της. Βάργε το κεφάλι του στερνά ο άντρας της, αλλά πάει, το πουλί πέταξε.

Τσάκωνα, Μαγδαληνή Κ. (1944)

Πάνω απ’ την Καρβουνολεπινίτσα ξεπετιένται δύο σταχτόασπροι βράχοι. Ο πιο μεγάλος βράχος λέγεται Αλμπίνα. Στην κορυφή που φαντάζουν τρεις γέρικες δάφνες. Ο άλλος λέγεται Αλμπινίτσα και έχει το σχήμα πυραμίδας. Κάτω απ’ τα βράχια αυτά λένε πως είναι ο τάφος του Ασκληπιού. [Άλμπα= Λέξ. Κουτσουβλάχικη, άσπρη, ήτοι άσπρη πέτρα, Αλμπινίτσα, σύνθετη. Άλμπα – νίκα= μικρή άσπρη πέτρα. Η πέτρα στην Κουτσουβλαχική λέγεται κιάτρα. Υπονοείται ότι ακολουθεί πως δυο λέξεις Αλμπίνα και Αλμπινίτσα]

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)

Για τον Προφήτη Ηλία ήταν γνωστή η λαϊκή παράδοση πως οι βροντές που ακούονται, όταν βρέχη, είναι από το ποδοβολητό των τεσσάρων αλόγων του που σέρνουν την άμαξα. Ήταν αμαξάς, λένε, ο Προφήτης κι ανέβη στον ουρανό με τ' αλογά του. Ξωκλήση του Προφήτη δεν είχαν, λειτουργούσαν στον Άϊ Βαράση. [Για την πανελλήνια παράδοση και άλλα σχετικά με την λατρεία του Προφήτη βλ. Ν. Γ. Πόλιτη, Λαογραφικά σύμμεικτα 1, σελ. 89 -92, και 2, σελ. 146 -153

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Στο Βαρδάρι υπήρχε η πρόληψη, ότι όποιος ανύπαντρος πιεί νερό από τη βρύση Μποτούχα, δεν ξεφεύγει την παντρειά. Η παράδοση σχετικά αναφέρει ότι διαβατικός καλογερίκος πίνοντας νερό από την Μποτούχα πέταξε τα ράσα του και παντρεύτηκε μια Βαρδαριώτισα. [Μποτούχα= Το ποτόκι ή πότακας παραφθαρμένο]

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)

Στην Καρβουνολεπενίτσα ή Λεπενίτσα και τώρα μετανομασμένη Πιαλία στα ριζά του βουνού Κόζιακας, υπάρχει η παράδοση, κατά την οποία ο Ασκληπιός διέταξε τον υπηρέτη του, να τον σκοτώσει και να βάλει τ’ όνομά του σ’ ένα κουτί, μες το οποίο ο Ασκληπιός κάτι πέταξε. Κατά τη θέληση του Ασκληπιού, ο υπηρέτης θα έθαβε το σώμα σαν κάτι το άχρηστο. Και το κουτί παράγγειλε να το ανοίξει ύστερ’ από σαράντα μέρες, οπότε θα βρισκε μέσα, τον Ασκληπιό μικρό βρέφος. Ο υπηρέτης όμως δεν υπολόγισε καλά κι άνοιξε το κουτί αφού περάσανε 39 μέρες και 40 νύχτες. Ανοίγοντας το κουτί είδε ένα μικρό νήπιο. Είταν ο Ασκληπιός, που κινώντας τα χείλια του ξεψύχησε. Ο υπηρέτης πρόωρα είχε ανοίξει το κουτί. Λείπανε μερικές ώρες για να ωριμάσει. Έπειτα ο υπηρέτης πήρε το χαρτί που είχε ρίξει στην αρχή ο Ασκληπιός κι έφυγε. Στο χαρτί αυτό είταν γραμμένες οι συνταγές για τις διάφορες αρρώστιες. Οι Καρβουνολεπονιτσιώτες, που πιστεύουν πως το χωριό τους είναι η πατρίδα του Ασκληπιού, πιστεύουν ακόμα πως κάποτε θα βρουν το πολύτιμο αυτό χαρτί. [Πιαλία= Αρχαία πόλη, που δεν αναφέρει, ούτε ο Στράβωνας ούτε ο Παυσανίας. Στο γεωγραφικό λεξικό του Στεφ. Βυζαντίου αναφέρεται ως σημαντική Θεσσαλική πόλη, Στην Καρβουνολεπενίτσα υπάρχουν ακόμα πραχτικοί γιατροί. Πιστεύουν ότι κληρονομικά μάθανε την τέχνη, απ’ τον Ασκληπιό. Οι γυναίκες κάθε άνοιξι μαζεύουν χόρτα απ’ τον Κόζιακα, τα ξηραίνουν, κάνουν βοτάνια και τα πωλούν στα Τρίκκαλα και τα περίχωρα στους αρρώστους.

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)

Πέντε κορομπλίτσες, στο Μπούκορο, η μια πλάι στην άλλη μεγαλώνοντας αγκαλιαστήκανε και μπερδέψανε τα κλωνάρια τους. Κάτω απο την ολοπράσινη αυτή ομπρέλα, ξεκουραζόντανε οι οδοιπόροι και σταλίζανε τα πρόβατα. Μια μεγάλη όμως μπόρα μ'αστροπελέκια, σάρωσε τις αδερφομένες κορομπλίτσες και μαζί ένα τσοπάνη. Λένε πως το μέρος στοίχειωσε. Ένας ολόμαυρος άνθρωπος με μάτια που πετάνε φλόγες, γυρίζει εκεί τα βράδυα.

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)

Τις μέρες, που γιορτάζουν αυτές δεν επιτρέπεται καμμιά δουλειά. Η παραβίαση της αργίας φέρνει ζήμια σ' όσες νοικοκυρές εργασθούν. Υπάρχουν πλήθος από παραδόσεις που αναφέρουν ζημιές που γινήκανε σ' όσες γυναίκες θέλησαν και να κουτσοδουλέψουν ακόμα. Μια γυναίκα γνέθοντας μαλλί με τη ρόκκα της δέχτηκε στο κεφάλι ένα γλυδί. Άλλη στον αργαλειό χτυπήθηκε με γράβαλο. Άλλης καταξεσχίθηκε το σγαρόνι. Άλλης κριτσίκωσε το νήμα . Κι άλλης άνοιξε και χάλασε η κουρίτα. Άλλης πετάχτηκε πε΄ρα απ' τον τέντζερη το κουπαστάρι. (γλυδί = από το λίθος, πετράδι ακροποταμιάς, γλυμμένο από το νερό. Γράβαλο = από το όνομα του δέντρου γαύρου ή Γράβου – Γράβαλο, κομμάτι πέτρας μεγάλο σαν τον καρπό γαύρου. Βρβλχ. Γραβιά = μέρος με γράβους. Σγαρόνι = το γδαρόνι από το γδέρνω, παραλλαγμένο σε σγαρόνι, κομμάτι πετσιού από γδαρμένο γουρούνι, το γουρνοτσάρουχο. Νήμα = Από το κρίκος κατά τσιτακισμόν, Αντί κρικώθηκε, όταν το νήμα μπλέγεται κατά το στρίψιμο του. Κουρίτα = ξύλινη σκάφη, στην οποία βάζουν τροφή για τα γουρούνια ή σκυλιά. Πιθανά το αρχαίο γώρυτος ή χώρυτος ο θύλακος ή σλαβική η σκάφη. Κουπαστάρι = το κάλυμμα του τέντζερη, η κούπα, το σκέπασμα).

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)

Σημειώνω εδώ την πιο διαδεδομένη παράδοση για το Ευαγγέλιο, το γραμμένο με χρυσά γράμματα σε περγαμηνή. Την αναφέρουν συχνά οι Φαρασιώτες, χωρίς να την εντοπίζουν σ' ορισμένο ξωκλήσι. Βρέθηκε, λένε, το Ευαγγέλιο στα ερείπια της εκκλησίας από κάποιο Τούρκο βοσκό που έβοσκε τα γίδια του. Ήταν καλοκάιρι και το κοπάδι του μαζευόταν πάντα και στάλιζε στον ίδιο τόπο. Μια απ' όλες τις γίδες δεν άλλαζε ποτέ τη θέση που κοιμόταν κι αν τυχόν πήγαινε άλλη κοντά της, τη χτυπούσε με τα κέρατα και την έδιωχνε από κεί. Αυτό γινόταν ταχτικα. Τόβλεπε ο βοσκός κι από περιέργεια μια μέρα πήρε έν' αξινάρι κι έσκαψε στο μέρος εκείνο. Σήκωσε τα χώματα και βρήκε το βιβλίο με γράμματα ελληνικά. Πήρε το βιβλίο, τόφερε στο χωριό και ο Τούρκος πρόεδρος τόστειλε στα Φάρασα. Από κεί τόστειλαν στο Δεσπότη στην Καισαρεία.

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

«
1
2
3
4
. . .
54
»

Search

Filters