Search

Now showing items 1-10 of 126

Δριμές : 3 πρώται, 3 μεσαί, 3 τελευταίες του Αυγούστου και Μαρτίου. Κατά τας τον Άυγουστον απόφεγουν την πλύσιν πανικών, κατά τας του Μαρτίου την κακήν οικοδόνησθνου ξυλειάς. Όθεν αι φράσεις ; Τ' Αυγούστου οι Δριμές πανιά και του Μαρτιού στα ξύλα. Ίδια φοβούνται τας 3 τελευατίας του Μαρτίου δια την κακοκαιρίαν των κ' ονομάζει βάβες αυτάς, λέγεται οτι γραία τις πλησίον της Άρτης εκαυχήθη την τελευταίαν του Μαρτίου ημέραν : Στην πομέν' σ', γερό Μαρτί, τ' αρνοκατσικά μ' τα 'βγαλά. Ο Μάρτις τότε δανείζεται δυό ημέρας από του Φεβρουαρίου κ' καταστρέφει δια φοβερού χειμώνος κ' γραίαν κ' ποίμνιον. Δριμοκόβουνται πανιά κ' ξύλα όταν κ' φθείρωνται ως πλυθέντα ή κουίντα κατά τας Δριμές.

Παπαγεωργίου, Ιωάννης (1913)

Αφαντασία, φαντασία, φαντασιά= η υπερηφάνεια προς δε αφαντασιά ή φαντασιά καλείται η φωνή ην ακούει τις καθήμενος ή κοιμώμενος καλούσαι αυτόν ονομαστί χωρίς να βλέπη τα ταύτην (την αφαντασίαν) προσωποποιούσα η κοινή αντίληψις θεωρεί γυναικών ευειδέστατην ομοιαύσως προς την άλλαις υπό των κοινών λεγομένων “Καλότυχη, η ανεραΐδα).

Πολίτης, Νικ.

Νεράϊδα (νύμφες= νύμφη μυθική. Κυρές λέγουσιν εν Ιωαννίνοις α ναράϊδα= νεανίς έκτατου χάριτος και νάλλιες. Ξωπαρμένος, ο= Παρμένος απ’ όξωδως από εξωτικές (Αυτόθι. Σελ. 56)

Ρέκας, Β. Δ.

Έχει να κάνη ο Εξαπέδως στα γίδια, επειδή γένεται κι αυτός συχνά γίδι και πειράζει τον κόσμο.

Χριστοβασίλης, Χ.

Απο 25 Δ/βρίου - 6 Ιανουαρίου = η περίοδος των καλλικαντζαραίων.

Άγνωστος συλλογέας (1908)

Εις το βλησίδι δεν κάν’ να παραδώνη (δηλ. να προφέρης το όνομα του διαβόλου ή παρεμφερεί) γιατί γένεται άφαντο. Έτσι μια φορά ένας έκανε χωράφ’ κι’ εσκάλωσε τα’αλέτρι τ’απάνω σε καζάνι που χε βλησίδι κι αυτός παράδωκε κ’ίσια το βλησίδι χάθκε κ’ ήκουνε μοναχά τον αχό από το καζάν’ που πάτηνε τον κατήφορο στα άβαθνα της γής.

Άγνωστος συλλογέας (1903)

Κόπτσας. Ερμηνεία ''Ο βότρυς ο τρώγων τα υφάσματα και μεταφορικής ο Χάρος ο κόπτην το νήμα της ζωής.

Άγνωστος συλλογέας (1903)

Μοώμα (η): Φόβητρον των μικρών

Ρέκας, Β. Δ.

Τον κεραυνόν ρίπτει ο θεός πρός εκφοβισμού του Διαβόλου, ότι δεισδύει εντώς της γής τεσσαράκοντα οργυώς 'ς ότι, εξέρχεται εις την επιφάνειαν μετά 40 ημέρας.

Σωφρόνιος, ηγούμενος Μονής Λιγγιστάδων (1877)

Σκυλοκέφαλοι : άνθρωποι με σκύλινο κεφάλι. Σώζεται ζωηρή ακόμα στην Ήπειρο η τρομερή παράδοση της Επιδρομής των Σκυλοκεφάλων, υπο την αρχηγίαν του Σκυλοκέφαλου Βασιλιά τους. Όταν είμουν μικρό παιδί και μας μολογούσαν οι γριές τες νύχτες του χειμώνα διάφορα παραμύθια των Σκυλοκεφάλων, κοιμώμουν κι’ωνειρευόμουν όλην την νύχτα τους φοβερούς Σκυλοκεφάλους. Οδηγούμενος από τον Προκόπιο, συγγραφέα ντου έκτου αιώνα, επί Ιουστινιανού (527-565) ο οποίος έγραψε το Χρονικόν : Ιουστινιανού Κτίσματα (περί τα 550 μ.Χ) στο οποίον αναφέρει την καταστροφήν των δύο πόλεων <Τέκμωνας> ανατολικώς των Ιωαννίνων, στο λόφο της Γαστρίτσας, όπου φαίνονται ερείπια αρχαίας πολιτείας, και Ευροίας δυτικώς κατά την ακρόπολη της Καστρίτσας, από τους κατοίκους των οποίων συνοικίστοικαν τα Γιάννινα, (και δεν αναφέρει μεν ονομαστικώς τα Γιάννινα, αλλ’από την περιγραφήν, που κάνει, είναι ασφαλαίς τα Γιάννινα) ταυτίζω την καταστροφήν αυτών των δύο πόλεων με την εισβολή των Οστρογότθων (523μ.Χ) υπο την αρχηγία του Τωτίλα, οι οποίοι Οστρογότθοι κατέστρεψαν στο διάβα τους, απ’άκρη σ’άκρη, την Ήπειρο. Οι Οστρογότθοι λοιπόν κατά την εικασίαν μου είναι οι ‘’Σκυλοκέφαλοι’’ των Ηπειρωτικών παραδόσεων ή παραμυθιών, διότι δεν μπορούμε να τους ταυτίσουμε με τους Σέρβους που επέδραμαν στην Ήπειρο με φωτιά και σίδερο, υπό την αρχηγία του βασιλιά τους Δουσίαν (1331-1333)διότι οι Σέρβοι είταν γνωστοί ως έθνος κι’όχι άγριοι στην μορφή, και δεν μπορούσαν να ονομαστούν Σκυλοκέφαλοι. Τον καιρό μάλιστα, που είμουν μικρός τραγουδούσαν στο χωριό μου (Σούλι Χρηστοβασίλη)και στα περίχωρα του πολλά τραγούδια, που δεν σώζονται σήμερα (Τσερκοβίτσα, Κρετούνιστα, Ράικου). Θυμούμαι έξη μόνον στίχους ενός τραγουδιού που έλεγε : Κάτω στην Άι-Παρασκευή με τους παχνούς τους ήσκιους χορός μεγάλος, γένονταν, μεγάλο πανηγύρι, κτλ.

Χρηστοβασίλης, Χρ. (1944)

«
1
2
3
4
. . .
13
»