Αγγελούδες
Οι Αγγελούδες που τ΄όνομά τους θυμίζει την παιδοπνίχτρα «Γελλώ» των αρχαίων, φανερώνονται συνήθως το βράδυ, κάποτε όμως και τη μέρα, στα τρίστρατα, στα λαγκάδια και στις «Γελλιδοκαμάρες» και πειράζουν με κάθε τρόπο τοςυ περαστικούς. Τους χτυπούν, τους «κυλούν», τους «λωλαίνουν», τους περπατούν στα λαγκάδια, τους χορεύουν στ’ αλώνια και ότι άλλο. Αν βρουν μοναχό του βρέφος ασαράντιστο το παίρνουν κι αν νυχτωθούν έξω άνθρωποι που έχουν στην οικογένεια λεχώνα τους ακολουθούν και μπαίνουν μαζί τους στο σπίτι. Γι’ αυτό και οι λεχώνες παίρνουν ένα σωρό προφυλάξεις. Σε ορισμένους ανθρώπους φανερώνονται κάθε τόσο, γιατί «ο παπάς δεν τους διάβασ’ όλες τις ευχές στ’ βάφτισ’ και τραβούν τα ζωτ’κά». Φανερώνονται ακόμα όταν κανείς βλαστημήσει σε τρίστρατο, ή όταν κατουρήσει σε λαγκάδι. Τα παιδιά καθώς κατουρούν τα ξορκίζουν λέγοντας: Σε λαγκάδι κατουρώ φύγε δαίμον’ από δω γιατί ν’ Χριστός εδώ. Συχνά μεταμορφώνονται σε ανθρώπους ή ζώα, εμφανίζονται σαν αράπηδες ή χορεύουν με αλογατίσια πόδια. Το πρωί όμως μόλις κράξει ο πετεινός σκορπούν. Σαν προφυλακτικά μέσα οι χωρικοί βαστούν επάνω τους ένα κομμάτι ψωμί, δέρμα φιδιού, καλαμένιο σταυρουδάκι ή μαυρομάνικο μαχαίρι. Καταφεύγουν ακόμα και σε διάφορους εξορκισμούς. «Όταν περνάς λαγκάδ’ τ΄νύχτα κι ακούσ’ς σαματά είναι που βγαίνουν τα ζωτ΄κά, Δεν πρέπ’ τότε να γυρίσ’ς πίσω γιατί σε προλαβαίνουν και σε μ΄σερώνουν στο ξύλο. Πρέπ’ να κάν’ς το σταυρό σ’ και να πας μπροστά λέγοντας όσα τροπάρια κι αγιωτ’κά ξέρ’ς. Τα ξορκίζ’ς κιόλλας έτσ’: Σε ξορκίζε Σατανά εις τα όρη τα βουνά. [Γελλιδοκαμάρες= Βλ. «Παραδόσεις («Αγγελλούδες και ζωτ’κά»), προφυλάξεις= Βλ. παραπάνω «Ο κύκλος της ζωής» (Η λέχω, Γέννηση βάφτιση», Τραγούδι Βλ. «Ξόρκια και γητέματα», αλογατίσια πόδια Βλ. «Παραδόσεις» («Αγγελούδες καά ζωτ’κά»), μ’ σερώνουν= Σ’ αφήνουν μισό) Στη σελ.235 στ. 23 αντί «κιόλλας» γράφε: «κιόλας»]
Place recorded
ΤήνοςRecording year
1971Source
Αλέκου Ε. Φλωράκη, Τήνος, Λαϊκός Πολιτισμός, Αθήνα, 1971, σελ. 234 - 235, αρ. ΑCollector
Source index and type
Τήνος, ΒιβλίοItem type
ΠαραδόσειςTEXT