Εμφάνιση απλής εγγραφής

Άγιος Σπυρίδων

Σήμερον εορτάζει ο Άγιος Σπυρίδων, η Τριμυθούντος καλλονή και ο σοφός των Κερκυραίων ιατρός και Τριάδος ο θείος «μυστολλέκτης». Δεν πρόκειται όμως εδώ να ιστορήσωμεν «το μέγα κλέος του Αγίου ούτε να δώσωμεν έστω και μικράν σκιαγραφίαν της μεγάλης του μορφής». Θα μας απασχολήση σήμερα ή θαυματουργός δράσις του Αγίου Σπυρίδωνος εις μίαν εις μίαν πράγματι τραγικήν στιγμήν δια τους Κερκυραίους, οι οποίοι παρ’ ολίγον να επίπτουν υπό την κυριαρχίαν του Μουσταφά, του στόλαρχου, που είχεν αποστείλει ο Σουλτάνος Μεχμέτ, με την εντολή «ή τα κλειδιά της Κέρκυρας ή τα κεφάλια σας». Η σωτηρία της Κέρκυρας οφείλεται στην θαυματουργό δράσι του Αγίου, όπως τουλάχιστον η παράδοσις μας βεβαιοί παράδοσις που από στόματος εις στόμα διασώζεται ακόμη. Και μάλιστα η λιτανεία που γίνεται κάθε χρόνο στις 11 Αυγούστου στην Κέρκυρα, δεν είναι παρά η εκδήλωσις στους αιώνες της ευγνωμοσύνης των Κερκυραίων δια την απολύτρωσι τους από τον κίνδυνον της υποδουλώσεως. Πέρασαν από τότε 220 χρόνια. Ήταν ακριβώς το καλοκαίρι του 1716, που η Βενετία πληροφορήθηκε τις προθέσεις του Σουλτάνου να καταλάβη την Κέρκυρα. Ήταν τότε η εποχή που το Ενετικό γόητρο έκλινε προς τη δύσι του ενώ τα τούρκικα πολεμικά με τους αποφασιστικούς και γενναίους κυβερνήτες των δεν έκαναν άλλο τι παρά να στραπατσάρουν τις Ενετικές φρουρές των διαφόρων κάστρων, και λίγο καιρό πιο μπροστά στη Κρήτη η τουρκική ικανότης είχε δώσει πραγματικά ένα γερό μάθημα στην αγέρωχη κοσμοκράτειρα. Η Βενετία έστειλε αμέσως στην Κέρκυρα τον κόμητα Ζαν Ματαθία Σχίλεμβουργ, με την εντολή να οχυρωθή το νησί με κάθε τρόπο, που να μπορούν να αντικρουστούν οποιαδήποτε τουρκική προσβολή!... Οι Κερκυραίοι δεν ήσαν οι άνθρωποι των μεγάλων ηρωϊσμών. Από τον καιρό που τους περιέγραψεν ο Όμηρος ως Φαίακας έως σήμερα, είναι οι άνθρωποί του ραχατίου και της καλοπέρασης, είναι άνθρωποι για τις όμορφες τέχνες, όχι όμως και οι δυνατοί άνθρωποι της μάχης και του πολέμου. Η Κέρκυρα, φυσικά, ήταν ανοχύρωτη… Θα μπορούσε κανείς να την κυριεύση χωρίς κόπο! Ο Σχίλεμβουργ, όμως διέταξε αμέσως τας πρώτας οχυρώσεις. Και ήταν καιρός, γιατί μια μέρα, ήταν Ιούνιος, ο Τούρκικος στόλος φάνηκε μπροστά στους Κόρφους… Η θάλασσα είχε πνίξει από τα πολλά πλοία. – Δεν θέλω να χύσω αίμα, είπεν ο Τούρκος στόλαρχος, στη πρότασι του περί παραδόσεως. Παραδώσατέ μου τα κλειδιά, να γκρεμίσω τις εκκλησίες και να κάψω τα είδωλα σας για να εγκαθιδρύσω τους ναούς του μεγάλου μας Προφήτου, του Μωάμεθ… - Δεν θα σας παραδώσουμε τα κλειδιά, είπαν οι υπερασπισταί της νήσου και εμπιστευόμεθα τη σωτηρία της νήσου και εμπιστευόμεθα τη σωτηρία μας στο Θεό και στον προστάτη της νήσου τον Άγιο Σπυρίδωνα… Και η επίθεσις άρχισε… Γενναίοι και οι δύο αντίπαλοι. Άγριοι, μα και ηρωϊκοί έπεφταν στη φωτιά σαν λιοντάρια. Εκατόμβες ανθρώπινων πτωμάτων σηκώνονται στα τείχη της πόλεως. Μα και οι υπερασπισταί του φρούριου πέφτουν ο ένας επάνω στον άλλον. Οι Κερκυραίοι διαψεύδουν τη φήμη των. Αλλα πολιορκούμενοι δεν θα μπορέσουν ν’ ανθέξουν επί πολύ στου εχθρού την ακατάσχετη επίθεσι. Μια ηρωϊκή έξοδος σώζει προς στιγμήν την κατάστασι, αλλά τα πράγματα είναι πάντοτε άσχημα για την Κέρκυρα. Δεν τη σώζει πια η γενναιότης των υπερασπιστών. Μόνον αν ο Άγιος Σπυρίδωνας βάλη το χέρι του… Προσεύχονται και ζητούν την προστασία του… Και η αυγή της 11ης Αυγούστου στου 1716 ανατέλλει σ’ όλο το νησί αιθρία. Ο Ουρανός γελάει χαρούμενος, σαν να ειρωνεύεται την ατυχία τους. Οι Τούρκοι φτιάνουν χαρακώματα για την τελική τους εξόρμησι. Τίποτε μα τίποτε δεν σώζει την Κέρκυρα εκτός από θαύμα… Και το θαύμα γίνεται : Ο αίθριος ουρανός αρχίζει να θολούται. Ο ορίζοντας προς την Τσαμουριά γεμίζει από μαύρα σύννεφα και από μακρυά φαίνονται η αστραπές και ακούγονται η βροντές… Κατακλυσμός αληθινός γίνεται στην Ήπειρο… Μα την ίδια στιγμή ο ουρανός γίνεται κατάμαυρος. Ο ήλιος χάνεται πίσω από τα πυκνά νέφη και σε λίγο μια άγρια θύελλα ξεσπά… Οι καταρράκτες του ουρανού ανοίγουν … Τι ήταν αυτό μέσα στην καρδιά του καλοκαιριού; Ούτε χειμώνας δε γνώρισε τέτοια νεροποντή. Οι πολιορκηταί στην αναπάντεχη αυτή κακοκαιρία τρέχουν να σωθούν στα χαρακώματα. ΜΑ πνίγονται μέσα σ’ αυτά. Φωνές, απειλές, απελπιστικές κραυγές ακούονται. Μα πιστοί στο καθήκον τους οι Τούρκοι πολεμισταί επιμαίνουν. Η σκηνές τους παρασύρονται από τα νερά, μα αυτοί εκεί απτόητοι περιμένουν να περάση η μπόρα… Και το θαύμα γίνεται στη δεύτερι φάσι του… Μπροστά στους πολιορκητάς ένας καλόγερος – σαν φάντασμα – που δεν περπατούσε, αλλά πετούσε, εμφανίζεται εμπρός τους. Στο ένα χέρι του κρατάει το σταυρό. Στο άλλο κρατάει ένα κερί αναμμένο, που δεν φοβάται τη θύελλα, και η φλόγα του διώχνει από κοντά του τη βροχή. – Τι ζητάτε εδώ; Τι θέλετε στο νησί μου; Ρωτάει ο Άγιος – γιατί αυτός είναι ο καλόγερος – Φύγετε από εδώ … Του κάκου πασχίζετε να κυριεύσετε το νησί μου. Φύγετε… Οι πολιορκηταί φοβούνται. Τα χάνουν. Αυτοί που μπόρεσαν να αντισταθούν στη φωτιά και στο βρασμένο λάδι που τους έρριχναν από το φρούριο, δειλιάζουν εμπρός στον άοπλο καλόγερο : - Φύγετε, τους λέγει, γιατί θα σας καταστρέψω. Εγώ σας έρριξα τη βροχή. Και οι Τούρκοι τρέχουν με όλη την τρικυμία στις βάρκες τους. Άλλοι πέφτουν στη θάλασσα για να φθάσουν στα καράβια κολυμπώντας. Η κατασκηνώσεις η τούρκικες ερήμωσαν. Η ανδρεία και η γενναιότης των πολιορκητών κάμφθηκε μπροστά στη θεία του Αγίου δύναμι… Οι κυβερνήται των πλοίων ξαφνιάστηκαν όταν τους είδαν … - Σείς εδώ. Σείς που δεν δειλιάσατε σε τίποτε… Και τους έταξαν χρυσάφι. Τους έταξαν τιμές. Τους ηπείλησαν στο τέλος. Μα του κάκου. – Σκοτώστε μας! Πνίξτε μας. Μα μην μας ζητάτε να τα βάλουμε με τον αγριεμένο Καλόγερο τον Άγιο τους. Ο αρχηγός Καρά Μουσταφά δεν εννόει να γυρίση. Και διατάσσει σκληρά μέτρα κατά των φυγάδων. Μα την ίδια στιγμή άνοιξε και πάλιν ο ορίζοντας… Μακρυά εφάνηκεν ο Ενετικός στόλος που ερχόταν να βοηθήση την Κέρκυρα. Και ο Κάρα Μουσταφά πήρε την απόφασί του… Εγκατέλειψε εσπευσμένα την Κέρκυρα ενώ ο ουρανός ξεκαθάριζε και η φύσις έδινε την εντύπωσι πως η νεροποντή δεν είχε γίνει… Έτσι 30 Μαρτίου 1717 απεφασίσθη από τον Ανδρέα Πισάνη, το «γενικό καπιτάνο» της Κέρκυρας, όπως κατ’ έτος γίνεται λιτανεία του σεπτού του Αγίου λείψανου. Καταλήγει η ιστορική «απόφασις» όπως έχει εν σχετική μεταφράσει της εποχής : «Προς πλειοτέραν δε λαμπρότητα και χαρμοσύνην πρέπει κατά την τελετήν τοιάυτην το άγιον λείψανον να χαιρετάται παρά των φρουρίων και παρά των τυγχανόντων πλοίον δια τον εις τας άλλας λιτανείας του αυτού Αγίου συνήθων πυροβολισμών, εις αθάνατων μαρτυρίαν της ένεκα τοσούτον ευτυχούς συμβάντος δημόσιας ευγνωμοσύνης…».

Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο

Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές

• Παραδόσεις
  Παραδόσεις ή θρύλοι λέγονται οι λαϊκές προφορικές διηγήσεις που συνδέονται με συγκεκριμένους τόπους, χρόνους και χαρακτήρες, και θεωρούνται αληθινές.

Εμφάνιση απλής εγγραφής