Θεσσαλικαί παραδόσεις

Οι χωρικοί της Δρανίτσης (του δήμου Ταμασίου της Καρδίτσης) γενεαλογούσι το χωρίον αυτών, λέγοντες ότι έκτισεν αυτό ο βασιλεύς Δράνος, ήτο δε γενναίος βασιλεύς ούτος και φιλόπολις, αποζών μετά των υπηκόων αυτού τα πολλά εκ ληστειών, διότι λέγουσι τάδε περί αυτού: «ο Δράνος επήε κ’ έκοψε κοπάδια ‘ς τα Φέρσαλα κι ο βασιλιάς από τα Φέρσαλα εκίνησε στρατό να ρθη να χαλάση το Δράνο, μα κάποιος του δωκε χαμπέρι του Δράνου από τουν κάμπου κ’ έπιασε ο Δράνος μέρος λοπου ναι πέρασμα κ’ έκαναν μάχη, κ’ εσκοτώσανε ο Δράνος τους Φερσαλινούς κι απού τότες λέουντα Φερσαλομνήματα». Η θέσις αυτή μνημονεύεται παρά τους τελευταίους πρόποδας του Ιτάμου, μέχρι αυτής ήσαν τα Γραμμένα, ήτοι τα υπό των Τούρκων υποταχθέντα και καταγραφέντα προς πληρωμήν φόρων χωρία. Εκείθεν δε προς το όρος ήσαν τα Άγραφα, είδομεν δε την θέσιν αυτήν και φαίνεται όντως πλήρης μικρών τάφων. Προς τούτοις διηγούνται οι χωρικοί ότι εις παλαιοτέρους χρόνους κατώκουν εκεί οι Λήνηδες (ο Λήνης) άνδρες ισχυροί, μεγαλόσωμοι, γυμνοί τα πολλά και φιλάνθρωποι, ούτοι φαίνονται ενίοτε και σήμερον εις τινας ανά το δάσος διότι γέροντα τινα Δρανιστιώτην «ιδρωμένον κι αποσταμένον με το ένι ΄ς τον ώμο τον απάντησ’ ένας Λήνης και του λέει: Γιατ’ είσ’ έτσι αποσταμένος: - Απ’ τ’ αλέτρι που ναι βαρύ», του λέει και το πήρ’ ο Λήνης και του λέει: «Αυτό ναι βαρύ;» και το κλασε(=έθραυσε) με τα χέρια του απάνου ‘ς το γόνα του». [Η περί του Δράνου παράδοσις είνε από τας συνήθεις ιστορικάς αίτινες, καθαρεύουσαι μυθικών στοιχείων είναι δύσκολον να εξακριβωθή αν διατηρούσι συγκεχυμένην ανάμνησιν ιστορικού γεγονότος, ή αν είναι πεπλασμέναιμ εξ αγνώστου αιτίας παραχθείσαι. Η δε περί των Λήνηδων (= Ελλήνων) ανήκει εις την κατηγορίαν εκείνην των παραδόσεων , των παριστώντων τους αρχαίους Έλληνας, ως έχοντας σώμα γιγάντειον και τεραστίαν ρώμην. (Βλ. Πολίτου Παραδόσεις σελ. 729) Δια του υνίου του αρότρου, αν και κατ΄άλλον τρόπον αποδεικνύει την δύναμίν της Ελλήνισσα και εν άλλη παραδόσει.