Αναζήτηση
Αποτελέσματα 201-300 από 390
Κόμα δεν κάθ' σε στο γαδούρ' κουνά τα ποδάρια τ'
Για τον ανυπόμονο σε κάθε δουλειά, που φαντάζεται από προτήτερα επιτυχίες και κέρδη στις δουλειές του που δεν τις άρχησε ακόμα.
Πε όπου να τον πιάσ' ς βρωμά
Για κείνους που έχουν πολλές ψυχικές κακίες και πληγές
Σαν πήγαινες συ, γω γύρ΄ζα
Για κείνους που καυχιώνται πως όλα τα ξαίρουν
Η αγάπ' δεν εν ποτκοκούρελο
Ειρωνικά για κείνους που πάσχουν από πολλήν αγάπη
Πάει σαν το στραβό στον Άδη
Για τον απερίσκεφτο
Δε μπορ' να δείρ' το γαδούρ' δέρνει το σαμάρ'
Για κείνους που εκδικιούνται όχι αυτούς που φταίνε, μα αυτούς που δεν έχουν δύναμη
Η όρνιθα πίν' και το Θεό γλέπ'
Για τους αγνώμονας, που ούτε την όρνιθα κοιτούν τι κάνει. Κι αυτή πίνοντας νερό προς το Θεό υψώνει το κεφάλι της σαν από ευγνωμοσύνη
Δέ δίν' το διάβολο θυμιάμα
Γιά τους φιλαργύρους, πού δέ δίνουν την πιό παραμικρή βοήθεια
Κείνος που νεκατών' το μέλ', γλύφ' τα δαχτύλια τ'
Πάντα δεν είναι δυνατό να μείνει αδιάφθορος, ένας που ανακατώνεται με τον παρά και σε δουλιές με χρήματα
Όποιος καγή στη σούπα φυσά και το γιαγούρτ'
Ερμηνεία: Για κείνους, που από φόβο για προηγούμενες ζημιές και παθήματα, συζητούν τιποτένια πράγματα
Κάηκε η τσέργα μ'
Ερμηνεία: Για κείνον που ζημιώνεται πολύ είτε στα χαρτιά, είτε στα τυχερά παιγνίδια, είτε σένα εμπόριο της στιγμής
Η μέλ΄σσα δε φεύγει πε το μέλ΄, φεύγει πε τον καπνό
Κανείς δεν αφίνει τα κέρδη, ο καθένας όμως αποφεύγει τις ζημίες και τους κινδύνους
Όποιος έχ' τη μύγα σκιάζεται
Για κείνους που δείχνουν σημάδια υποψίας και φοβούνται με τον παραμικρό υπαινιγμό
Πε τον κώλο μάτια έχ΄
Για τους πολύ έξυπνους και ικανούς
Να πέσ' η μύτ' ντου μεσ' τη χρήγεια, δε θα σκύψ' να την πάρ'
Ερμηνεία: Για τους περήφανους ανθρώπους και τους ανόητους κι ακατάδεχτους που και πάσχοντας δε χάνουν το περήφανό τους ύφος και την ακαταδεξιά τους
Ο Τούρκος πε ταμάξ' πιάν' το λαγό
Οι καλές δουλειές γίνονται με την ησυχία και την υπομονή
Πε τη σειρά σ΄ μεγαλύτερο μην πάρ΄ς
Από την κοινωνικιά σου θέση μη ζητάς πιο μεγάλα
Γω τον είπα πριτς να κάν', κι εκείνος έχεσε
Για κείνους που ξεπερνούν τα συμφωνημένα
Στον ουρανό σε γύρευα και στη γη σε βρήκα
Για ένα απροσδόκητο καλό ή για μια αμελέτητη συνάντηση
Ντρέπουμ' πε τη γειτονιά
Για κείνον που φοβάται την κακολογιά του κόσμου και δε θέλει να κάνει το κακό, αν και ξαίρει πωε δε θα τιμωρηθή
Ήθελε κ' η κάτα ρεπάν'
Για κείνουςπου ζητούν πράγματα υπέρτερα από τη θέση τους ή απρεπή για την ηλικία τους, όπως λ. χ. το παιδί να ζητά πιότα
Αυτός α σε γδάρ' το τομάρ' σου
Προειδοποίηση γι αυτούς που δε βλέπουν τον κίνδυνο
Βρώμα και δυσωδία!
Για τους εξαχρειωμένους ηθικώς και τους βρωμερούς και κακούς χαρακτήρες
Όταν τη γουρουνιού η τρίχα γιν' μετάξ' τότες κι ο Βούλγαρος θα μαθ' την ταξ'
Για τους ανθρώπους εκείνους που δεν βελτιώνονται στη συμπεριφορά τους. Τους Βούλγαρους θεωρούσαν οι Έλληνες ανέκαθεν αδιόρθωτους στη χωριατιά
Να μη στάξ' και να μη βρέξ'
Η μεταφορά από τη φροντίδα μη βραχούν τα ρούχα από τη βροχή. Γιά τους καχεκτικούς και τους πολύ ευαίσθητους από την ατμὀσφαιρα και γιά κείνους που έχουν δίαιτα αυστηρή για την αρρώστεια τους και τους μαθημένους με κάθε άνεση
Άμ βέβαια....Σα δε σε διώ ψωμί δεν τρώγω
Ειρώνικά λόγια για έναν που ολότελα δεν τον λογαριάζουν
Στραβός να είσνα θα τόβλεπες
Για φανερά και σαφή πράγματα, που είναι προσιτά και στον στραβό ακόμα.
Έτσ' το ηύραμ' έτσ' α πάμ'
Να ζης κατά την παλιά σου σηνύθεια. Για τους πολύ συντηρηρικούς που σέβονται τα πάτρια και τα βαστούν
Τάκανε μεσ' τα βρακιά τ'
Για τους δειλούς που εξ αιτίας της δειλίας τους τρομάζουν, και για κείνους που δεν τολμούν από φόβο τίποτε
Πέ τή βία δουλειά δέ γίνται
Γιά κείνους πού δυστροπούν, και με το στανιό κάνουν τή δουλειά τους
Έβρασα πια πε σένα
Με στεναχώρισεσ πολύ. Όταν γίνεται κανείς πολύ ενοχληιτικό και πειραχτικός που να οργίζει τον άλλον
Βλέποντας και κάνοντας
Όταν κανείς ενεργεί χωρίς σχέδιο προετοιμασμένο μα ωδηγημένος από τις περιστάσεις
Ποιός σέβγαλε το μάτ' σου; Ο αδερφός μου. Α γιαυτό σε τόβγαλε τόσο βαθειά
Τ μίση των αδερφών δημιουργούν τα χειρότερα κακά
Άλλα λέγ' ο αγελάρ'ς κι άλλα η αγελάδα
Για κείνους που είναι αναγκασμένοι να κύψουν στη βία των άλλων. Η αγελάδα μπορεί να θέλει να βοσκήσει δω και κει, μα πρέπει να πάει όπου την οδηγά ο αγελάρης
Εφάγαμ' ψωμί κι αλάτ'
Παροιμιώδης φράση για κείνον που θέλει να υπενθυμίσει επιβαλλόμενα καθήκοντα ή να βεβαιώσει οτι μόλο που χάλασε η παλία φιλία όμως βαστά ο παλιός δεσμός της φιλαλληλίας
Άλλαξε ο Μανωλιός κ' έβαλε τα ρουχ' αλλιώς
Ερμηνεία: Για τον ίδιο λόγο
Όποιος λέγ' αλήθεια τρώγ' ξύλο
Κείνος που λέγει την αλήθεια πάσχει πολλές φορές μεγάλο κακό
Μαζί μιλούμ' και χώρια ακούμ'
Δεν μπορούμε να συνενοηθούμε αλλά λέγω κι άλλα καταλαβαίνεις
Απορία ψάλτου βήξ
Για εκείνους πού δυσκολεύονται ν' απαντήσουν. Δείχνει τήν αμηχανία και τήν άτεχνο προσπάθεια νά σκεπαστή η ταραχή τους.
Σα δώ ταφτί μ'
Δηλαδή καμμιά φορά γιατί ποτές δεν είναι βολετό να δή κανείς ταφτί του.
Γιά το ύψος για το βάθος
Για τους τολμηρούς που περιφρονώντας τα μεγάλα εμπόδια ρίχνονται στη δουλειά
Θα σε βάλω γω τα δυό πόδια σ' ένα παπούτσ' μόν' να διούμ' ποτέ
Θα σε παλαίψω, θα σε υποτάξω, θα σαναγκάσω
Όποιος έχ' τη βρακοζούνα τ' σφιχτά, προκόβ'
Όποιος δηλ. Κάνει οικονομίες στη ζωή του, αυτός πάει μπροστά. Βρακοζούνα = ζώνη βρακιού
Νούν' σε, νούν' σε κ' έτσ' πιάσ' δουλειά
Μή βιάζεσαι άν πρόκειται να πιάσεις δουλειά. Σκέψου πιό μπροστά. Νουνίζω = συλλογίζομαι, έχω στό νού
Πέ μιά πέτρα ντουβάρ' δέ γίνται
Μέ τιποτένια πράματα δέ γίνεται δουλειά, ούτε μέ μικρούς κόπους πετυχαίνεις τά μεγάλα
Η κούτρα τόχ΄ να κατεβάζ΄ ψείρες
Για εκείνον που δικαιολογείται πως από παρακίνηση άλλου δήθεν έκανε ένα σφάλμα του, ενώ φταίει
Λεμπλεμπλί στο δίσκο
Ειρωνεία. Κάτι σπουδαίο μας έγινες. Όπως το λεμπλεμπί, που το προσφέρουν με το δίσκο. Λεμπλεμπί = σα στραγάλι
Δαχτύλ' πε δαχτύλ' δε μοιάζ'
Οι άνθρωποι όλοι δεν είναι όμοιοι στο ήθος και την αξία. Η παροιμία λέγεται συνήθως για ταδέρφια, που δε μοιάζουν στο χαραχτήρα
Ήρταν τάγρια να διώξνα τα ήμερα
Ερμηνεία: Για κείνους που ανακατεύονται σε ξένες υποθέσεις και υπονομεύουν άλλους
Δέν ένε γιά τα δόντια σ'
Μην επιχειρής να κερδίσεις αυτό πού είναι ανώτερο από τις δυνάμεις σου
Η καλη μέρα πε το πουρνό φαίνται
Τα προτερήματα και τα ελαττώματα μιας δουλειάς φαίνονται από την αρχή της, όπως και του παιδιού η προκοπή φαίνεται από την αρχή της σπουδής του
Κεί που βρέξ' μαυρίζ
Ό,τι είναι ολοφάνερο δε μπορεί να κρυφτή και να φανερωθή
Γούλ' τα βάσανά ντους κι' ο μυλωνάς το νερό τ'
Και οι Τούρκοι λένε: Χέρκες ντερντί ιλέ, ντερμεντζί σουΐ ιλέ. Για κείνους που κάνουν παράλογα παράπονα
Θάλασσα κι πυρ κι κακή γυνή
Τα τρία μεγάλα κακά πάνω στη γη. Αλλού : τρύγος, θέρος, πόλεμος
Πήρε η κάτα τον ποτκό να τον μάθει γράμματα, τον έμαθε τον ξέμαθε, στόχ'σε και τον έφαγε
Για κείνους που με την πολλή τους φροντίδα πλιότερο βλάφτουν παρά ωφελούν τον άλλον
Φείδ' που δε δαγκάν' μην το πειράζ' ς
Άνθρωπο κακό, που δε σε ενοχλεί, μη του δίνεις αφορμή να σε βλάψει
Όποιοννα δεις πε τα μουστάκια μη σε φαίν'ται πατέρας
Ο καθένας δεν είναι ευδιάθετος να φροντίζει για σενα, όπως ο καθένας που έχει μουστάκια δεν είναι πατέρας. Τα εξωτερικά σημάδια δεν είναι πάντοτε καλός γνώμονας να κρίνει κανένας τους άλλους
Πουλ'σε ταμπέλ' ντου κέκανε πόρτες για να περνα ο ληνός
Για το μεγαλομανή κι ανόητο, που για επίδειξη καταξοδεύεται και καταντά καταγέλαστος και άπορος
Λόγια σαν άχερα
Για κείνον που λέγει σκέψεις και λόγους ελαφρούς. Τα ελαφρά λόγια μοιάζουν με τάχερα που ο αέρας με το παραμικρό φύσημα τα παρασέρνει
Πάει για βάτσουνα
Πάει στα χαμένα, πάει να χάσει τον καιρό του, γιατί τα βάτσουνα δεν έχουν αξία
Αυτά τακούγω γω βερεσί
Για ψέμματα κι ανόητα λόγια.Τακούω με πιστωση “Δεν τα παίρνω μετρητά”
Άκρες μέσες
Μου είπε όχι εντελώς όλα, μα περικοπά κομμένα από δω και κει.
Ο άρρωστος πο ντες κλάν', τη γιατρού η τσέπ' χάν'
Έτσι δικαιολογείται ένας που κάνει αυτή τη δουλειά μπροστά στους άλλους. Ο άρρωστος όταν κάνει έτσι, τότε χαίρονται στο σπίτι όλοι
Πιάσ' τουν τυφλόνα και βγάλ' τα μάτια τ'
Δηλαδή μην περιμένεις να πάρεις από αυτόν που δεν έχει, όπως από τον τυφλό τα μάτια του, που τα στερείται
Α σε πιστέψω σα θα διω τ' αφτί μ'
Δεν έχω πίστη σέναν. Τόση είναι η πίστη μου στα όσα λέγει, όση και η πιθανότης να δω τ' αφτί μου
Τα πολλά λόγια φτώχεια
Οι παράκαιρες και μακρές ομιλίες δε φέρνουν τίποτε. Είναι ένδειξη της φτώχειας από επιχειρήματα. Τα επιχιρήματα δεν έχουν ανάγκη από λόγια
Α μα έφτασε το μαχαίρ' στο κόκκαλο
Δηλαδή το κακό παράγινε. Όταν μια δυσκολία καταντήσει δυσκολοπολέμητη
Τραβάτε μ' κι ας κλαίγω
Για κείνους που όσο τους παρακαλούν, τόσο άλλο δείχνουν πως, δεν δέχονται, ενώ στο βάθος βιάζονται μη τους προλάβει άλλος
Στην αναβροχιά καλό και το χαλάζ'
Στην αναδουλειά και στη στέρηση και το πιο ασήμαντο είναι καλό
Τον πάει χαρνάλ'
Φοβήθηκε, δείλιασε πολύ
Η κατσιβέλλα το κατσιβελλόπλο ντης κ' η κάργα το καργόπλο ντης αρέζ'
Για κείνους που επαινούν, ζαλισμένοι από την αγάπη τους και τυφλωμένοι, τα παιδι΄τους ή των παιδιών τους τα χαρίσματα
Κεφάλ' δίχως φροντίδες στο μποστάν' φυτρών
Για κείνους που καυχιώνται πως δεν έχουν φροντίδες, πως τίποτε δεν τους μέλει από τα δύσκολα της ζωής. Τέτοια κεφάλια αδιάφορα φυτρώνουν στα μποστάνια, είναι τα καρπούζια και τα πεπόνια
Το πανί πε τη γούγια τ' φαίνται
Η αξία μιας οικογένειας από τα παιδιά της φαίνεται. Από τα παιδιά σχηματίζει ο κόσμος ιδέα για τη μάννα και τον πατέρα
Κλαίει η μάνα το παιδί και το παιδί τη μάννα
Σε συμφορές πολύ μεγάλες
Κλαίν' οι χήρες, κλαίν' κτ οι παντρεμένες
Για κείνους που άδικα παραπονούνται για την τύχη τους
Μεις το καντάρ' στη μέσ' τόχουμ'
Για τους ανθρώπους που είναι σύμφωνοι και συνεννοημένοι στη δουλειά
Τραβάτε μ' κι ας κλαίγω
Για κείνους που διστάζουν επίτηδες και με σκοπό
Δυό τζαμπάζδες πά σένα σκοινί δε χορεύνα
Δυό έχοντας την ίδια δουλεια δεν συμφωνούν ποτέ, αλλά μαλώνουν ποιός να βγή ανώτερος από τον άλλον. Τζαμπάς λ.τ. Αυτός που περπατά στο σκοινί
Τόν έχνα στη διαβόλ' το κατάστιχο
Ερμηνεία: Για κείνον που ο κόσμος έχει την πιο κακιά γνώμη
Πε το κερί σε γυρεύγω
Σε καταζητώ ψάχνοντας εδώ και κει, όπως τη νύχτα με το κερί
Ο θάνατος καράρ δεν έχ'
Ο θάνατος πότε έρχεται και πώς, είναι αβέβαιο. Καράρ το μέτρο λ.τ
Τον κρέμασαν γκαζοτενεκέδες
Τον πόμπεψαν, τον εξευτέλισαν. Σε ανήθικα συμβάντα και διαπομπεύσεις χτυπούν τενεκέδες για να θορυβούν στους μαχαλάδες. Έτσι κρεμούν τενεκέδες και στις ουρές των σκύλων
Πάρε μ' όταν με βρής, να μέχ'ς σα με χρειαστής
Να είσαι προβλεπτικός και να μη αφίνεις την περίσταση να χάνεται
Άθρωπο πέ σόϊ και σκύλο πε τη μάντρα
Για την φροντίδα να παίρνρι κανείς από γενιά, από σόϊ, όπως και σκυλί από μάντρα. (Γιατ' η καλύτερη γενιά των σκύλων είναι η τσοπανική.). Η παροιμία αναφέρετε στον άνδρα και στη γυναίκα, που πρέπει να κοιτάζουν στη γενιά ...
Άλλος παίζ' το νταούλ' κιάλλος μαζεύ' πάρσα
Άλλος κοπιάζει κιάλλος καρπώνεται τα κέρδη. Γιά κείνους που άκοπα καλοπερνούν σε βάρος των άλλων. Πάρσα = φιλοδώρημα
Αμ' 'συ κόμα δεν άκσες Δράκου φωνή
Για κείνον που δεν έχει δοκιμάσει καμιά φορά κινδύνους και φόβους και δυσκολίες, για τον άπειρο
Πά νά πάρς τον αγέρα σ'
Πήγαινε νά περπατήσεις, ν' αναπνεύσεις καθαρό αέρα. Τό λένε στοό οχληρό που θέλουνε νά τόν διώξουν
Όσο στο γουρούν' ταιριάζ' κουδούν' τόσο στο Βούλγαρο γραβάτα και μπαστούν'
Για τους ανεπίδεχτους να καλυτερέψουν
Όπως με βλέπς και σε βλέπω
Παρομοιώδης φρ. για να βεβαιώσει αυτός που μιλά, πως με τα ίδια του μάτια κι ολοκάθαρα είδε κάτι, σωστό κι αληθινό
Σα θέλ' η νύφη κι ο γαμπρός τύφλα νάχ' ο πεθερός
Η άρνηση των γονέων τίποτε δεν κάνει, όταν αγαπιούνται δυο νέοι. Μεταφορικά όταν έχουν συμφέρο άμεσο, μάταια κοπιάζουν κείνοι που αντιτάσσονται
Έλα, μπαμπά, να σε δείξω της μάννας μου
Για τους επιδειχτικούς εκείνους, που νομίζουν πως φέρνουν τίποτε καινούργιο, επιχειρώντας να διδάξουν στους πιο έμπειρούς τους πολύ γνωστά πράγματα.
Η αυλή πέ τα τσαλιά κ' η θύρα τσιμσιρένια
Για κείνους που επιδιώκουν τα ανόητα μεγαλέια, τα δυσανάλογα φερσήματα με την καταγωγή τους
Του δώκαν πρόσωπο, γυρεύ και αστάρ'
Γιά κείνους πού αποθρασύνονται από την υπομονή και συγκατάβαση των άλλων και πέφτουν σε χειρότερες απαιτήσεις. Αστάρ' λ. τ. Εσωπάνι, η φόδρα. Πρόσωπο, θάρρος
Τον έψαλα τον εξάψαλμό τ'
Ερμηνεία: Τον ωνείδισα και τον μάλωσα αρκετά καλά και με λόγια πολλά
Όπου θύρα, τεμπεσίρα
Για τους φλύαρους, μάλλον τις γυναίκες, που από θύρα σε θύρα πηγαίνοντας κουβεντιάζουν
Κάθουνται στην άκρια τη κόσμου
Φανερώνει την πολύ μεγάλη απόσταση
Και σάλλα, παιδιά!
Ειρωνικιά επιφώνηση για έναν πούπαθε τίποτε ασήμαντο ή γελοίο κακό
Ακουστά τον έχω
Είναι τόσο άσημος που τον ξέρω εξ' ακοής