Search

Now showing items 21-30 of 30

Τον Εφιάλτην οι Κύπριοι καλούσι Βαρυπνάν. Πιστεύουσι δ’ ότι καταλαμβάνει τους καθεύδοντας καθήμενος επί του στήθους αυτών, τον φαντάζονται νεανίαν φορούντα σκουφίν. Φρονούσιν, ότι αν ο πιεζόμενος υπό του Εφιάλτου κατορθώση και αρπάση το σκουφίν του, θα έχη εις το σπίτι του μεγάλην ευτυχίαν και θ’ αποκτήση τα πλούτη του Αβραάμ. Ο Βαρυπνάς, άμα του πάρουν το σκουφίν, αρχίζει να παρακαλή τον άρπαγα τούτου να του το επιστρέψη, υποσχόμενος εις αυτόν μεγάλα πλούτη, αλλά δεν πρέπει να δώση κανείς πίστιν εις τας υποσχέσεις του, διότι αύται είναι απατηλαί. Τας υποσχέσεις αυτάς τας επαναλαμβάνει επί τρεις ή τέσσαρας νύκτας συνεχώς ζητών το σκουφίν του. Και πάλιν δεν πρέπει να το δώση μέχρις ότου απελπισθή και φύγη. Εν τοιαύτη περιπτώσει ο άρπαξ του σκουφιού του Βαρυπνά καθίσταται ευτυχέστατος. Ο Βαρυπνάς φρονούσιν ότι είναι η προσωποποίησις της τύχης εκάστου ανθρώπου. [Περί των κυπριακών τούτων δοξασιών περί του Εφιάλτου βλ. Πολίτου το σκουφίν του Βαρυπνά εν Παναθηναίοις 1901 τ. Β σ 122 κε.]

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π. (1916)

Ο ευσκάψας λάκκον προς εύρεσιν ευρετής (-θησαυρού) οφείλει να τον πληρώση μετά 40 ημέρας από της εκσκαφής του, άλλως αποθνήσκει. Είναι όμως ανάγκη να μένη ανοικτός κατά τον χρόνον τούτον, καθ’όν ουδείς πρέπει να τον πληρώση, ούτε αυτός ούτε άλλος τις. Όσον δε χρόνον μένει ανοικτός, φρονούσιν, ότι χαίνει και ο τάφος του ευρόντος τον θησαυρόν

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π. (1923)

Κακούταρος (ο)= ο αλλαχού της Κύπρου καλικάντζαρος. Απαντά εν Μαραθάση και Καρπασία. Υποκορ κακουτάριν (το). Εν Πιτσιλλιά λ'εγεται σκαλαπούνταρος.

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π. (1929)

Οι Κύπριοι ονομάζουσιν Ιορδάνην, τον Γαλαξίαν, νομίζοντες οτι είναι η αντανάκλασις του ποταμού τούτου επί του ουράννου. Διότι κατά την αντίληψιν του λαού ο ιορδάνης είναι ο επιφανέστατος των ποταμών, δια την εν αυτώ βάπτισιν του Χριστού.

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π. (1916)

Ο θησαυρός έν Κύπρω καλείται ευρετή η λέξις ετυμολογείται εκ του ευρίσκειν. Η ιδέα περί της υπάρξεως θησαυρών εν Κύπρω είναι γενική αλλά δεν είναι εύκολος η ανακάλυψις των σημβαίνει εν ελαχίσταις περιπτώσι τυχαίως ν’ ανακαλυφθώσι τούτο όμως δεν γίνεται πάντοτε, διότι η ευρετή θεωρείται ιερόν αντικείμενον και δέον αγιός τις να ροματίση τινά προς ανακάλυψίν του. Ο οραματισθείς οφείλει να μεταβή είς τον υπό του αγίου υποδειχθέντα τόπον, χωρίς εις ουδένα ν’ ανακοινώση το όραμάν του, ουδέ εις τον πλησιέστερον συγγενή αφού δε μετάβη, όπου ο θησαυρός,δέον να σφραγίση τον τόπον δια του τύπου του Τιμίου Σταυρού όταν δε αρχίση να σκάπτη πρέπει να μη ομιλή αφού δε τον ανεύρη να τον μετακομίση είς την οικίαν του πάλιν σιωπηλώς. Αν δε το ανακοινώση μετά την οραμάτισιν ή ομιλήση κατά την όρυξιν ή κατά την μετακόμισιν, ο θησαυρός θα χαθή και αντ’αυτού θα ευρεθώσιν εσβεσμένοι άνθρακες. (Εις τα Σύμμεικτα Λαογραφικά θα δημοσιεύωνται και άλλαι μικραί λαογραφικαί συμβολαί, μη μαθητικαί, όπως π.χ η του κ. Φαρμακίδου. Σ.Συντ. Η πρώτη παράγραφος αυτολεξεί εδημοσιεύθηκε υπό του συγγραφέως είς την Λαογραφίαν τ. Ε’ (1915) σ.223. Σημ. Αποκάλυψιν θησαυρού δι’ έ νυπνίου αναφέρουσι πολλαί ελληνικαί παραδόσεις ο επιφαινόμενος καθ’ ύπνους και υποδεικνύων τον θησαυρόν είναι ή ο φύλαξ αυτού Αράπης ή του κοιμωμένου η μοίρα ή αγιός τις. Ως επί το πλείστον δε, καθά γράφει εν ταις ‘’Ελλ.παραδόσεσι’’ του ο αείμνηστος Ν.Γ. Πολίτης ‘’δι’ ενυπνίου πιστεύεται, ότι αποκαλύπτεται εις τους ανθρώπους, ο τόπος, όπου είναι κεχωσμένος θησαυρός την αποκάλυψιν δε δια ονείρου αναφέρουσι και αι Ασίζαι της Κύπρου( Τομ. Α’. 266, Β’.264 εν ΜΒ Σάθα τ.ς.σ. 221,471), επιβάλλουσαι είς τον ονειρευθέντα την υποχρέωσιν να ζητήση από τον Ρήγα την άδειαν της σκαφής προς εύρεσιν του θησαυρού. Η δε Σολωμονική περιέχει εξορκισμόν, δι’ ού προσκαλείται το φυλάττον τον θησαυρόν στοιχείον, επιφανέν καθ’ ύπνους είς τον εξορκιστήν, να δηλώση υπο τίνας όρους δέχεται να φύγη ή, αν δεν συναινεί να καταλίπη τον θησαυρόν, να δηλ΄πωση και τούτο. Ενίοτε λέγεται, ότι βλέπει εν ονείρω ο άνθρωπος αυτόν τον θησαυρόν και τον τόπον , όπου κείται, και ότι εξυπνήσας και σκάψας τον ανευρίσκει.) (ροματίση= Να δηλώση δι’οράματος (ονείρου) )

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π. (1923)

Βλαμπούριν (το)= φόβητρον σκιάχτρον. Εκ του φλάμπουρον

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π.

Κατσιπόδης: ο διάβολος, ου οι πόδες όμοιοι προς τους της κατσίκας. Κατσιποδκιά: διαβολική επήρεια, βασκανία, κακό γούρι.

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π.

Κείνος που υπαγόρευσε την παράδοσι για την εκδήλωση της ανδρείας του Διγενή, (βλ. αυτ. σελ. 176) διηγήθηκε κατόπι σε πεζό τη γνωστή πάλη και το φόνο του Σαρατζηνού, καθώς και την πάλη του Διγενή με το Χάρο, τα παραλείπουμε όμως γιατί δεν αποτελούν μέρος στην παράδοση για την εκδήλωσι της ανδρείας του Διγενή. Περίεργος είναι ο τρόπος του θανάτου του Διγενή και πολύ διαφορετικός από εκείνο που εκθέτει το τραγούδι του. Τον δημοσιεύουμε εδώ γιατί ως τώρα είναι άγνωστος. Άμα ο Διενής εκατάλαβεν ότι εν να ξηψυσήση αρώτησεν τηγ κάλην του: «Εγιώ μέλλω να πεθάνω τζι όταμ ποθάνω πκοιόμ μέλλεις να πάρης; - Όταμ, πεθάνης, Διενή μου, τογ Γιάννημ μου είχα άντραν, τογ Γιάννημ πάλε εν να πάρω. – Καλόχ χρυσή μου, έλα κοντά μου να ποσαιρετιστούμεν τζι όταμ πάω εγιώ όπκοιοθ θέλεις πάρε. Επήεν τζ’ η κάλη του να ποσαιρετιστούσιν τζ΄ έβαλεν την μες στα αγκάλια του πως εν να φιληθούσι τζ’ έσφιγξεν την τζαι μαζί εξηψύσησαν. [ξεψυσήση= ξεψυχήση, εκπνεύση, κάλην= η καλή η εκλεκτή η ωραία δηλ. η ερωμένη, καλόχ= βεβ. Επίρρημα ισοδύναμο με το ναι, όταμ πάω εγιώ= άμα πεθάνω εγώ, στα αγκάλια του= αγκάλες]

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π. (1934)

Μακροπο(δ)ίτης (ο)= Διάβολος. Απαντά εν Μεσαορία. Συνώνυμον τοις: οξωποδάς και μακροπό(δ)ας.

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π.

σαρκκώννουμαι=ενσαρκούμαι, βρυκολακιάζω. Εν Κύπρω επικρατεί πρόληψις, ότι οι νεκροί, όταν δεν τύχωσι της νενομισμένης θρησκευτικής τελετής και των τελευταίων Χριστινιακών καθηκόντων, σαρκεύουνται και εμφανίζονται είς τίνας. Ως ο πεθαμμένος εσασκέθητσει.

Φαρμακίδης, Ξενοφών Π. (1924)

Search

Filters

Κακούταρος (ο)= ο αλλαχού της Κύπρου καλικάντζαρος. Απαντά εν Μαραθάση και Καρπασία. Υποκορ κακουτάριν (το). Εν Πιτσιλλιά λ'εγεται σκαλαπούνταρος.

Βλαμπούριν (το)= φόβητρον σκιάχτρον. Εκ του φλάμπουρον

Κατσιπόδης: ο διάβολος, ου οι πόδες όμοιοι προς τους της κατσίκας. Κατσιποδκιά: διαβολική επήρεια, βασκανία, κακό γούρι.

Μακροπο(δ)ίτης (ο)= Διάβολος. Απαντά εν Μεσαορία. Συνώνυμον τοις: οξωποδάς και μακροπό(δ)ας.