Browsing by Place recorded

Now showing items 1-20 of 308

Άγιου κερί και μικρού παιδιού κουλούρα ποτέ σου μην τάξεις

Σταματούλης, Ι. Π (1919)
Αφορισμό

Άλλος αφορισμός διαβάστηκε, σε λειβάδι που διεκδικούσαν οι Βετερνικιώτες από τους Λαντζονίτες. Το μέρος πάρθηκε από τους Βετερνικιώτες που δεχτήκανε τον αφορισμό. Λένε ότι το ελάτι, κάτω από το οποίο διαβάστηκε ο αφορισμός, ξεράθηκε αμέσως. Από τότες, οι χωριάτες των γύρω χωριών, πειράζοντας τους Βετερνικιώτες τους νοματίζουν « Οι Αφορισμένοι».

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Αγία Μαρίνα κόβει τα αγγούρια και η Σωτήρα τα σταφύλια

Παπαγεωργίου, Μαρία Α. (1952)

Της Αγίας Μαρίνης μαζεύουν τα πρώτα πεπόνια και καρπούζια λέγεται η ανωτέρω παροιμία του δε Σωτήρος γίνεται ο πρώτος τρύγος των σταφυλιών
Γκιντούρι

Ανάμεσα απο δυό μεγάλα πλατάνια στην Πύρρα υπάρχη βρύση στην οποία, στα παλιά χρόνια συχνάζανε οι γερόντοι του χωριού. Καθισμένοι στον πέτρινο σοφάτης βρύσης, συζητούσανε για τα τοπικά κι 'άλλα γενικά ζητήματα. Κάποιος όμως ξένος, πολύ προληπτικός πέρασε στη βρύση κι'έσπασε τον κάναλο, γιατί έτσι μονάχα θα του ζούσανε τα παιδιά. Απο τότες, λένε ότι ακούγεται εκεί στη βρύση μια παραπονιάρικη παιδική...

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Ανάμεσα από Γαρδίκι – Τζούρτζα, βρέθηκε σκοτωμένος ένας ξένος διαβατικός. Οι αλεπές τον είχανε φάει και μονάχα ο σκελετός του είν' κι' αυτός πετρωμένος είχε μείνει. Υπάρχει ακόμα εκεί μια ορθή στητή πέτρα σε μέγεθος και ομοιότητα ανθρώπου. Λένε πως είναι ο πετρωμένος διαβάτης. Γι' αυτό η θέση νοματίσθηκε “Του όμ”. [Του όμ = κβλχ = στον άνθρωπο].

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Οβουρό

Ανάμεσα από ελάτια και χωράφια σώζονται στη Βυτζίστα ερειπωμένοι τοίχοι σε σχήμα κυκλικό. Το περιφραγμένο μέρος, στα παλιά χρόνια, χρησίμευε για στάλος των γελαδιών του χωριού. Μια νυχτιά, δαιμονικό μπήκε στο σταλό κι αναστάτωσε τα γελάδια. Ο γελαδάρης την άλλη μέρα μολογούσε και έλεγε. «Είταν ένα μούργκο γομάρι ψηλό δυο φορές σαν τουν τοίχου. Του γουμάρ πήδσι τουν τοίχου κι μπήκε στουν ουβουρό. Το...

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Άϊκωνσταντίνος

Ανάμεσα από παμπάλιες κρτανιές κι’ άλλα δέντρα, υπήρχε αρχαία εκκλησία αφιερωμένη στη μνήμη του Αγίου Κωνσταντίνου. Η παράδοση αναφέρει ότι στη γιορτή του Αγίου, οι Χωριανοί πηγαίνανε στην εκκλησία καβάλλα. Σήμερα δεν υπάρχουν παρά ερείπια και παμπάλαια δέντρα με σιδερένιες κρικέλες στο κορμί τους. Σ’ αυτές οι χωριανοί δένανε τ’ άλογα τους. Η παράδοση αναφέρει ότι οι Πλοπιώτες είταν πλούσιοι χάρη...

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Η Στριγγλιάρου της Χουτιάνας

Ανάμεσα από τα βλάχικα κονάκια και το μεγάλο αρκουδοπούρναρο, καμμιά πεντακοσαριά μέτρα πάνου κατά τον Κόζιακα υψώνονται μια γιγάντια καρυδιά. Η παράδοση αναφέρει πως κάτω απ’ την καρυδιά, ανοιγόνταν μια κουφάλα, μες την οποία ζούσε μια άσχημη μονόμματη γριά που οι κάτοικοι καλούσαν «Στριγγλιάρου». Τις νύχτες η Στριγγλιάρου, έβγαινε απ’ την κουφάλα και καβαλλώντας ένα μακρυκάρυνο κλωνάρι με φύλλινη...

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Ο μύλος του Θάνου

Ανάμεσα απ’ το παλιό γκρεμισμένο γεφύρι και το βυρό της Καρπουζάς, κάτω στο παραποτάμι του Άσπρου, τον Ξεριά Περτουλιού, είταν άλλοτες ο μύλος, το μαντάνι και η ντριστέλλα του μπάρμπα Θάνου. Τα βουνά, ο Κεπτενέλος και η Φούρκα στο μέρος αυτό του παραποταμιού κατεβαίνουν απότομα και στην ολοπέτρινη όχτη, ανοίγουνται ένα σωρό φούρνοι. Λένε πως ο μυλωνάς ο μπάρμπα Θάνος, στήνοντας αποβραδύς τα βρόχια...

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Ο Λάμιας

Ανάμεσα βρύσης Γκουργκούλι και θέσης Βλαταναίους Τύρνας, ανοίγεται βαθύ απόκρημνο το μεγάλο ρέμα, που νοματίζεται «Κακόρεμα». Πάνω, κοντά στις πηγές του κακορέματος σε βαθειά σπηλιά του Κόζιακα, κατοικούσε, ο Λάμιας – γιος της Λάμιας της Βλατάνως – ένας γιγαντόσωμος μπέλος άντρας με πόδια τράγου. Ο Λάμιας είχε ένα κοπάδι από αγριόγιδα, που βοσκούσανε στα κατσάβραχα του Κόζιακα, μονάχα τους, δίχως...

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Παλιόρογκο

Ανάμεσα σε κέδρα υπάρχει η θέση Παλιόρογκο στο Τυχάϊ. Η παράδοση αναφέρει ότι τις νύχτες, βγαίνουν οι Νεράϊδες, σουρίζουν, παίζουν όργανα κλαρίνα, κουβεντιάζουν ακατάληπτα, φωνάζουν Άου –Άου – Άου.

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Βαλόρεμα

Απ' τη γραφική δυτική πλευρά του Κόζιακα, ξεκινά το μεγάλο ρέμα, που είναι μια απ' τις πηγές του Άσπρου. Η παράδοση αναφέρει ότι εδώ στο ρέμα ξεκαλοκαιριάζανε καλόγεροι του μοναστηριού Ντουσίκου, τα βάλια. Υπάρχουν ακόμα σιδερένιες κρικέλες, που δένανε τα βουβάλια. Ένα καλοκαίρι όμως έπεσε θανατικό στα βάλια. Λένε πως ένα ολόμαυρο βάλι με τέσσαρα κέρατα παρουσιαζότανε τις νύχτες και βάτευε βάλια και...

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Βρύση Γκρέτσι

Απέναντι απ’ το Περτούλι, η πλαγιά του Βουνού Μπέρτας, υπάρχει μια βρύση που οι παλιοί την νοματισαν «Γκρέτσι». Η παράδοση αναφέρει ότι προεπαναστατικά, χωρικοί του κάμπου για ν’ αποφύγουν την καταδιωχτική μανία των Τούρκων ήρθαν και κατασκήνωσαν στα μέρη αυτά. [Γκρέτσι= κουτσοβλάχ. οι γραίκοι, οι γκαραγκούνηδες, προεπαναστατικά= Πιθανά κατά την επανάσταση των Βλαχαβαίων]

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Γράβος τσι Μαλάμους

Απλωμένα κέδρα και ελάτια περιβάλλουν το χωράφι της Μαλάμως στη Βυτζίστα. Στην άκρη του χωραφιού, φαντάζει ένας γαύρος. Η παράδοση αναφέρει, ότι η Μαλάμω, καθισμένη κάτω απο τα κλωνιά του γαύρου, χτυπήθηκε απο αστροπελέκι. Όταν τη βρήκανε οιχωριάτες είταν μαύρη σαν κοράκι και ξηγήσανε ότι η Μαλάμω βρυκολάκιασε. Λένε ακόμα, ότι είδανε τη Μαλάμω να γυρίζει στο χωράφι της.

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Φαντν'α αλί μβιάστιλι

Από βουνό του χωριού Γουδοβάσδα, κρύο γάργαρο τρέχει το νερό της βρύσης π'ακούει στ'όνομα αυτό. Λένε πως μια νύφη, που πήρε ένας Γουδοβασδινός απ'άλλο γειτονικό χωριό, περνώντας στη βρύση και πίνοντας νερό, πέθανε. Στοιχειωμένη, κάπποτε την βλέπουν να τριγυρνά στη βρύση. [Σημείωση μβιάστιλι Κβλχ η βρύση της νύφης.]

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Νέραϊδος και Νεράϊδες Γαρδικιού

Από το σύρραχο της Κακαρδίτσας, περνώντας τις θέσεις Σανούρα, Ουραγκίνα, λάκκου, πετράλωνο Γούλα, ποτάμι Άσπρο, πατίτζια, ταμπούρια, Σκίνου κατεβαίνουν οι νεράϊδες του Γαρδικιού με κλαρίνα, βιολιά και νταϊρέδες, πηγαίνοντας στη Νεραϊδόβρυση του βουνού Καπ Γκράς. Μπροστά σαν γκεσέμι, τραβάει ένας γέρος με ανάστατα μακριά μαλλιά και γένεια, χτυπώντας το ταμπούρλο του και φωνάζοντας «Άϊντε εεε… Μπούμ...

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Ο παπούς για την Αγιά Σοφιά

Απού τουν κιρό που ου μεγάλους Βασιλιάς μας, πουλιμώντας τα’ Αγαρηνούς, βαρέθηκε κι λαβουμένος έπεσε στου χουόμα, κατ’ στα μουράγια, απού τότες που τα σκλιά οι Τούρκοι μπήκαν στην Πόλη, τραντάζουντ’ οι κολόνες τσ’ Αγιάς Σοφιάς, τριέμ’ η σκεπή, βουϊζουν τα ντουβάρια, σιώτ’ του πάτουμα, κουνιέντ δώθε πέρα τα τρικκέρια, κλαίν’ οι Αγίοι, λυγάει του τέμπλου, ανθρούπους δεν κρατιέται ουλόρθους στα πόδια....

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Νιζάμικα

Αρβανίτες Νιζάμηδες, κυνηγώντας τους κλέφτες, κατασκηνώσαμε σε μια ελατόφυτη πλαγιά του Κόζιακα. Δυο Νιζάμηδες, που πήγαν να πάρουν νερό, πέσανε σε κλέφτικο καρτέρι και σκοτωθήκανε. Οι τσομπάνηδες λένε, πως πολλές φορές, ακούσανε τους σκοτωμένους να ουρλιάζουν σαν λύκοι.

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)
Βαρβάρα βαρβαρώνει, ο Σάββας σαβανώνει κι ο Άγιος Νικόλαος παραχώνει

Παπαγεωργίου, Μαρία Α. (1952)

Κατα τας εορτάς Βαρβάρας, Σάββα και Νικολάου κανείς δεν εργάζεται μάλιστα λένε την ανωτέρω παροιμίαν
Μαυροπούλι

Βουνό ιστορικό στα Κούτζιανα, στο οποίο το 1823 ο καπιτάν Νικολός Στορνάρης οχυρωμένος, πολεμησε το Δερβέναγα Σούλτζια Κόρτζια, που θέλησε να μπει στ' Ασπροπόταμο. Πλήθος από κοράκια, κουρνιάζουν στο βουνό αυτό και σκούζουν απελπιστικά. Λένε πως τα κοράκια είναι οι ψυχές των σκοτωμένων αγάδων και αρβανιτάδων. [Μαυροπούλι= η “Μαύρη Πούλια” ως αναφέρει ο Ν. Κασομούλης στα (Στρατιωτ. Ενθυμήματα)].

Χατζηγάκης, Αλέξανδρος Κ. (1948)

Browsing by Place recorded

Άγιου κερί και μικρού παιδιού κουλούρα ποτέ σου μην τάξεις ﻿

Αγία Μαρίνα κόβει τα αγγούρια και η Σωτήρα τα σταφύλια ﻿

Βαρβάρα βαρβαρώνει, ο Σάββας σαβανώνει κι ο Άγιος Νικόλαος παραχώνει ﻿

Άγιου κερί και μικρού παιδιού κουλούρα ποτέ σου μην τάξεις

Αγία Μαρίνα κόβει τα αγγούρια και η Σωτήρα τα σταφύλια

Βαρβάρα βαρβαρώνει, ο Σάββας σαβανώνει κι ο Άγιος Νικόλαος παραχώνει