• Σαν ο διάβολος το λιβάνι 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Ερμηνεία: Η φράσις συμπληρώνεται αναλόγως των περιστάσεων με το προτασσόμενον ρήμα φεύγει ή φοβάται και λέγεται επί ανθρώπου αποστρεφομένου τι μέχρι απεχθείας. Εις την φράσιν υπόκειται η αρχαία δοξασία των Ανατολικών και ...
  • Σκάω κανόνι 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Συνοδεύεται από κείμενο ...
  • Σπάω πλάκα 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Κατά μεταφοράν από τό γραμμόφωνον, που παίζει όσον χρόνον θέλομεν τήν ιδίαν πλάκαν και άν ακόμη κινδυνεύει να διαρραγή, λέγεται “σπάμε πλάκα” δι' άνθρωπον, τον οποίον διαρκώς κουρδίζουμε ειρωνευόμενοι και εμπαίζοντες
  • Σπαθί, κόβει το σπαθί, με το σπαθί 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Συνοδεύεται από κείμενο...
  • Τ' όνομά μου πάρ' το συ, γειτόνισσα 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Συνοδεύεται από κείμενο ...
  • Τα βρίσκω μπαστούνια 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Εις ένα είδος χαρτοπαιγνίου τα λεγόμενα μπαστούνια έχουν αριθμητικήν αξίαν κατωτέραν των άλλων χαρτιών και ο κατά τύχην αναλαμβάνων εις ωρισμένην περίπτωσιν αυτού δύο τοιάυτα χάνει. Εντεύθεν η φράσις τα βρίσκω μπαστούνια ...
  • Τα βρίσκω σκούρα 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Λέγεται κοινώς τα βλέπω σκούρα τα πράγματα. Όπου το σκούρα σημαίνει μεταφορικώς, όχι ευχάριστα, αλλά ζοφερά, δυσάρεστα. Περαιτέρω δε ελέχθη και τα βρίσκω σκούρα. Συνώνυμον προς το τα βρίσκω μπαστουνια, αναλογικώς προς το ...
  • Τα κάνω θάλασσα, τα θαλασσώνω 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Εις πολλα ιδιώματα της Ελληνικής η λέξις θάλασσα λαμβάνεται ως μέτρον δηλβτικόν του πολλού, του αφθόνου.Ούτω εις την Αιτωλίαν, Εύβοιαν, Λέσβον και Πελοπόννησον λέγεται ο δείνα ξέρει τραγούδια θάλασσα αντί σαν τη θάλασσα, ...
  • Τα μετρώ, τα ξέρω 'ς τα δάχτυλα 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Ο μετρών επί των δακτύλων δεν κάμνει λάθος αριθμητικόν, όθεν τα μετρώ 'ς τα δάχτυλα=τα μετρώ καλά, άρα και τα ξέρω καλά. Αφού δε το 'ς τα δάχτυλα έγινε συνώνυμον του καλά, ελέχθη και τα ξέρω 'ς τα δάχτυλα, έπειτα δε ...
  • Τά κάνουν πλακάκια 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Η φράσις κατά μεταφοράν εκ τών παιφνιοχάρτων επί ανθρώπων ωφελουμένων παρανόμως διά σφετερισμού από κοινής συμφωνίας ξένης παρουσίας
  • Την περνάει κοτσάνι 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Παρεμφερής κόττα
  • Της Κυριακής χαρά και της Δευτέρας λύπη 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Η φράσις επό πράγματος φαινομένου μεν ωραίου, αλλά φθειρομένου ταχέως, πράγματος δηλαδή, το οποίον το χαίρεται κανείς την Κυριακή και το κλαίει την Δευτέραν. Η χρήσις των ονομάτων Κυριακή και Δευτέρα δεν είναι τυχαία και ...
  • Το 'χει δίπορτο 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Δίπορτο σπίτι είναι το έχον δύο θύρας, την κύριαν και ετέραν δευτερεύουσαν πολλάκις αφανή. Επί τουρκοκρατίας ο Χριστιανός ο υφιστάμενος επίθεσιν υπό Τούρκων εις την κυρίαν είσοδον ηδύνατο να διαφύγη διά της οπισθίας, αν ...
  • Το βάζω 'ς τα τέσσερα, 'σ τα πόδια 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Από την έκφρασιν “το βάζω τ' άλογο 'ς τα τέσσερα πόδια”=το αναγκάζω να τρέχη τετραποδητί, εν καλπασμώ, εγεννήθη η φράσις “το βάζω 'ς τα τέσσερα”=φεύγω τάχιστα. Συνώνυμοι είναι και αι φράσεις “το βάζω 'ς τα πόδια” και “'ς ...
  • Τό γιατρικό είναι ένα κ' ένα 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Μοναδικόν εις αποτελεσματικήν ενέργειαν, άριστον
  • Τον αφίνω μάρμαρο 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Ερμηνεία: Η λέξις μάρμαρο σημαίνει μεταφορικώς τον ακίνητον ή άφωνον εκ καταπλήξεως και τρόμου. Όθεν τον αφίνω μάρμαρο αντί σαν μάρμαρο= τον εγκαταλείπω ξαφνικά, ώστε να μείνη εκστατικός
  • Τον έχουν από κλότσο κι από μπάτσο 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Συνοδεύεται από κείμενο ...
  • Τον κάνω Θεό 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Δι' άνθρωπον δύστροπον και άκαμπτον, όστις δεν εισακούει παρακλήσεις, λεγόμεν τον κάνω Θεό = τον παρακαλώ θερμά και ταπεινά, όσον ταπεινά θα ικέτευα αυτόν τον Θεό. Συνώνυμος φράσις του ανάβω καντήλι ή του ανάβω κερί
  • Τον παίρνει το σχέδιο 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Συνοδεύεται από κείμενο...
  • Τον παίρνω 'ς το ψηλό 

    Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1950)
    Συνοδεύεται από κείμενο...