Search

Now showing items 1-10 of 132

Το χωργιό Άγιος Μύρων είναι κεφαλοχώρι, χτισμένο πάνω σε δυο λόφους, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα της εκ μητρός μάμμης μου. Το χωριό επί τουρκοκρατίας ήκμαζε και ήτο κέντρον στρατιωτικής Διοικήσεως. Και σήμερα το χωργιό ακμάζει, και οι κάτοικοι του φημίζονται για την γενναιότηταν, φιλομάθειαν και φιλεργίαν των. Τρέφουν δε εξαιρετικόν σεβασμόν προς τον Άγιον, με το όνομα του οποίου τιμάται το χωργιό. Το χωργιό στην αρχαιότητα ωνομάζετο Ραύκος. Τη σημερινή ονομασία του την έχει από τον Άγιον Μύρωνα, γηγενή Άγιον, ο οποίος είναι βέβαιον, ότι έζησε, εθευματούργησε και εκοιμήθη εν Ραύκω, όπου και σώζεται το σπήλαιο που ησκήτευσε, ο τάφος και τα λείψανα του Αγίου.

Φραγκάκι, Ευαγγελία Κ. (1949)

Μέσα στην τρύπα του σπηλαίου του Σεντόνη μπήκε μια νύχτα ένας κλέφτης. Βαστούσε μαζύ του ένα κλεμένο πρόβατο και τον ακολουθούσαν δυο σκύλοι. Σαν μπήκε στο σπήλαιο, έσφαξε το ζώο, το έγδαρε, άναψε φωτιά κι άρχισε να το ψένη στη σούβλα. Σε λίγη ώρα όμως, να και βγαίνει από της σπηλιάς το βάθος ένα παιδάκι ολόγυμνο. Σιμώνει στη φωτιά να ζεσταθή κι αρχίζει να κουβεντιάζη με τον κλέφτη. – Ποιος είσαι, μπάρμπα; Τον ρωτάει. – Ο «Κυργιαπατός» μου, (ο εαυτός μου), απάντησε αυτός. – Δος μου και μένα, μπάρμπα, κρέας, του λέει ύστερα. – Άμα ψηθή, του αποκρίνεται ο κλέφτης. Μα το παιδί άρχισε να κλαίη, κι ο κλέφτης, επειδή δεν μπορούσε να το ακούη, έκοβε και του έδινε κάθε τόσο ένα κομμάτι κι ας ήτανε μισοψημένο. Το παιδί το έτρωγε αμέσως, ώσπου στο τέλος τούφαγε όλο το αρνί και ζητούσε ακόμα. – Δος μου, μπάρμπα, κρέας! Φώναζε και ξαναφώναζε. Ο κλέφτης κατάλαβε τότε πως το παιδί εκείνο ήταν ξωτικό ή διάβολος. Περνάει λοιπόν στη σούβλα την προβιά από το αρνί κι αρχίζει να την γυρίζη στη φωτιά. Το παιδί έκλαιγε και φώναζε πάντα: - Δος μου, μπάρμπα, κρέας!... Ο κλέφτης σαν ψήθηκε η προβιά καλά, του δίνει άξαφνα μια μ’ αυτή στο κεφάλι, πηδάει όξω από τη σπηλιά και φεύγει. Σαν βγήκε ο κλέφτης από την τρύπα, έτρεξε κατά το χωριό. Το παιδί βγήκε κι αυτό έξω από το σπήλαιο κι όλο έκλαιγε και τσίριζε: - Ώχ! Ώχ! Μ’ εχτύπησαν! Απέναντι από το σπήλαιο, σε 2 – 3 μιλίων απόστασι, είνε του Γαβριλιού το φαράγγι. Το φαράγγι αυτό είνε κατοικητήριο των δαιμόνων. Καθώς λοιπόν περνούσε ο κλέφτης από κοντά, άκουσε μεγάλο θόρυβο, και ξεχώρισε μάλιστα μια φωνή να λέη: - Ποιος σε χτύπησε, μωρέ; - Ο Κυργιαπατός μου! αποκρίνεται το παιδί. – Α, σαν χτυπήθηκες μοναχός σου, ίντα να σου κάμω εγώ! Του ξανάπε η φωνή. Τότε το παιδί κατάλαβε τι εσήμαινε η λέξις «Κυργιαπατός μου» και απάντησε αμέσως: - Με χτύπησε ο μπάρμπας που έψηνε κρέας στην τρύπα, και να τος που πάει κάτω τρεχάτος. Την ίδια στιγμή ο κλέφτης άκουσε ένα τρομερό βουητό μέσα στο φαράγγι, κρότους από αλυσσίδες και μια φωνή δυνατή να λέη: - Απάνω του, μωρέ! Ο κλέφτης πηδάει τους γκρεμνούς και φεύγει – φεύγει. Οι σκύλοι του όμως στέκουν, αλυχτούν άγρια και εμποδίζουν τους διαβόλους να τον πλησιάσουν. Σε λίγη ώρα όμως σκάει ο ένας σκύλος του από τα γαυγίσματα. Και, λίγο παρακάτω, σκάει κι ο άλλος. Έτσι οι δαιμόνοι, όσο παν και φτάνουνε τον κλέφτη. Μα τη στιγμή αυτή λαλάει άξαφνα ένας κόκορας. Στέκουν τότε οι διαβόλοι για μια στιγμή και διστάζουν. Ο αρχιδιάβολος όμως φωνάζει με τη στριγγιά φωνή του: - Κόκκινος πετεινός ήτανε και μη στέκεστε. Απάνω του! Ξαναρίχνονται κοντά του οι διαβόλοι και πρώτος απ’ όλους ο αρχιδιάβολος με το δικράνι του. Εδώ τον έχουν να τον πιάσουν, εκεί τον έχουν να τον πιάσουν, ώσπου λαλάει άξαφνα ο μαύρος πετεινός. Τότε τα στοιχειά γύρισαν πίσω στο φαράγγι σκούζοντας: - Αχ, μωρέ χαμένε, τη γλύτωσες! Να συχωράς το μαύρο πετεινό πούκραξε, αλλοιώς θάσουνα τώρα πνιγμένος! Αυτή την ιστορία την λένε στην Κρήτη για να δείξουν ότι ο κλέφτης δεν χορταίνει ποτέ, όσο κι αν φάη, γιατί οι σύντροφοί του οι δαιμόνοι κάθουνται κοντά του και του τρώνε το ψητό.

Άγνωστος συλλογέας (1930)

Τα Ελληνικά. Ούτως ονομάζεται περιοχή με αρχαία ερείπια της πόλεως Λάππας, ανασκαφείσα μάλιστα εν μέρει. Πολλοί τόποι με αρχαιότητας φέρουν την ονομασίαν Ελληνικά, Ελληνική καμάρα και ελληνικά χωράφια. Το ‘Λενικό. Και ενταύθα είναι η λέξις το Ελληνικό (ενν. χωράφι). Εις αυτό το μέρος υπάρχουν μόνον ογκόλιθοι τινες ημικατειργασμένοι.

Χατζιδάκις, Ν. Ε. (1938)

Τον παληό καιρό στον Άγιο Μύρωνα ήταν μεγάλη ευτυχία. Οι άνθρωποι δεν είχαν ανάγκη να καλλιεργούνε τα χωράφια, γιατί τα χώματα των χωραφιών ήταν φέτες ψωμί, έτοιμες να τις τρώνε οι άνθρωποι. Ήταν οι λεγόμενες χαλέπες. Οι άνθρωποι, μη έχοντας έγνοια για τον επιούσιο, άρχισαν σιγά σιγά να μη τον λογαριάζουν. Οι γυναίκες μάλιστα έπερναν το ψωμί και σκουπίζανε τους κώλους των μωρών παιδιών. Τότε ο Θεός εμάνισε κι’ έκαμε τα χωράφια με χώμα αληθινό, κι’ έτσι αναγκάστηκαν οι άνθρωποι να δουλεύουν, να σπέρνουν και να θερίζουν, για να βγάλουν το ψωμί των και να λένε: «δόξα νάχης Θε μου». Από τότες όμως έμεινε στα χωράφια αυτά η ονομασία «χαλέπες» και είναι τα ευφορώτερα χωράφια της περιφερείας Αγίου Μύρωνος.

Φραγκάκι, Ευαγγελία Κ. (1949)

Ξεκινώντας από την Μονήν του Κουδουμά προς τα Σφακιά συναντώμεν το Ιερόν Σπήλαιον «Άγιος Αντώνιος» απέχον από Κουδουμά περί τα 2 χιλιόμετρα. Εις βάθος του Σπηλαίου υπάρχει η εικών του Αγ. Αντωνίου. Από κάτω από την εικόνα είναι ένα γουργουθάκι στο βράχο απάνω. Εκεί στάσσει νερό (Αγίασμα). Μέσα σ’ αυτό το σπήλαιον μπαίνουν οι κατσίκες της Μονής Κουδουμά και πίνουν νερό, διότι πουθενά αλλού δεν υπάρχει νερό, και το νερό αυτό που δεν είναι περισσότερο από μισή οκά δεν ξοφλιέται ποτέ. Εγώ διψώντας το ήπια όλο και αυθορί το γουργουθάκι ευρέθη γεμάτο. Φεύγοντας από το Σπήλαιον αυτό προχωρώντας περί τα 10 χιλιόμετρα απόκρημνα και άγρια μέρη, συναντώμεν άλλο Ιερόν Σπήλαιον. Εκεί στο βάθος του Σπηλαίου είναι ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος. Λένε πως όταν ο Απόστολος Παύλος μετεφέρετο στη Ρώμη για τα δικαστή, το καράβι που τον μετέφερε προσήγγισε στους Καλούς Λιμένες. Εκεί εβγήκε με τους μαθητάς του να βρή κανένα χόρτο να δροσισθή και επέρασε από αυτό το Σπήλαιο. Τότε εδιέταξε ένα μαθητή του να ζωγραφίση τον Άγιο Ιωάννη. Ο ζωγράφος τον εζωγράφισε στο βράχο στο στόμιο του Σπηλαίου, εζωγράφισε δε και άλλους Αγίους. Τους βλέπεις λοιπόν τώρα σ’ αυτό το έρημο μέρος τους Αγίους και σαν να σου μιλήσουν. Περιττόν να σας πώ πόσο θάρρος και ελπίδα πέρνει κανείς αντικρύζοντας τους Αγίους σ’ αυτή την ερημιά. (Γουργουθάκι = μικρός φυσικός λάκκος σαν γουρνίτσα. Διήγησις του πενθερού μου κ. Ι. Φραγκάκι περιηγηθέντος την Κρήτην κατά το 1936 ).

Φραγκάκι, Ευαγγελία Κ. (1949)

βαρυχνάς κια βραχνάς= εφιάλτης

Ξανθουδίδης, Στέφανος Α. (1919)

Του Κασιλογιώργη. Επανάστασις του Κασελ 1841 (χαιρέτη β. Κ)

Κονδυλάκης, Ιωάννης Δ. (1919)

Η εν Κρήτη τοποθεσία Καϊάφα, κείμενη εις μικράν απόστασιν εκτός της πόλεως Ηρακλείου, πλησίον των ερειπίων της αρχαίας Κνωσσού μνημονεύεται εν φ. 303β του υπ. αρ. 10 κώδικος της Πανεπιστημιακής βιβλιοθήκης της εν Σουηδία Ουψάλας. Εγράφη το παρόν ψαλτήριον δια συνδρομής και εξόδου του θεοσεβεστάτου ιερέως κυρού Νικολάου του Κρητικού, εν τω χωρίω τω επικεκλημένω ο Καϊάφας εν μηνί Ιουνίω κς τω ςωοζ’ έτει ίνδ. ζ’(=1369). Μεταξύ των λέξεων Καϊάφας εν μηνί τρεις περίπου στίχοι διεξεσμένοι εν αρχή του φ. 304α. Ίδε Graux Martin Notices sommaires des manuscrits grecs de Suede εν τοις Archives des missions scientifiques. Σειράς τρίτης τ. ΙΕ (1889) σ. 398 κε. Το επώνυμον Κρητικός του γράψαντος ιερέως αποδεικνύει ότι μάλλον περί του ειρημένου χωρίου της Κρήτης πρόκειται η περί της ομωνύμου εν Ηλεία τοποθεσίας, ην έλαβε και η λίμνη η λεγόμενη Καϊάφα. Του πελοποννησιακού Καϊάφα το όνομα ανέρχεται τουλάχιστον εις τον ΙΣΤ αιώνα, καθ’ όν εγράφη ο κουτλουμουσιακός κώδιζ 220, εν ω μνημονεύεται.» (Σπ. Π. Λάμπρος εν Νέω Ελληνομνήμονι τ. Ι (1913) σ. 491) Το παρά το Ηράκλειον της Κρήτης χωρίον Καϊάφας έλαβε το όνομα εξ αρχαίου μνημείου, όπερ τάφον του Καϊάφα ονομάζει δημώδης κρητική παράδοσις (των εμών Παραδόσεων αρ. 189), ης τα στοιχεία ευρίσκονται εν τω αποκρύφω βιβλίω των πεπραγμένων τω Πιλάτω. Περί τούτων διαλαμβάνομεν εν Παράδ. σ. 792 – 2. Το παλαιότερον έγγραφον, εν ω αναφέρεται το χωρίον Καϊάφα είναι του 1248. – Σ.τ.Δ.)

Άγνωστος συλλογέας (1914)

Στο Φραγκοκάστελλο, στην παχιά άμμο, ένας καταχανάς βγαίνει την άμμο εις τον γκάμπο με μιάν γκαρυδόκουπα, και ύστερα του την μπαίρνει ο αέρας και του την κατεβάζει πάλε έκεια απότανε : (παρατηρήσεις επί του ανωτέρω βλ. Εις αρ. 88 σελ. 135 – 136)

Σπανδωνίδη, Ειρήνη (1935)

Μια παράδοση που την έμαθα απο τον πατέρα μου. Γ. Λιουδάκη λέει : ''Μια φορά οι-γι-Οβραίοι ματώνανε το ψωμί για να μαγαρίσουνε τσοί Χριστιανούς. Ο Μητροπολίτης του τόπου το 'μαθε και για να μη φάνε οι Χριστιανοί ματωμένο ψωμί, τως ήψησε στάρι κι εφάγανε. Απο τοτεσά απόμεινε συνήθεια να το ψήνουνε στα μνημόσυνα για να το κρατή η ψυχή πεσκέσι στο θεό.

Λιουδάκη, Μαρία (1940)

«
1
2
3
4
. . .
14
»

Search

Filters

βαρυχνάς κια βραχνάς= εφιάλτης

Του Κασιλογιώργη. Επανάστασις του Κασελ 1841 (χαιρέτη β. Κ)