Search

Now showing items 1-10 of 252

Φαντασμένος ο ιδών φαντάσμτα, φανταχτά ή σφανταχτά!

Δεινάκης, Στυλιανός

Το χωργιό Άγιος Μύρων είναι κεφαλοχώρι, χτισμένο πάνω σε δυο λόφους, είναι η ιδιαίτερη πατρίδα της εκ μητρός μάμμης μου. Το χωριό επί τουρκοκρατίας ήκμαζε και ήτο κέντρον στρατιωτικής Διοικήσεως. Και σήμερα το χωργιό ακμάζει, και οι κάτοικοι του φημίζονται για την γενναιότηταν, φιλομάθειαν και φιλεργίαν των. Τρέφουν δε εξαιρετικόν σεβασμόν προς τον Άγιον, με το όνομα του οποίου τιμάται το χωργιό. Το χωργιό στην αρχαιότητα ωνομάζετο Ραύκος. Τη σημερινή ονομασία του την έχει από τον Άγιον Μύρωνα, γηγενή Άγιον, ο οποίος είναι βέβαιον, ότι έζησε, εθευματούργησε και εκοιμήθη εν Ραύκω, όπου και σώζεται το σπήλαιο που ησκήτευσε, ο τάφος και τα λείψανα του Αγίου.

Φραγκάκι, Ευαγγελία Κ. (1949)

Μέσα στην τρύπα του σπηλαίου του Σεντόνη μπήκε μια νύχτα ένας κλέφτης. Βαστούσε μαζύ του ένα κλεμένο πρόβατο και τον ακολουθούσαν δυο σκύλοι. Σαν μπήκε στο σπήλαιο, έσφαξε το ζώο, το έγδαρε, άναψε φωτιά κι άρχισε να το ψένη στη σούβλα. Σε λίγη ώρα όμως, να και βγαίνει από της σπηλιάς το βάθος ένα παιδάκι ολόγυμνο. Σιμώνει στη φωτιά να ζεσταθή κι αρχίζει να κουβεντιάζη με τον κλέφτη. – Ποιος είσαι, μπάρμπα; Τον ρωτάει. – Ο «Κυργιαπατός» μου, (ο εαυτός μου), απάντησε αυτός. – Δος μου και μένα, μπάρμπα, κρέας, του λέει ύστερα. – Άμα ψηθή, του αποκρίνεται ο κλέφτης. Μα το παιδί άρχισε να κλαίη, κι ο κλέφτης, επειδή δεν μπορούσε να το ακούη, έκοβε και του έδινε κάθε τόσο ένα κομμάτι κι ας ήτανε μισοψημένο. Το παιδί το έτρωγε αμέσως, ώσπου στο τέλος τούφαγε όλο το αρνί και ζητούσε ακόμα. – Δος μου, μπάρμπα, κρέας! Φώναζε και ξαναφώναζε. Ο κλέφτης κατάλαβε τότε πως το παιδί εκείνο ήταν ξωτικό ή διάβολος. Περνάει λοιπόν στη σούβλα την προβιά από το αρνί κι αρχίζει να την γυρίζη στη φωτιά. Το παιδί έκλαιγε και φώναζε πάντα: - Δος μου, μπάρμπα, κρέας!... Ο κλέφτης σαν ψήθηκε η προβιά καλά, του δίνει άξαφνα μια μ’ αυτή στο κεφάλι, πηδάει όξω από τη σπηλιά και φεύγει. Σαν βγήκε ο κλέφτης από την τρύπα, έτρεξε κατά το χωριό. Το παιδί βγήκε κι αυτό έξω από το σπήλαιο κι όλο έκλαιγε και τσίριζε: - Ώχ! Ώχ! Μ’ εχτύπησαν! Απέναντι από το σπήλαιο, σε 2 – 3 μιλίων απόστασι, είνε του Γαβριλιού το φαράγγι. Το φαράγγι αυτό είνε κατοικητήριο των δαιμόνων. Καθώς λοιπόν περνούσε ο κλέφτης από κοντά, άκουσε μεγάλο θόρυβο, και ξεχώρισε μάλιστα μια φωνή να λέη: - Ποιος σε χτύπησε, μωρέ; - Ο Κυργιαπατός μου! αποκρίνεται το παιδί. – Α, σαν χτυπήθηκες μοναχός σου, ίντα να σου κάμω εγώ! Του ξανάπε η φωνή. Τότε το παιδί κατάλαβε τι εσήμαινε η λέξις «Κυργιαπατός μου» και απάντησε αμέσως: - Με χτύπησε ο μπάρμπας που έψηνε κρέας στην τρύπα, και να τος που πάει κάτω τρεχάτος. Την ίδια στιγμή ο κλέφτης άκουσε ένα τρομερό βουητό μέσα στο φαράγγι, κρότους από αλυσσίδες και μια φωνή δυνατή να λέη: - Απάνω του, μωρέ! Ο κλέφτης πηδάει τους γκρεμνούς και φεύγει – φεύγει. Οι σκύλοι του όμως στέκουν, αλυχτούν άγρια και εμποδίζουν τους διαβόλους να τον πλησιάσουν. Σε λίγη ώρα όμως σκάει ο ένας σκύλος του από τα γαυγίσματα. Και, λίγο παρακάτω, σκάει κι ο άλλος. Έτσι οι δαιμόνοι, όσο παν και φτάνουνε τον κλέφτη. Μα τη στιγμή αυτή λαλάει άξαφνα ένας κόκορας. Στέκουν τότε οι διαβόλοι για μια στιγμή και διστάζουν. Ο αρχιδιάβολος όμως φωνάζει με τη στριγγιά φωνή του: - Κόκκινος πετεινός ήτανε και μη στέκεστε. Απάνω του! Ξαναρίχνονται κοντά του οι διαβόλοι και πρώτος απ’ όλους ο αρχιδιάβολος με το δικράνι του. Εδώ τον έχουν να τον πιάσουν, εκεί τον έχουν να τον πιάσουν, ώσπου λαλάει άξαφνα ο μαύρος πετεινός. Τότε τα στοιχειά γύρισαν πίσω στο φαράγγι σκούζοντας: - Αχ, μωρέ χαμένε, τη γλύτωσες! Να συχωράς το μαύρο πετεινό πούκραξε, αλλοιώς θάσουνα τώρα πνιγμένος! Αυτή την ιστορία την λένε στην Κρήτη για να δείξουν ότι ο κλέφτης δεν χορταίνει ποτέ, όσο κι αν φάη, γιατί οι σύντροφοί του οι δαιμόνοι κάθουνται κοντά του και του τρώνε το ψητό.

Άγνωστος συλλογέας (1930)

Νεράϊδα (η). Τον επήρανε οι Νεράϊδες. Νέραϊδος (ο), νεραϊδής (νεραϊδοπαρμένος) (ο) ύβρις, νεραϊδότοπος (ο)= όπου συχνάζουν Νεράϊδες. Νεραϊδόσπηλιος (ο)= (Βιαύνος) νεραϊδοφυσημένος= Που του φυσήξανε οι Νεράϊδες.

Κονδυλάκης, Ιωάννης Δ.

Έκραξ' ο κούκλης, ερωτούν οι δαίμονες και διασκορπίζονται από τας συνάξεις των. Σημ. Κούκλης= μαγικόν όνομα του πετεινού (ίσως εκ του χρώματος).

Κονδυλάκης, Ιωάννης Δ.

Περί του όρους Κόφινα, κειμένου προς νότον της πεδιάδος της Μεσαράς, υπάρχει η αγαθαγγελική παράδοσις ότι θέλει καμεθή εντός εκ του αίματος των ανθρώπων, οίτινες εν φονικοτάτη μάχη θέλουσι σφαγή περί αυτού.

Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν. (1888)

Τα Ελληνικά. Ούτως ονομάζεται περιοχή με αρχαία ερείπια της πόλεως Λάππας, ανασκαφείσα μάλιστα εν μέρει. Πολλοί τόποι με αρχαιότητας φέρουν την ονομασίαν Ελληνικά, Ελληνική καμάρα και ελληνικά χωράφια. Το ‘Λενικό. Και ενταύθα είναι η λέξις το Ελληνικό (ενν. χωράφι). Εις αυτό το μέρος υπάρχουν μόνον ογκόλιθοι τινες ημικατειργασμένοι.

Χατζιδάκις, Ν. Ε. (1938)

Κρουσταλλένια λέγεται μονή της επαρχίας Λασιθίου, εκ του κρύσταλλον (= πάγον), δίοτι κατά την παράδοσιν αγαθός της ποιμίν ευρών επί κρυστάλλου την εικόνα της υπεραγίας απεικονισμένην παρεκίνησαν τους συμπολίτας του να εγείρωσι τον νάον αυτής επί του μέρους εν ώ ευρήκε τον κρύσταλλον. Ούτως ωκοδομήθη και η Φανερωμένη (Παναγία) της Ιεραπέτρου επί τινος δρυμώδους βουνού ένθα εύρηκε ποιμήν τις εντός θάμνου την εικόνα της υπέραγιας και το ναίδριον του Τίμιου Σταυρού (Άφεντης) επί υψηλοτάτου τινός και απροσίτου όρους άνωθεν του χωρίου Ορνού της επάρχιας Σιτείας, ένθα ποιμήν της εύρισκε συνέχως σταύρον τίνα μη δύναμένος να κομίση αυτόν οίκαδε, διότι καθ' οδόν εγίνετο άφαντος εκ της θήρας του. Δια του τρόπου τούτου αι πλείσται μοναί της Κρήτης έλαβον την αρχήν της θεμελιώσεως την.

Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν. (1888)

Νταμπασίνα = (αρσ. Ντάμπασης (όντα-ομπάς = αξιωματών Μενιτσάρων) σύζυγος του Ντα μπάση.

Κονδυλάκης, Ιωάννης Δ.

Κακογυναικούσα=ικτίς

Ζωγραφάκης, Ιωάννης Ν. (1888)

«
1
2
3
4
. . .
26
»

Search

Filters

Φαντασμένος ο ιδών φαντάσμτα, φανταχτά ή σφανταχτά!

Έκραξ' ο κούκλης, ερωτούν οι δαίμονες και διασκορπίζονται από τας συνάξεις των. Σημ. Κούκλης= μαγικόν όνομα του πετεινού (ίσως εκ του χρώματος).

Νταμπασίνα = (αρσ. Ντάμπασης (όντα-ομπάς = αξιωματών Μενιτσάρων) σύζυγος του Ντα μπάση.

Κακογυναικούσα=ικτίς