Μοίρες και τύχη

Οι μοίρες καθορίζουν τι θα συμβεί στη ζωή κάθε ανθρώπου. Η νεοελληνική λαϊκή αντίληψη γι’ αυτές παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με τις αρχαίες ελληνικές δοξασίες. Υπάρχει και σήμερα όπως και τότε διάκριση της μοίρας ή της τύχης του καθενός, απ’ τις Μοίρες- θεότητες, που θα «μοιράσουν» το παιδί και θα ορίσουν το «ριζικό» του. Οι τελευταίες, όπως παρουσιάζονται στις τηνιακές παραδόσεις είναι τρεις γριές που πηγαίνουν πάντοτε μαζί και θυμώνουν εύκολα. Την τρίτη νύχτα μετά τη γέννηση κάθε παιδιού μπαίνουν στο δωμάτιο της λεχώνας την ώρα που εκείνη κοιμάται και ορίζουν τη μοίρα του. Πρέπει το σπίτι να είναι πεντακάθαρο, αλλιώς θυμώνουν και δε δίνουν καλές ευχές. Για να τις εξευμενίσουν αφήνουν στο τραπέζι δίσκους με γλυκά και ποτά («γλυκαίνουν τις Μοίρες»). Αφού δώσουν τις ευχές τους στο παιδί, του καίνε λίγο τη μύτη μ’ ένα κερί, σημάδι πως το επισκέφτηκαν. Ό,τι πουν δε γίνεται ν’ αλλάξει με κανέναν τρόπο, πράμα που εκφράζει άλλωστε κ’ η παροιμία: «Απ’ το γραφτό σ’ δε μπορείς να ξεφύγ’ς». Η Τύχη, η θεά των ελληνιστικών χρόνων, παρουσιάζεται συνήθως στις παραδόσεις του ελληνικού λαού άσκημη και μαύρη. Αντίθετα οι τηνιακές παραδόσεις τη θέλουν νέα, όμορφη, με ξέμπλεκα μαλλιά, που όλοι οι άντρες την κυνηγούν κι εκείνη φεύγοντας τρυπώνει κάθε τόσο και σε κάποια πόρτα, φέρνοντας την τύχη στο σπίτι που θα μπεί. Κάθε άνθρωπος έχει τη δική του τύχη που γεννιέται μαζί μ’ αυτόν. (Κάθε παιδί με την τύχ΄τ’ γεννιέται», λέει η παροιμία) και τον ακολουθεί. Πιστεύεται ότι όταν σε κάποιον πέσει μια τύχη, θα έρχονται συνέχεια όλα τα καλά σ’ αυτόν. Δυο σχετικές παροιμίες λένε: «Όπου κι αν πάω τη dύχ’ μ’ μαζί μου τήνε σέρνω» και «Εκεί που πάει το ‘να καλό πάει και τ’ άλλο». Άλλες παροιμίες δείχνουν ότι η Τύχη άμα σε θέλει θα σε επισκεφτεί, ενώ στην αντίθετη περίπτωση όσο και να πασκίζεις τίποτα δεν καταφέρνεις («Άμα δε σε θέλ’ τι τρέχ’ς κι άμα σε θέλ’ πάλ’ τι τρέχ’ς»), ότι ένας που είναι άτυχος και μυαλό να έχει δεν προκόβει («Καλύτερα να χ’ς ένα δράμ’ τύχ’, παρά τετρακόσια δράμια μυαλό») και ότι πολλές φορές τα καλά πηγαίνουν σ’ ανθρώπους που δεν τ’ αξίζουν: Ακαμάτρα και λωλή έχ’ τη dύχ’ την καλή. [ευχές Βλ. «Παραδόσεις» (Μοίρες και Τύχη», μπει= Βλ. «Παραδόσεις» («Μοίρες και Τύχη»), αυτόν= Βλ. «Παραδόσεις» («Μοίρες και Τύχη»), άλλο= Βλ. «Παροιμίες», καλή= Βλ. «Παροιμίες»].