Εμφάνιση απλής εγγραφής

Δωδεκαήμερα είναι οι δώδεκα μέρες από τη γέννηση του Χριστού μέχρι της ημέρας των Θεοφανείων. Τότε παρουσιάζονται επί της γής και ενοχλούν τους ανθρώπους διάφορα διαμόνια-κακά πνεύματα, οι λεγόμενοι καλικάντζαροι ή αλλιώς πως κατά τις τυπικές ονομασίες, όπως θα δούμε παρακάτω. Κατά τις ημέρες λοιπόν αυτές ο άνθρωπος διατρέχει πολλούς κινδύνους από τα εξωτικά αυτά και πρέπει να λαβαίνει τα μέτρα του. Για ν’απομακρύνουν αυτά τα κακά πνεύματα σε πολλά μέρη ανάπτουν φωτιές του τζακιού κθ’όλο το χρονικό αυτό διάστημα, γιατί τα ξωτικά αυτά τη φοβούνται τη φωτιά. Οι καλικάντζαροι έχουν πολλές κατά τόπους ονομασίες. Έτσι λέγονται καρκάνζαροι, κολοβελόνηδες, κολλιτσαρδοί ή λοκοτσαρδοί, όπως τους λέμε στη Σπάρτη, τσιλικροτά στη Μάνη και πολλές άλλες τέτοιες ονομασίες έχουν, αλλά για ποιο λόγο να τις αναφέρουμε όλες ; Λοιπόν αυτοί οι καλικάντζαροι έρχονται κατά την παραμονήν των Χριστουγέννων. Είναι με χίλια δύο ελαττώματα. Άλλοι κουτσοί, άλλοι στραβοί, άλλοι στραβομούτσουνοι, στραβολέμηδες, στραβομύτες, μονόπλευροι, με πόδια, ανάποδα, δηλαδή τα δάκτυλα πίσω και η φτέρνα μπρός, γι αυτό κάνουν και ανάποδες δουλειές. Έχουν μυτερά νύχια για ν’αρπάξουν κι ενοχλούν τα θύματά τους. Με μούρη σκύλου, ποντικού, γαιδάρου, και, όσες άλλες αναποδιές μπορεί να βάλη ο νούς μας. Έτσι τους φαντάζεται ο λαός κι έτσι τους παραδίδει η παράδοση. Τρώγουν ως επί το πλείστον βρώμικες τροφές, σκουλίκια, φίδια κλπ. Τους αρέσουν όμως και οι καλοί μεζέδες, που ψήνονται κατά τις ημέρες αυτές στα σπίτια. Τρελαίνονται για χοιρινό κρέας και τα λουκάνικα. Γι αυτό θυμάμαι, που μας έλεγαν, όταν είμαστε μικρά, ότι μόλις ακούν την τσίκνα μαζεύονται στην καπνοδόχο του σπιτιού και αρπάζουν το κρέας από τη φωτιά, όταν είναι νύκτα όμως, γιατί τότε παρουσιάζονται, ενώ την ημέρα φοβούνται και κρύβονται. Ακόμα αγαπούν τη μυρωδιά του λαδιού και τρέχουν, όταν ακούν να ψήνωνται λαλαγκίδες, που συνηθείζονται πάλιν κατά τις ημέρες αυτές στη Σπάρτη και σ’όλον το νομό Λακωνίας. Σχετικά μ’αυτό την τελευταία μέρα των Δωδεκάημερων, την Πρωτάγιαστη, ψήναμε στο σπίτι μας λαλαγκίδες για να διώξουμε τους κολιτσαρδούς ευχαριστημένους, ώστε να μη ξαναγυρίσουν θυμωμένοι. Όταν βρίσκουν εμπόδια και δεν μπορούν ν’αρπάξουν τίποτα και να κάνουν το κέφι τους, τότε από το θυμό τους κατουράνε για να μαγαρίσουν ότι είναι στη φωτιά, κι έτσι η στάχτη είναι μαγαρισμένη. Επικρατεί δε η αντίληψη στις γυναίκες να μη πλένουν τις ημέρες αυτές και προ πάντων να μη μεταχειρίζωνται τη στάχτη των ημερών αυτών, για τον παραπάνω λόγο. Αυτά τα δαιμονισμένα είναι ο φόβος και ο τρόμος των παιδιών, που όλες τις ημέρες αυτές περνούν με μεγάλη αγωνία και οι γονείς βρίσκουν το μέσον για να επιβάλλωνται στα παιδιά τους. Είναι ο Μπαμπούλας, το Σκιάχτρο των παιδιών. Πόσα παιδιά δεν κοιμούνται νηστικά για να μη τα προλάβουν τα καταραμένα αυτά και πόσα άλλα τα τολμησότερα, δεν αγρυπνούν με καρφωμένο το βλέμμα στο καπνολόγο ή τις αστράχες για να ιδούν και έτσι να πιστεύουν. Πάντοτε όμως κουκουλωμένα με το πάπλωμα, ώστε σε ανάγκη κινδύνου να κρυφτούν.

Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο

Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές

• Παραδόσεις
  Παραδόσεις ή θρύλοι λέγονται οι λαϊκές προφορικές διηγήσεις που συνδέονται με συγκεκριμένους τόπους, χρόνους και χαρακτήρες, και θεωρούνται αληθινές.

Εμφάνιση απλής εγγραφής