Η Μονή της Καλόπετρας

“... πως και διατί ο Υψηλάντης κατέφυγεν εις Ρόδον και έκτισε την μονήν της καλόπετρας”... Η παράδοσις φέρεται υπό δύο εκδοχάς. Η μεν πρώτη λέγει οτι ενώ η κόρη του Υψηλάντου υπό βαρειάς ασθενείας κατατρυχομένη, ήτο ετοιμοθάνατος, η δε επιστήμη είχε παραιτηθή πάσης βοηθείας, ο Υψηλάντης, καθήμενος πλησίον της κλίνης της πασχούσης θυγατρός του εκοιμήθη και βλέπει όνειρον οτι γυνή τις δίδη φαρμακόν τν προς την θυγατέρα του ήτις γίνεται εντελώς καλά. Έντρομος αφυπνίζεται ούτος και βλέπει την θυγατέρα του να χαίρη άκρας. Έκτοτε εβασάνιζεν τον Υψιλάντη η ιδέα ποιό ήτο η γυνή εκείνη η οποία έσωσεν εκ βεβαίου θανάτου την θυγατέρα του, οπότε μια νύκτα βλέπει καθ' ύπνους την αυτή γυναίκα, η οποία τω είπε οτι ήτο η Καλόπετρα. Αμέσως ο Υψηλάντης με πλοία σπεύδει εις αναζήτησιν αυτής, και μετά πολλάς ημέρας φέρεται εις την παραλίαν του χωριού Θολού οπού έμαθεν εις ποίον μέρος ευρίσκεται η Καλόπετρα εις ην και προσέφερε τας ευχαριστίας του. Η δευτέρα ήτις φαίνεται πλησιέστερα προς την αλήθειαν, λέγει οτι ταξιδεύαν ο Υψηλάντης με τον στόλον του προς την Μολδοβλαχιάν κατελήφθη υπό σφοδράς τρικυμίας ήτις έφερεν αυτόν εις την παραλίαν του Θόλου. Ο Υψηλάντης εδεήθη εις την Παναγίαν (Καλόπετραν) η οποία είναι ορατή εκ της θάλασσας, να σώση αυτόν και πράγματι, παρ' όλο το αλίμενον του μέρους και παρ' όλην εκείνην την τρικυμίαν εξήλθε σώος και αβλαβής. Εξ' ευγνομοσύνης δε δια την σωτηρίαν του, αναλαμβάνει δι εξόδων του ν' ανοικοδομήση την μονήν μετά πάσης μεγαλοπρέπειας και σεμνότητος”.