Παράδοσις για την Παναγία την Μονή

Στην Παναγιά τη Μονή ηυρέθη μια μόνη γυναίκα με παιδί κείνον τον καιρό που βρέθη ο κόσμος. Αυτός ήχασεν το παιδί ντης. Μετά τρία χρόνια ηυρέθην το παιδί κ' ηπέρασε από 'κεί που πολεμά αυτή η γυναίκα στ' αλώνι. Το παιδί την εγνώρισε τη μάννα αλλά δεν της επόδειξε πως είναι ο γυιός της. Και της λέει : Σταυρομάννα θες να σε βοήθησω να σωριάσης τ' αλώνι. Παιδί μου, άμα θέλης να μου κάμης την καλώσυνη, κάμε τη. Ήμπε το λοιπό το παιδί μέσ' στ' αλώνι. Εκεία που πελέμα (=επολεμά, προσεπάθει) να της σάξη τ' αλώνι ηπέτα τον καρπό όξω 'πο τ' αλώνι. Του λέει παιδί μου, μην το πετάς όξω τον καρπό, έχω κόπους. Είναι ξένο, της λέει Σταυρομάννα αυτό. Μετά εσταύρωσε το παιδί το σωρό και της λέει : “Φέρε τα τσουβάλια σου” Εγέμισε όλα τα τσουβάλια και δεν είχε μπλιό μέρος να βάλη. Το παιδί ήτο ηγιασμένο. Το 'χανε οι ασκητάδες παρμένο. Μετά είπε το παιδί. Σταυρομάννα θα μου κάμης κ' εσύ μια χάρι; Της λέει : Την τάδε μέρα θα ποθάνω. Θα 'ρτης να με βοηθήσης; Ηπήεν αυτή την ημέρα που της έπενε (είπε) αυτός. - Της λέει : εγώ είμαι ο υιός σου κι αυτά που κάνεις μη τα κάνης. Είναι αμαρτία κ' ήχαθηνε από μπρός της. ( Η μάννα έκλεφτε).