Εμφάνιση απλής εγγραφής

Άγιος Νικόλαος

Από την μια μέχρι την άλλη άκρη των γλαυκών ελληνικών θαλασσών, όπου υπάρχουν κάβοι, ακρογιαλιές, με εκκλησάκια του μεγάλου προστάτου των θαλασσινών, αντηχούν σήμερα χαρωπά, πανηγυρίζοντα την γιορτή του, τα σήμαντρα. Μακρυές σειρές από θαλασσοδαρμένους ναυτικούς, από ανθρώπους που έζησαν ή ζουν κοντά στη «λεβεντοπνίχτρα και φαρμακερή», όπως λέει ο ποιητής, θάλασσα κατεβαίνουν τα μονοπάτια που οδηγούν στις άκρες των νησιών τους, πέρα στις ακτές και φέρνουν μέχρι της εικόνος του Αγίου των, τον φόρο της ταπεινής των ευλάβειας… Απόμαχοι ναυτικοί, καϊξήδες, που γεράσαν στις αντένες και στο τιμόνι, παιδιά που γνώρισαν την αρμύρα της, τις χαρές και τους καϋμούς της, φτωχοί άνθρωποι που έχουν μακρυά τους δικούς τους, μέσα σε πλοία που διασχίζουν τους απέραντους υγρούς πόντους και χαροπαλεύουν με την μανία της γεμίζουν τα γραφικά, κατάλευκα εκκλησάκια τους, φέρουν το τάμμα τους, την λαχτάρα τους και μένουνε ευλαβικοί μπροστά στην εικόνα του, μπροστά στην εικόνα εκείνου που το όνομα του τις μεγάλες νύκτες των βουερών ανέμων είνε στα χείλη τους ελπίδα κι’ ανακούφησις. …Άγιε μου Νικόλα κάνε να γυρίση πίσω από το Νότο καλά το παιδί μου… …Άγιε Νικόλα μου, φύλαγε τον άνδρα μου, σκέπαζε τον με την χάριν σου… …Άγιε μου Νικόλα, κάνε να γυρίση καλά ο πατέρας μας… Από κάθε χείλη ανεβαίνουν ως την εικόνα του, που λαμποκοπά μέσα στα σκορπιστά σ’ όλες τις ελληνικές ακτές και τα νησιά εκκλησάκια, από το φώς των κεριών που καταθέτουν τρεμάμενα χέρια προσευχές, ικεσίες και επικλήσεις που κρύβουν μύριους μυστικούς παλμούς. ...Άγιε μου Νικόλα, γαλήνευε την θάλασσα νάρθη γρήγορα ο καλός μου… Αλλά πώς ο Άγιος Νικόλαος, ο Επίσκοπος Μύρων της Λυκίας υποκατέστησε στα νεώτερα χρόνια τον Ποσειδώνα; Οι αγιογράφοι μας το λένε : Ο θαυματουργός Νικόλαος στον οποίον υψώνουν και τροπάρια – θεόπνευστους λόγους έχουν αφιερώσει ο Λέων ο Σοφός, ο Συμεών ο Μεταφραστής, ο Ανδρέας της Κρήτης και πλήθος άλλων θρησκευτικών πατέρων και υμνωδών – ήτανε ο πιο θεοσεβούμενος γυιός μιας ευλαβικής οικογένειας των Πατάρων της Λυκίας, στην Ανατολή. Ήτανε τέτοια η λατρεία του, ώστε όταν ηνδρώθη έγινε ιερεύς χειροτονηθείς υπό του θείου του, Νικολάου και τούτου καλούμενου Αρχιερέως της εποχής εκείνης. Ολόκληρος η ζωή του υπήρξε μια αδιάκοπος δράσις υπέρ του καλού. Ήτο μέγας ελεήμων, περιέθαλπε φτωχούς και τους πάσχοντας, και άπλωνε παντού όπου παρίστατο ανάγκη την στοργή και την χριστιανική ελπίδα του. Η δράσις του αυτή τον έφερε αργότερα, «χάριτι θεία» και εις τον θρόνον του Επισκόπου των Μύρων μιας πόλεως, που ευρίσκετο κοντά στην πατρίδα του, τα Πάταρα. Είχε πεθάνει –αναφέρουν οι αγιογράφοι- ο αρχιερεύς αυτής της πόλεως και είχαν συγκεντρωθή όλοι οι επίσκοποι και κληρικοί της επαρχίας των Μύρων όπως εκλέξωσι τον διαδοχόν του. Εις την συγκέντρωσιν αυτή όλοι είπον τον λόγον των, αναστάς όμως εκ των επισκόπων επεκαλέσθη την βοήθειαν του Θεού δια να ευρεθή ο Άγιος αντικαταστάτης του αποθανόντος αρχιερέως των Μυρών. Τότε εδεήθησαν όλοι, και την ίδια νύκτα άγγελος Κυρίου εμφανισθείς τους εκάλεσε να μεταβούν εις την εκκλησίαν όπου θα έφθανε εις άνθρωπος συνετός, ονόματι Νικόλαος, και αυτόν να ώριζαν Μητροπολίτην, διότι εκέινος ήτο «Άξιος να ποιμάνη τον λαόν ως ήθελε ο Θεός». Άπειρα θαύματα έκαμε μέχρι του θανάτου του ο Άγιος Νικόλαος. Αλλ’ εκείνα που τον συνέδεσαν με τας ψυχάς των θαλασσινών και τα οποί αναφέρουν οι αγιογράφοι είνε τα ακόλουθα : Μια φορά που ταξίδευε ο Άγιος δια να προσκυνήση τον Πανάγιον Τάφον εις τα Ιεροσόλυμα, με ένα αιγυπτιακό πλοίο είχε εγερθή σφοδρότατη τρικυμία. Ο Άγιος προσηυχήθη και η τρικυμία κόπασε. Το πλήρωμα όμως του βαποριού δεν ήτο απόλυτα ευχαριστημένο, διότι κατά την διάρκειαν της θαλασσοταραχής ένας ναύτης που είχε ανέβει στα ιστία, για να «φτιάξει τα πανιά» είχε καταπέσει και είχε φονευθή. Τούτο αντιληφθείς ο Άγιος ωλοκλήρωσε το θαύμα του, επικαλεσθείς τον Θεόν και αναστήσας τούτον. Άλλοτε πάλι οι ναύται ενός πλοίου που κινδύνευε από την τρικυμία κοντά στα νερά των Μύρων είχον επικαλεσθή στις κρίσιμες αυτές στιγμές την βοήθειαν του Θαυματουργού Νικολάου. Τότε εφάνη σαν οπτασία ο Άγιος στην πρύμνη του σκάφους, έπιασε το τιμόνι του και το εκυβέρνησε μέχρι σχεδόν του λιμένος των Μυρών. Όταν ο κίνδυνος απετράπη ο Άγιος πάλι εχάθη από το τιμόνι του πλοίου και οι ναυτικοί που έμειναν εκστατικοί μπροστά στο θαύμα του, επήγαν στην εκκλησία του, τον συνήντησαν και τους κατεφίλουν τους πόδας με δάκρυα εις τους οφθαλμούς. Μετά το θάνατο του ο Άγιος Νικόλαος ο οποίο είχε υποστή πολλά μαρτύρια από τους Αρειανούς δεν έπαυσε ποτέ να καταφθάνη εις βοήθειαν των επικαλουμένων την βοήθειαν του ναυτικού. Αναφέρεται δε ότι μια φορά που είχε φθάσει στην Κωνσταντινούπολη ένας έμπορος κι’ είχε πάει στην εκκλησιά του – τον ναό του Αγίου Νικολάου και Πρίσπου των Βλαχερνών- για να προσκυνήση την εικόνα του, όταν γύριζε έπεσε σε μια στιγμή λόγω της σφοδράς θαλασσοταραχής από το πλοίο του, στην θάλασσα και εσώθη επικαλεσθείς την βοήθειαν του Αγίου. Ο στέφανος όμως της αθανάτου δόξης του θαυματουργού τούτου Αγίου, του επονομασθέντος Μυροβλήτου, διότι τα λείψανά του, τα μεταφερθέντα ως αναφέρουν οι Λατίνοι χρονικογράφοι, την 9ην Μαϊου 1087 στην Βάρην της Ιταλίας είχον αναβλύσει μύρα, δεν έχει πλεχθή τόσο από τους αγιογράφους του, όσο από τας απείρους παραδόσεις και τους λαϊκούς θρύλους. Όλοι οι ευλαβικοί θαλασσινοί μας έχουν και κάτι ν’ αναφέρουν σχετικό με την θαυματουργό βοήθεια του σε τραγικές δοκιμασίες τους. Είνε χαρακτηριστική μια λαογραφική παράδοσις –που αναφέρεται και από άλλας μορφάς- σχετικάς με το «παράπονο» ενός άλλου Αγίου, του Κασσιανού. Ο Άγιος ούτος, λένε οι γέροι θαλασσινοί, μας είχε παρουσιασθή μίαν ημέρα διαμαρτυρόμενος στο Θεό για τις τόσο πλούσιες τιμές που εγίνοντο σε άλλους μεγαλομάρτυρας κι ιδιαίτερα στον Άγιο Νικόλαο. Πάνω στη στιγμή – λέει η παράδοσις- φάνηκε να περνάη μουσκεμμένος ο προστάτης των θαλασσινών. Τότες – προστίθεται- εστράφη ο Θεός, έδειξε στον Κασσιανό τον Άγιο Νικόλαο και του είπε : - Να γιατί τιμάται ο Άγιος … Δεν άδειαζε να τρέχη και να σώζη τους βουλιαγμένους ναυτικούς που επικαλούντο την βοήθειά του… Από τότε –λέει η παράδοσις – ο Κασσιανός – που η μνήμη του γιορτάζεται 29 Φεβρουαρίου- γιορτάζεται κάθε τέσσαρα χρόνια, όταν είναι δίσεκτος ο χρόνος οπότε υπάρχει η προαναφερόμενη ημερομηνία. Άλλαι παλαιότεραι παραδόσεις θέλουν τον Άγιο Νικόλαο «βαρκάρη». Δεν υπάρχει δηλαδή νησί, ακρογιαλιά, θαλασσινό σπίτι που να μην έχει το δικό του θρύλο, και προπαντός. Μια ιστορία συνδεδεμένη με την σωτήριο επέμβασις της Θεία Χάριτος του σε δραματικές στιγμές που έχουν περασθή σε απέραντες θάλασσες και σε τρικυμισμένα πελάγη. Γι’ αυτό κάθε ελληνικό πλοίο κάθε ιστιοφόρο, κάθε ψαροκαΐκι, έχει πίσω στην πρύμνη του την εικόνα του. Την εικόνα του μεγάλου προστάτου όλων εκείνων που θαλασσοδέρνονται και μοχθούν μακρυά από την γαλήνη των σπιτιών των.

Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο

Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές

• Παραδόσεις
  Παραδόσεις ή θρύλοι λέγονται οι λαϊκές προφορικές διηγήσεις που συνδέονται με συγκεκριμένους τόπους, χρόνους και χαρακτήρες, και θεωρούνται αληθινές.

Εμφάνιση απλής εγγραφής