Εμφάνιση απλής εγγραφής

(Στους Φιλίππους της Μακεδονίας) το μαρμάρινο μνημείο ενός Ρωμαίου λεγεωναρίου, του Γαΐου Βιβίου, πήρε το αθάνατο τίτλο του παχνιού του αλόγου ή της φοράδας του Μεγ. Αλεξάνδρου. Καταντάει από τετράπλευρο αρχικά να γίνη στρογγυλό, γιατί οι γυναίκες ξύνουν τις άκρες του και βάζουν τη σκόνη στο νερό της μάννας για να κατεβάση γάλα και να ανδρωθή το παιδί. Αυτή είναι για τη λαϊκή μούσα η πελώρια πέτρα που μας έδωσε το ξενόφωνο τοπωνύμιο «Δικελή Τας». Τους υψηλούς, που σαν να προσπαθούν να φθάσουν τον ουρανό πεσσούς (κολώνες τετράπλευρες) μιας πολυτελούς παλαιοχριστιανικής εκκλησίας (βασιλικής) του έκτου μ.Χ. αιώνος, αδιαφορούσα προς την αληθινή των αρχαιολόγων γνωμοδότηση ψάλλει η λαϊκή παράδοσις για παλάτια του Αλεξάνδρου ή του πατέρα του. Μήπως άλλωστε το όνομα της πόλεώς μας (της Καβάλας) δεν σχετίζεται με το περίφημο άλογο του; Τις παραδόσεις και παρετυμολογίες αυτές δεν τις πίστεψαν σοφοί και περιηγηταί που τις άκουσαν ήδη στον δέκατο πέμπτον αιώνα; Είναι όπως βλέπετε πού παλιές. Και δεν είναι μόνον η μνημειακή ερμηνεία και η αναγωγή των αρχαίων ευρημάτων σ’ εκείνον. Πλουσία είναι ακόμη και η αφηγηματική προσαρμογή των γεγονότων που σχετίζεται με αυτόν, που εντοπίζονται από την λαϊκή παράδοσι στην περιφέρεια αυτή. Να πως μας διηγείται την ιστορία του η γριά κυρία Σεβαστή Μουταφτσή από την Αλιστράτη, συνυφασμένη με το άλλο μέγάλο γεγονός που ρίζωσε στη λαϊκή ανάμνησι, το πάρσιμο της Πόλης. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η ζώσα αυτή πηγή της λαϊκής ιστορίας ούτε αντίκρυσε ποτέ σχολείο και είναι πάνω – κάτων εκατό χρονώ. Απέ τις Φίλιπποι ίσαμε το Τσαϊλίκι ήταν η Φίλιππας. Απ’ εκεί και πέρα ήταν η Δάρης η βασιλιάς. Για τούτο κα σήμερα ακόμη κείνοι που κάθονται κατά σε κείνα τα μέργια: Ροδολείβος, Ζεμάλτι, λέγουνται Δαρνάκηδες κι όλο με το «δαρί» μιλάνε (λ.χ.) δάρι θα πάμε; (=άραγε θα πάμε; Του Δάρη η θυγατέρα πήρε τον Αλέξανδρο. Όντας γεννήθηκε η Αλέξαντρος γεννήθηκε και το Βουδοκέφαλο. Το έδωκεν η Δάρης στον Αλέξανδρο. Ήταν σουμαδιακό άλογο. Ξεκινούσε απ’ το παλάτι του Φίλιππα και στην Καβάλλα ταιργιαζότανε, για τούτο και την είπανε καβάλλα. Σουμαδιακό είναι κοντά στο χάνι και το παχνί που έτρωγε κριθάρι τ’ άλογο. Η Δάρης και η Αλέξαντρος πίνανε απ’ ένα ποτήρι κρασί, που πήγαινε με το ζεντζίρι, σουμαδιακό σα βαρέλι ήταν. Πήγαινε παν’ από τη βάλτα. Σε μια κακή ώρα έσπασε το ζεντζίρι κι έγινε η βάλτα. Ήτανε που θα τούρκευε η χώρα και που θα χανόταν η Χριστιανωσύνη, για ταύτα έσπασε το ποτήρι. Όταν πέθνησκεν η Αλέξαντρος, η γυναίκα της (του) έβγαλε τον κόσμον έξω για να του πη, λέγει, κάτι. Τότες έβγαλε το σπαθί της (του Αλ.) και σκοτώθηκε οκτώ μηνών (έγκυος). Αν γεννούσε το παιδί, τόσο όμορφο ήταν, απ’ ο κόσμος στο μάτι δε θα γλεπόταν. Τώρα χάθηκεν η ράτσα. Οι αδελφές του πέσανε στον Ουρδανοπόταμο και βγαίνουν μια φορά το χρόνο και ρωτούν: «ζάει ο βασιλιάς Αλέξαντρος;» Κι άμα πης όχι, τότε θυμώνουν. Πρέπει να πης, ζάει και βασιλεύγει στη Δράμα» [Δικελή Τάς= αλυσίδα, Ουρδανοπόταμο= Ιορδάνην ποταμόν]

Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο

Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές

• Παραδόσεις
  Παραδόσεις ή θρύλοι λέγονται οι λαϊκές προφορικές διηγήσεις που συνδέονται με συγκεκριμένους τόπους, χρόνους και χαρακτήρες, και θεωρούνται αληθινές.

Εμφάνιση απλής εγγραφής