Search

Now showing items 1-10 of 78

Μια γυναίκα είχε δυο θυγατέρες και την μία την έστειλε εις το μύλο να αλέση. Επάη εις το μύλο και δεν ήτον ο μυλωνάς εκεί. Ήυρε τες ξωτικές, την έπιασαν την κοπελιά και την εστόλεσαν, την έκαμαν νύφη, οι ξωτικες έφυγαν και επάησαν να φέρουν και άλλες, και άφησαν την κοπέλλα με μίαν γριγιά ξωτική, και η κοπέλλα είπε της γριγιάς να φύγη και εφόρτωσαν το μουλάρι το αλεύρι και έφυγεν η κοπέλλα. Οι ξωτικές επάησαν εις το μύλο και δεν την ηύραν την κοπέλλα, και επάησαν εις το δρόμο να την φτάσουν την κοπέλλα και ηύραν το μουλάρι φορτωμένο και έλεγαν μεταξύ των: «Για η μια μεριά, για κ’ η άλλη, για και το πανωφόρτι, η κοπέλλα που είναι;» Και ότ’ ελαλούσεν οι μαύρος ο πετεινός, έφευγαν, και ότ’ ελαλούσεν ο άσπρος, επήγαινεν προς το μουλάρι. Επάη η κοπέλλα με τα στολίδια εις τη μάννα της. Είπε και η άλλ’ η κοπέλλα: «Θα πάω κ’ έχω εις το μύλο ν΄αλέσω.» Επάγη κ’ αυτή εις το μύλο και την έπιασαν οι ξωτικές και την έσφαξαν. [ Περί εξωτικών= έγραψα εις το περί Συλλογής Ηθών και Εθίμων Ηπειρωτικών φυλλάδιον Β της 1873]

Γόνιος, Α.

Οι ξωτικές εχόρευαν ένας επαραμόνευεν εις την άκρη και επήρε το μαντήλι μιας ξωτικής, και δεν είχε ανάκαρα να φύγη. Και του λεγε: «δο μ’ το μαντήλι», και εκείνος δεν το έδινε και την επήρε γυναίκα και έκαμε ένα παιδί και της έδωκε το μαντήλι και έφυγε. Και επήγανε την νύκτα και το εβύζανε το παιδί, όσο που το έκαμε μέγα.

Γόνιος, Α.

Μια γυναίκα με τ’ θυγατέρα της εθέριζαν γεννήματα και έγινεν άνεμοστρόβλος και η μάννα της άσκυψε, αυτή δεν ήθελησε να σκύψει, και την επήραν οι ξωτικές και την επήγαν εις ένα βουνό και την εκράτσαν εκεί. Εκεί ήταν κ ένας γέρος και ηθέλησε να φύγη, τον κατάλαβαν και τον πήραν πάλιν.

Γόνιος, Α.

Μια γυναίκα υπήγαινε σ’ ένα μέρος κ εκεί που πήγαινε εύρε τες ξωτικές, οπού έφαγαν ψωμί και τες επλάκωσε και εκείνες την έδραν και της εσηκώθη ο νους. Και αυτή υπήγε με άλλην μια γυναίκα και άναψαν φωτιά και ύστερος άφησαν τρεις κουλουδρές και τις άλειψαν με μέλι και τες άφησαν εκεί. Ύστερος καθώς έφευγαν οι γυναίκες, οι ξωτικές έρρηχναν λιθάρια κάποιες τους, και εκείνη όπου ήταν άρρωστη εκαισιουλώθηκε κ΄εγύρισε κ’ ελόγιαξε κι απέθανε.

Γόνιος, Α.

Ένας άνθρωπος διακονιάρης αποκ'μήθ'κε σ'ένα μέρος κ'επάη ο διάολος εκεί οπού εκουμώνταν και τον επίνιξε. Δεν εδοκήθη κανένας και έκαμε τρείς μέρες άθαφιας. Ύστερα, άζον τον έθαψαν, εσκκόνονταν κάθε βράδυ και επίνιγε ανθρώπους. Ύστερος, αφού τον κατάλαβαν, τον έβγαλαν από το μνήμα και τον έκαψαν και και δεν ματαφάνη.

Γόνιος, Α. (1882)

Μια φορά επήγαν εις μια βασίλισσα και επήραν το παιδί και το επήγαν εις μία ράχην και του ‘λεγαν του παιδιού: «Μωρέ καλό παιδί, δεν ήξευρεν η μάννα σου να σ’ αλείψη με ένα χορτάρι; Και το παιδί κατά που ‘λέγαν, ήκουσεν τι έλεγαν. Επάε μια σκλάδα να πινιγή και της λέει το παιδί: «Μη πνίγεσαι και σύρε εις το σπίτι μου, όταν ήμουν εγώ, το είχαν με κόκκινη μπογιά και τώρα όπου έφυγα, το έχουν με μαύρη μπογιά». Και επήγεν εις το σπίτι του παιδιού και λέγει της μάννας του: «Να πάτε να πάρετε ένα χορτάρι, να τ’ αλείψετε». Και επήγαν και το άλειψαν. Και της είπε: «σύρτε σταθήτε από την πέρα τη ράχη.» Και οι ξωτικές επήγαιναν να το φιλήσουν και εμύριζε από κείνο το χορτάρι και του είπαν: «σύρε εις τη μάννα σου.»

Γόνιος, Α.

Του δε Μαρτίου ιδίως φοβείται ο λαός τας 3 τελευταίας ημέρας (βλ. Και Δρίμες) και δια την κατ' αυτάς συμβαίνουσαν πολλάκις κακοκαιρίαν και ονομάζει βάβες. Λκέγεται δε και το εξής περί αυτών : ολίγον τι εξώθεν της Άρτης, γραία τις την τελευταίαν ημέραν του Μαρτίοτ εκαυχήθη ούτω πώς : “στην πομπή σ' γέρο – Μάρτη, τ' αρνοκάτσικα μ' τα 'βγαλα”. Ο γέρο Μάρτης όμως θυμυθείς δανείζεται δυό η μέρας παρά του Φεβρουαρίου και καταστρεφεί δια βαρυτάτου χειμώνος και την γραίαν και το ποιμνιόν της.

Παπαγεωργίου, Ιωάννης (1913)

Ιδού η φρόνουσιν ή μάλλον κ' μυθόλογούσιν εν Ηπείρω (Πλησιβίτση) περί του Γαλαξίου : Ο νουνός μια φορά μάλωσε με τον αναδεχτό του. Και ο αναδεχτός, δια να κάμη κακό στο νουνό του, πηγαίνει και τον κλέφτει ένα βράδυ όλο το άχερο, που είχε στο αλώνι του. Αλλά ο Θεός που τον έστερξε αυτό και το άχερο φεύγει από τα σακκιά και σηκώνεται στον ουρανό για να γλέπη ο αναδεχτός και εντρέπεται και να καίηται που πήγε και έκλεψε το άχερο του νονού του.

Βενέτος, Νικόλαος Σ.

‘Ολη αυτή η περίοδος των εορτών από την παραμονή των Χριστουγέννων μέχρι την ημέρα των Φώτων ονομάζεται ‘’δωδεκαήμερα’’ και τότε ακριβώς ‘’έχουν να κάνουν’ οι Καλικάντζαροι όπως λένε. Τα στοιχειά αυτά μένουν στη γή αποκλειστικά και μόνο αυτές τις 12 μέρες και το υπόλοιπο καιρό είναι κάτω από τη γή. Εκεί πριονίζουν συνεχώς τη θεόρατη κολώνα και όταν έρχεται η εποχή που αλλάζουν τα έτη τότε αφ΄νουν εκείνη τη θέσι και ανεβαίνουν απάνω στη γή όπου εκείνη πειράζουν τους ανθρώπους με κάθε πονηρό και κακό τρόπο. Έχουν πολλές ονομασίες (Καλιακάντζαροι Καψούρια, μπέγκια, τζίνια, ντρουμπέγκαλα). Απ’ όλες αυτές τις ονομασίες η πιο συνηθισμένη είναι τα ‘’ντρουμπέγκαλα’’. Τα φαντάζονται σαν τέρατα με άσχημες μορφές, με κέρατα, με ουρές και ότι χειρότερο μπορεί να φανταστή κανένας. Συνήθως όμως ομοιάζουν περισσότερο με τραγιά και έχουν όλη την πονηριά και τις ιδιότητες του Διαβόλου. Πηγαίνουν όλα μαζί και έχουν για αρχηγό τους ένα μεγαλύτερο απ’όλα τον ‘’Κουτσό’’, όπως λέγεται. Αυτός τους διευθύνει και κανονίζει που θα πάνε και πότε θα φύγουν. Τα ντρουμπέγκαλα ή οι Καλικάντζαροι επισκέπτονται τα σπίτια τη νύχτα, και πειράζουν τους ανθρώπους πολύ πονηρά και με πολύ γούστο. Κατεβαίνουν από τα μπουχαριά και ανακατώνουν τις στάχτες, μαγαρίζουν τα φαγητά, κατουράνε στα αμπάρια με το αλεύρι και τρώνε ότι βρούνε. Πολύ τους αρέσουν οι Χριστουγεννιάτικες τηγανίτες και το ψημένο το κρέας, το τσίτσι όπως λέγουν αναμεταξύ τους : Μαμά τσίτσι λουκάνικο να φάω και να φύγω. Ένα δίστιχο που υπάρχει για την υπερβολική αγάπη τους στο κρέας. Κάποιο μικρό φαίνεται λέγει στη μαμά του τα λόγια αυτά όταν πεινάση, γιατί έρχονται πολύ πεινασμένοι και τρώνε οτιδήποτε ανακαλύπτουν στα σπίτια. (Μπουχαριά= τζάκια, καπνοδόχοι, Τσίτσι=κρέας κυρίως νωπόν)

Μελάς, Δ. Κ. (1951)

Ένας άνθρωπος επάη να πιάση ψάρια, επήρε και το παιδί του μαζί. Εις το δρόμο, όπου πήγαιναν, το ανήβασε σ΄ένα δέντρο, κι αυτός επάη να πιάση ψάρια. «Κάτσε αυτού, παιδί μου, και τώρα οπ’ να γυρίσω, έρχομαι και σε παίρω. – Καλό. «Διαβαίνουν δυό κοράκοι και είχαν ένα κομμάτι κρέας κ επάησαν να τους το μοιράση το παιδί, και τσις το μοίρασε. Έπειτα διαβαίννουν οι Καλότυχες και το πήραν και το ‘βαλαν εις μίαν τρύπαν. Πααίνουν εις τη μάννα του και της λέγουν: «ηύραμαν ένα παιδί. – Που είναι το; - Το έχομε σ’ ένα μέρος. – Σύρτε, φέρτε το εδώ. «Επάησαν και το ήφεραν και το είχαν εκεί στες τρύπες των . Εβγήκε μια να λουστή, την εβάρεσε αστραπή. Λέει η μάννα της: «Εκεί οπού το ηύρεται, σύρτε το πίσω, γιατί θα μας σκοτώση ο Θεός.» Επάησαν και το έβαλαν στο δέντρο, όπου το ηύραν. Διαβαίν’ ο πατέρας του για να πάν’ στο σπίτι. Επάησαν στο σπίτι και του ωμολόησεν όλα όσα έπαθε.

Γόνιος, Α. (1884)

«
1
2
3
4
. . .
8
»