Αναζήτηση
Αποτελέσματα 301-400 από 1333
Σύψωμα κι δίχους ρόγα και παπούτσι απου τη ράχη του
(1912)
Η παροιμία ενέχει ειρωνίαν προς τους δωρεάν ή αντί ελαχίστου παρέχοντας των υπηρεσίαν αυτών
Του δίνω τα παπουτσια εις το χέρι
(1917)
Ερμηνεία: Αποβάλλω αυτον
Σημεία και τέρατα
(1943)
Για διάφορα περίεργα, απρόοπτα και υπερφυσικά γεγονότα
Πετσί και κόκκαλο είναι ή έγινε
(1917)
Ερμηνεία: Λέγεται δια τον καταντήσαντα ισχνόν
Του Κουτρούλη ο γάμος γίνεται
(1917)
Ερμηνεία: Λέγεται επί ταραχής
Του Κουτρούλη ο γάμος
(1934)
Η παροιμία αυτή, η οποία σώζεται μέχρι σήμερον και είναι γνωστή εις τα περισσότερα μέρη της Ελλάδος, χρονολογείται αποτο έτος 1349, διεσώθη δε χάρις εις την ζωηράν εντύπωσιν, την οποίαν έκανε τότε εις την μικράν κοινωνίαν ...
Κρίμα στα Σαββατιάτικα!
(1932)
Και δυστυχώς τούτο ελέγετο εις βάρος μου
Να το κρεμάσης σκουλαρίκι
(1930)
Να έχεις την συμβουλή μου συνεχώς υπ' όψιν
Οπου σασθή στο σκάμμα, στο θέρος δε μαλώνει
(1912)
Όποιος συμβιβασθή, συμφωνήση
Την καλή την προβατίνα, την κρεμνούν ένα κωδούνι
(1917)
Ερμηνεία: Δια την ωραίαν, την οποίαν κατηγορούν ως άτιμον
Αν δεν αργάσης το πετσί, παπούτσι δεν το κάνεις
(1936)
Αδήλου τόπου
Δεν ξεύρομεν πο που βαστά η σκούφια του
(1917)
Ερμηνεία: Είναι σοβαρός και ισχυρός, εκπληρός, κ ανέλαβε αγνοούμεν τις η πατρίς αυτου
Κούτρα, γρα, το μονοδαύλι, να το κάμ' η θος (Θεός) τριδαύλι
(1917)
Εξ Ίμβρου
Αν δεν έχης γέρο, αγόρασε
(1937)
Άκρες μέσες
(1917)
Ερμηνεία: Λέγεται οτά ομιλίαν, ήτις δεν εγένετο καταλεπτώς, άλλ' άκρες μέσες
Οφθαλμόν αντί οφθαλμού
(1943)
Όσοι πιστοί
(1942)
Συνοδεύεται από κείμενο ...
Βαρδάρι μου 'γινες!
(1942)
Με σκότισες (από τον ενοχλητικόν κρότο που κάνει το βαρδάρι = το μικρό ξύλινο σκαντάλι, που κάνει το σιτάρι να χύνεται στην τρύπα της μυλόπετρας)
Άνοιξε το ξηρό και έβγαλα χλωρό
(1917)
Ενίοτε προσθέτουσι το: Δια τον κοσμήσοντα την κεφαλήν αυτού δι' άνθους
Σου ψέλνω τον εξάψαλμο
(1943)
Ερμηνεία: Έχει τη σημασία του μαλώνω, λέω σε κάποιον ορθά κοφτά τα σφάλματα του. Από τη βαρεμάρα που αισθάνεται ο εκκλησιαζόμενος όταν ακούη τον εξάψαλμο στον όρθο, όμοια με κείνη που έχει όποιος ακούει επιπλήξεις
Βρώμα και δυσωδία
(1943)
Από την νεκρώσιμη ακολουθία, ο λαός τα κόλλησε κι έκανε το βρώμα συνώνυμο με τη δυσωδία ή το κατάντησε επιτακτικό του δεύτερου, έτος εφιάστηκαν το βρωμώ, βρωμερός
Διεμερίσαντο τα ιμάτιά μου
(1943)
Αισχρόν έστι και λέγειν
(1943)
Για κάτι που είναι τόσο αισχρό ώστε τινάζεις τη γούννα σου, αλλά περισσότερο για πρόσωπα, ενώ ο Απόστολος το μεταχειρίζεται για πράξεις. Ο λαός προτιμάει πάντα και καταλαβαίνει καλύτερα τα πρόσωπα, παρά τις αφηρημένες έννοιες
Πρωταπριλιά 'ναι σήμερα και παίζουν τα γαϊδούρια
(1938)
Ερμηνεία: Απάντησις εκείνων που γελάστηκαν στους φαρσέρ
Έχει τη δραγμή στα δόντια
(1954)
Επί του καχεκτικού
Γύφτικο σπίτι καίγεται κ΄ οι γύφτοι περιχαίρονται
(1930)
Σμύρνη
Τα πήρε τα βάγια
(1917)
Ερμηνεία: Διά τον υπό φθίσεως προσβληθέντα
Ούτε τον άγιο κηρί ούτε το μωρό κουλούρα
(1917)
Εννοεί ότι το απαιτούν
Όλον τον κόσμο άκουε και από την βουλήν σου μη βγαίνης
(1917)
Γνωμικόν
Τα α[γγεία] γενήκαν θυμιατά και τα σ[κατά] λιβάνι
(1906)
Θεσσαλική παροιμία
Τα είπα με το νι και με το ξι
(1917)
Ερμηνεία: Καταλεπτώς χωρίς παραλείψω τι
Ως η άμμος της θαλάσσης
(1943)
Από τη Γένεση. Για να δηλώσουμε το αμέτρητο πλήθο
Εσύ σ' αυτά τα πράματα είσαι μισό μερδικό
(1926)
Εσύ δεν τα ξέρεις κατά τα πράματα
Κολοκύθια με την ρίγανη
(1917)
Ερμηνεία: Προς τον λέγοντα ασυμβίβαστα ή ανοησίας
Απόμεινε Γιώτα μοναχή
(1930)
Επί του εντελώς στερηθέντος χρηματικών πόρων
Και έλαχεν ο κλήρος επί Ματθίαν
(1943)
Συνήθως λέγεται για κάποια συφορά της μοίρας που πέφτει σε κάποιον
Άκρες, λύπες
(1917)
Ερμηνεία: Λέγεται δια λαβόντα ελάχιστα εκ του όλου δικαίου αυτού.
Ηύρεν ο χωλός κατήφορον
(1937)
Μη μου άπτου
(1943)
Σημαίνει τους μυγιάγγιχτους, άντρες και γυναίκες (ουσιαστικό μημουαπτισμός)
Βλέπε μόστρα κι αγόραζε πανί
(1912)
Η λαϊκή συνείδηση ευνοεί την επί δείγματι και επιδομική αγόρασιν, όπως ακριβώς και η ισχύουσα θετική νομοθεσία( emtio ad gustum)
Τού αγά έτον τό χαΐγ, εδέβα μ' άτο
(1923)
Εκδηλούται πόσον εκολακεύετο πολλάκις ο δυστυχής ραγιάς διότι ο αγάς τον εδέχθη στο καΐκι του
Κάθε θαύμα τρεις ημέρες κ' η αγάπη τέσσερες
(1917)
Λέγεται δια πράξιν ήτις ταχέως λησμονείται
Βούλγαρο αν κάμης φίλο βάστα και καμμάτι ξύλο, κι αν τον Τούρκο κάμης φίλο βάστα πάντοτε το ξύλο
(1923)
Εν μεν τη ενάτη χαρακτηρίζει τον Τούρκον ως δολιώτερον του Βουλγάρου
Απόστολοι εκ' περάτων
(1943)
Όχι αγά μου, χίλια μονάχα κι ένα μόδι καρύδια (Πύργος Ηλείας Ρ. Παδελοπούλλου)
(1923)
Μόδι = μέτρον ξηρών καρπών
Σηκώθηκε ο βοιβόντας και πήγε στο ζαμπίτη
(1923)
Ζαμπίτης = στρατιωτικός διοικητής, αστυνόμος.
Σκότωσέ μ' αγά, γ' αγιάσης
(1923)
Η πρώτη παροιμία λέγεται υπό τού εξαντλήσαντος πάντα τά επιχειρήματα τού δικαίου του πρός τον αμετάπειστον, εκ κακής προθέσεως, αντίδικον Τούρκον. Εκ φόβου ο αδικούμενος χριστιανός αρκείται να απευθύνη μόνον ελαφράν ...
Όποιος ζη και δίνει πράμμα, θέλει τρεις με την καμπάνα
(1912)
Την εν ζωή διανομήν της περιουσίας προς τα τέκνα ή προς άλλους οιουσδήποτε αποστέργει και απαγορεύει η λαϊκή συνείδησις, πικρώς κατακρίνουσα τον εις τοιούτο προβαίνοντα μέτρον
Αυγό της ώρας,ψωμί της μέρας,κρασί του χρόνου,ψάρι του λεπτού,γυναίκα ηλικίας 15 χρονών και φίλος των τριάκοντα ετών
(1937)
Σημ.: Στα Μακεδονικά τα χιόνια ένα βράσο.
Αν δεν έχης γέρο αγόρασε
(1937)
Έφαγε τούν ανικαφά τ'
(1958)
Μετάφραση: Εκ του τούρκ. Nafaka = τα αναγκαία προς διατροφήν και συντήρησιν
Αγαρηνοί χρημάτων δούλοι
(1923)
Και διά τών τριών παροιμιών διαδηλούται τό φιλοχρήματον τού Τούρκου, η χαρακτηριστικωτέρα ίσως μετά τής ωμότητος ιδιότης τής τουρκικής φυλήσελ. Διά τής πρώτης μέ τήν αλουργίδα τής αττικής διαλέκτου, διά της οποίας ενόμισεν, ...
Τα μετρώ, τα ξέρω 'ς τα δάχτυλα
(1950)
επί πράγματος γνωστοτάτου εις τινα ή προς ο ούτος είναι επιδεξιώτατος (1) Νικολάου Πολίτου, Παροιμ. 4,312...
Του άλλαξα τον αδόξαστο κτλ.
(1950)
Ερμηνεία: Διά να δλώσωμεν ότι εδείραμεν τινά ανηλέως λέγομεν του άλλαξα την πίστι, το σταυρό, το Χριστό, την Παναγία, όπου σταυρός, Παναγία, Χριστός είναι ταυτόσημα προς την πίστι. Αι φράσεις νοούνται μεταφορικώς εκ του βιαίου διά πολλών μαρτυρίων εξαναγκασμού των Χριστιανών προς εξωμοσίαν. Αλλά λέγεται και του άλλαξα τον αδόξαστο 'ς το ξύλο ή τον αντίθετο. Ταύτα φαίνονται περίεργα, διότι ο αδόξαστος και ο αντίθετος=διάβολος δεν εποτελούν θρησκείαν, την οποίαν ν' αναγκασθή τις δια ξυλοδαρμών ν' αλλάξη. Έχουν λοιπόν ανάγκην άλλης ερμηνείας. Είναι γνωστόν ότι ένας από τους παράγοντες της γλωσσικής δημιουργίας είναι και η ειρωνεία, ταύτης δε ο τελεταίος εξελικτικός βαθμός είναι η λεγόμενη αντίφρασις, καθ' ην μία έννοια εκφράζεται διά της όλως αντιθέτου έννοιας. Λέγομεν π.χ. Αυτόν τον άνθρωπο τον ξέρω από την καλή ενν. Μεριά και εννοούμεν το όλως αντίθετον, δηλαδή όχι τας αρετάς του, αλλά την φαυλότητα του. Είναι γνωστόν επίσης ότι οι χυδαίοι εις τας βλασφήμους ύβρεις των αποφεύγοντες τα ιερά ονόματα μεταχειρίζονται επί το ευφημότερον το αντίθεος, οιόν τον αντίθεό σου. Λοιπόν κατά ένα είδος αντιφράσεως ευφημητικώς ελέχθη και του άλλαξα τον αντίθεο και κατά τούτο του άλλαξα τον αδόξαστο...
Ιστορ. Λεξικό λήμμα αλλάζω, τόμος Α, αρ. 1 – Ιστορ. Λεξικό λήμμα αδόξαστος – Λεξ. Δελτίο λήμμα 4, σελ. 96 – Ιστορ. Λεξικό λήμμα αντίθετος, αρ. 2...
Ιστορ. Λεξικό λήμμα αλλάζω, τόμος Α, αρ. 1 – Ιστορ. Λεξικό λήμμα αδόξαστος – Λεξ. Δελτίο λήμμα 4, σελ. 96 – Ιστορ. Λεξικό λήμμα αντίθετος, αρ. 2...
Η Καπερναούμ, η παραθαλάσσια
(1943)
Σαν να σημαίνει το άκρον άωτον ενός τόπου, που είναι πολύ απομακρυσμένος. Από τη μία μεριά το εξωτικό όνομα της Καπερναούμ κι από την άλλη η θάλασσα που για τους βουνίσιους ήταν τόσο απίθανο και μακτυνό, συντέλεσαν ώστε η ...
Κύριε ελέησον!
(1943)
Για έκπληξη ή για εξορκισμό
Τα άγια τοις κυσίν
(1943)
Του βάλλω τα γυαλιά
(1917)
Γυαλία= ομματογυάλια. Ερμηνεία : Αποδεικνύω τινί ότι είμαι ανώτερος αυτού
Λόγο δεν θέλει
(1917)
Ερμηνεία: Έπαινος δια τι καλόν και ωραίον
Κουτός ο ραγιάς, κουτότερος ο αγάς, πάει το σαμάρι του μουλαργιού
(1918)
Συνοδεύεται από κείμενο...
Το κεφάλι πόχει το μυαλό είν 'ς το μύλο
(1912)
Συνοδεύεται από κείμενο...
Ίσα ίσα χόρευε κι όσο θέλεις πήδαε
(1917)
Ερμηνεία: Πράττε ό,τι αν θέλης αλλά η πράξις να μη αντιβαίνη εις τα νόμιμα ούτε προς ζημίαν ετέρου
Δεν τον αφίνουν σε χλωρό κλαρί
(1950)
Συνοδεύεται από κείμενο ...
Μη έχοντας μάτια να ιδή
(1939)
Παμοιμία: μη δυνάμ ενός να βλέπη
Ζουρλός παπάς σε βάπτισεν!
(1940)
Τα κάπνισεν μαζί μου
(1939)
Χωρίς μεσίτρα κακιά γυναίκα δεν γίνεται
(1932)
Ισώς μετάφρασις εκείνου
Νίπτω τας χείρας
(1943)
Κάθου εκ δεξιών μου
(1943)
Εν μέσω δύο ληστών
(1943)
Αι μωραί παρθένοι
(1943)