Αναζήτηση

Αποτελέσματα 1-10 από 25

Για τον Προφήτη Ηλία ήταν γνωστή η λαϊκή παράδοση πως οι βροντές που ακούονται, όταν βρέχη, είναι από το ποδοβολητό των τεσσάρων αλόγων του που σέρνουν την άμαξα. Ήταν αμαξάς, λένε, ο Προφήτης κι ανέβη στον ουρανό με τ' αλογά του. Ξωκλήση του Προφήτη δεν είχαν, λειτουργούσαν στον Άϊ Βαράση. [Για την πανελλήνια παράδοση και άλλα σχετικά με την λατρεία του Προφήτη βλ. Ν. Γ. Πόλιτη, Λαογραφικά σύμμεικτα 1, σελ. 89 -92, και 2, σελ. 146 -153

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Σημειώνω εδώ την πιο διαδεδομένη παράδοση για το Ευαγγέλιο, το γραμμένο με χρυσά γράμματα σε περγαμηνή. Την αναφέρουν συχνά οι Φαρασιώτες, χωρίς να την εντοπίζουν σ' ορισμένο ξωκλήσι. Βρέθηκε, λένε, το Ευαγγέλιο στα ερείπια της εκκλησίας από κάποιο Τούρκο βοσκό που έβοσκε τα γίδια του. Ήταν καλοκάιρι και το κοπάδι του μαζευόταν πάντα και στάλιζε στον ίδιο τόπο. Μια απ' όλες τις γίδες δεν άλλαζε ποτέ τη θέση που κοιμόταν κι αν τυχόν πήγαινε άλλη κοντά της, τη χτυπούσε με τα κέρατα και την έδιωχνε από κεί. Αυτό γινόταν ταχτικα. Τόβλεπε ο βοσκός κι από περιέργεια μια μέρα πήρε έν' αξινάρι κι έσκαψε στο μέρος εκείνο. Σήκωσε τα χώματα και βρήκε το βιβλίο με γράμματα ελληνικά. Πήρε το βιβλίο, τόφερε στο χωριό και ο Τούρκος πρόεδρος τόστειλε στα Φάρασα. Από κεί τόστειλαν στο Δεσπότη στην Καισαρεία.

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Λέγανε πως ο Άι Αντώνης έμπασε το διάβολο μέσα στο μπρίκι και τον έσκασε. Ο διάβολος ήταν υπηρέτης τ’ Άι Αντώνη κι εκτελούσε τις διαταγές του. Στη λειτουργία ήταν πάντα μαζί του. Όταν ο Άι Αντώνης έβγανε τ’ Άγια, ο διάβολος πήγαινε κοντά. Κάποτε όμως εκεί που γύριζαν τ’ Άγια, με πονηριά έφευγε κι έβγαινε έξω από την εκκλησία. Έφυγε έτσι κρυφά μια δυο… πέντε φορές. Ο Άι Αντώνης τον έπιασε κάποτε από το χέρι και του είπε : κάτσε εδώ. Δεν ήθελε να μείνη. Τον έμπασε τότε μέσα σ’ ένα μπρίκι, τον έστησε κάτω και γύρισε τ’ Άγια πάνω από το κεφάλι του. Έσκασε ο διάβολος από το κακό του.

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Για τον Έ Φίλιππο δεν είχαν ξωκλήσι, αλλα γιόρταζαν στον Άϊ Βαράση στο χωριό, στις 14 του Νοέμβρη, και τότε απόκρευαν. Ο Άϊ Φίλιππας, λέει η παράδοση, ήταν γεωργός. Μια μέρα ερχόταν από το χωράφι του. Στο δρόμο του είδε ένα φτωχό χωρικό που έπαιρνε μια ψόφια όρνιθα μέσα από ένα χάλασμα και τον ρώτησε : - Τι θα την κάμης την ψόφια όρνιθα; - Τι να την κάμω, είπε ο φτωχός, τα παιδιά μου πεινάνε, θα την ψήσουμε να κάνουμε αποκριά. - Έλα να πάμε, να σφάξω το βόδι μου, να σου δώσω κρέας, του λέει, και πήρε το μαχαίρι. Έσφαξε το βόδι, το μοίρασε σ' όλους τους φτωχούς. “Όταν το βράδυ πήγε να ταΐση το άλλο του βόδι, βρήκε κοντά του ζωντανό κι εκείνο που έσφαξε. Από τότε άγιασε.

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Ο Έ Στέφανος γιορταζόταν με επισημόιτητα, τρίτη μέρα των Χριστουγέννων, στις 27 του Δεκέμβρη. Ξωκλήσι του Ε Στέφανου ήταν στην κορφή του βράχου, σωζόταν μόνον ο θόλος του, που στέγαζε την Αγία Τράπεζα κι έτσι μπορούσε να λειτουργή παπάς. Παρακάτω από την κορφή σε βάθος μέσα στο βράχο, ήταν μια σπηλιά. Μόνο θαρραλέος άνθρωπος τολμούσε να κατέβη σ΄αυτή. Τον έδεσαν με σκοινί, κρατούσαν την άκρη του σκοινιού δυό τρείς αποπάνω, κι αυτός κρεμασμένος κατέβαινε σιγά καθώς άφηναν το σκοινί λίγο λίγο κι έφτανε στη σπηλιά, για ν' ανάψη κερί. Έπειτα τον έσερναν και πάλι πάνω, μαζεύοντας το σκοινί. Υπάρχει παράδοση πως σε κείνη τη σπηλιά είχε καταφύγει τα παλιά χρόνια ο Άι στέφανος κι εκεί αγίασε, γι΄αυτό κι όσοι κατέβαιναν άναψαν κεριά και θυμιάζαν.

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Για τον Άι Αντώνη είναι γνωστή στους Φαρασιώτες η παρακάτω παράδοση. Τη διηγείται ο Φαρασιώτης Δημητρόγλου, του Κορβαράση ο Κοσμάς: Λέγανε πως ο Άι Αντώνης έμπασε το διάβολο μέσα στο μπρίκι και τον έσκασε. Ο διάβολος ήταν υπηρέτης τ’ Άι Αντώνη κι εκτελούσε τις διαταγές του. Στη λειτουργία ήταν πάντα μαζί του. Όταν ο Άι Αντώνης έβγανε τ’ Άγια, ο διάβολος πήγαινε κοντά. Κάποτε όμως εκεί που γύριζαν τ’ Άγια, ο διάβολος πήγαινε κοντά. Κάποτε όμως εκεί που γύριζαν τ’ Άγια, με πονηριά έφευγε κι έβγαινε έξω από την εκκλησία. Έφυγε έτσι κρυφά μια δυο πέντε φορές. Ο Άι Αντώνης τον έπιασε κάποτε από το χέρι και του είπε: κάτσε εδώ, Δεν ήθελε να μείνη. Τον έμπασε τότε μέσα σ’ ένα μπρίκι, τον έστησε κάτω και γύρισε τ’ Άγια πάνω από το κεφάλι του. Έσκασε ο διάβολος από το κακό του.

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Άλλη παράδοση λέει, οτι εκεί που ήταν το αγίασμα της Ε Σοφίας ήταν παλιά εκκλησία. Τη νύχτα μέσα στην εκκλησία ήταν ένας κόκορας και λαλούσε στην πηγή του νερού. Την ημέρα ο κόκορας χανόταν.

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Ο δεύτερος Εζ Γρεγόρης ήταν στο Ασμαδόκκο, ως δύο ώρες μακριά από το χωριό, ερείπιο με μόνο όρθιο το θολό, που στέγαζε μια πέτρα όπου θυσίαζαν. Εκεί πήγαιναν το βράδυ της παραμονής του Αγίου Γρηγορίου και κοιμούνταν. Ήταν δυό μάτια νερού και πίστευαν πως έβλεπαν από το ένα μάτι να ρέη αίμα και από το άλλο έμπυο, που το ειχαν φάρμακο για τους βυζόπονους. Όταν μια γυναίκα πάθαινε από μολυνση του μαστού, από εκείνο το έμπυο έπαιρνε, άλειφε το πονεμένο μέρος. Ο Φαρασιώτης Θύμιος Ανθόπουλός, η Τσιτσέξας διηγείται τα εξής για τον Ασμαδόκκο : εκεί που ήτανε ο Ασμαδόκκος αίμα και πύο έβλεπε ο κόσμπς. Τάβλεπε κι έκλαιγε, γιατί να χυθή αίμα και πύο θάμαζε. Αλλά οτι πόνο κι αν είχες έπινες λίγο αίμα, γινόσουν καλά, όπως ήσουν πρώτα. Αν κοιμόσουν μέσα στο ξωκλήσι, την αυγούρα σε βρίσκανε έξω. Κάθε αυγή λαλαούσαν ως χίλια πετεινάρια. Κοίταζες με τα μάτια σου, τίποτα δε φαινόταν, μόνο στο νερό παίζανε δυο περιστεράκια. Καθόμαστε μια εβδομάδα εκεί. Όταν ερχόμαστε στο χωριό, τα λέγαμε σ' όσους δεν τα βλέπανε και κλαίγανε.

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Το ξωκλήσι του Ε Παυλίτζη ήταν κοντά στην Τσαχιρού στο στόμιο σπηλιάς, μέσα από τη σπηλιά έβγαινε νερό. Παλιά παράδοση λεεί πως στη σπηλιά τούτη έμενε μια βραδιά ο Απόστολος Παύλος, όταν έκανε τα ταξίδια του. Στο ξωκλήσι πήγαιναν οι Τούρκοι, άναβαν κεριά κι έπαιρναν αγιασμό. Πίστευαν κι αυτοί στα θάματα του Αποστόλου και φοβόταν την τιμωρίαν του. Σε παλιότερα χρόνια, λέει η τοπική παράδοση, κάποιος Τούρκος θέλησε να μεταβάλη σε ταμπακαρείο, βυρσοδεψείο, το ξωκλήσι, επειδή εκεί έβγαινε νερό, χλιαρό το χειμώνα, κρύο το καλοκαίρι. Πήγε ένα βράδυ κι έβαλε τα δέρματα μέσαστο νερό να φουσκώσουν. Το πρωί βρήκε τα δέρματα πεταμένα έξω από το νερό. Τα ξανάβαλε και δεύτερη και τρίτη φορά και το πρωί τάβρισκε πεταμένα. Καιροφυλακτησε με το τουφέκι του να δή ποιός τα πετάει. Λαλώντας τα κοκόρια, βλέπει έναν κι ερχόταν. Ήταν ο Άγιος Παύλος, όμοιος όπως ήταν στην εικόνα του. Πέταξε τα δέρματα κάτω από το βράχο και είπε στον Τούρκο : Άλλοτε να μην τα ξαναφέρης, αν ατα φέρης θα σε τιμωρήσω. Λιποθύμησε ο Τούρκος από το φόβο του κι έμεινε τρείς μέρες άφωνος. Όταν άρχισε να μιλάη, είπε τι έγινε και τι είδε. Έστειλε άνθρωπο στα Φάρασα, κάλεσε τον παπά να λειτουργήση και έσφαξε γουρπάνι. Φίλησε το χέρι του παπά ο Τούρκος, ασπάστη την εικόνα και έγινε καλά. Άλλος Τούρκος δεν τόλμησε να ξανακάμη τα ίδια. (Ταμπακαρείο = από το τουρκ. Tabac, βυρδοδέψης).

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Από τις πρώτες επίσημες γιορτές του Φλεβάρη είναι του Άι Χαράλαμπου, στις 10 του μήνα. Οι Φαρασιώτες έλεγαν τον Άγιο Έ Χαλλά και είχαν ξωκλήσι του στη θέση Παράτσος. Το ξωκλήσι τούτο ήταν στεγασμένο, λειτουργούσε ο παπάς κι έσφαζαν γουρπάνια. Κοντά στο ξωκλήσι ήταν ένα μεγάλο βορότο. Κρεμούσαν εκεί κουρέλια, λουρίδες από την ενδυμασία αρρώστων, για να φύγη η αρρώστια. Στο βαρότο τούτο, διηγούνται, κρέμασαν έναν άνθρωπο, που λεγόταν Κελέκης, από κάποια άδικη καταδίκη. Έμεινε κρεμασμένος τρείς μέρες, άγιασε, έπεσε μέσα στο ποτάμι και χάθη, γι' αυτό τα βράδυα έβλεπαν μέσα στο ποτάμι μεγάλο φώς, που πήγαινε τον ανήφορο. Έλεγαν πως εκείνο το φώς ήταν το λείψανο του αγιασμένου ανθρώπου. (Για τις θεραπευτικές ιδιότητες του Αγίου βλ. B. Schmidt, Des Volksleben der Neugrieshen und das hellenische Altertum σελ. 38, Ν. Γ. Πολίτη, Λαογραφικά σύμμεικτα 3, σελ. 74 κε. Πρβλ. G. A. Wiliamson, οι προστάται της ιατρικής άγιοι εν τη ελληνική εκκλησία, Κυπριακά Χρονικά Στ, 1929, σελ. 233).

Λουκόπουλος, Δημήτριος; Πετρόπουλος, Δημήτριος (1949)

Αναζήτηση

Φίλτρα