Αναζήτηση

Αποτελέσματα 1-3 από 3

Φώκα με τ'εγκούνα. (Κερασ.)Φώκια με τα πανιά της. Επί των ατημελήτων και ρακενδύτων. Εις την παρ.υπόκειται ο εξής μύθος. Η φώκα έτον γυναίκα και με το να εκατήβεν τάγί Γεωργί'ς σό γιαλόν να πλύν τσί μωρού ατς τ'εγκούνa εγέντον φώκα κέρούξεν 'ς στη θάλασσαν κι αποπίς ατς εκρεμάσκουνταν τ'εγκούνa 'τς. Για τ'εκίνο εγέντον κι ο λόγος <φώκα με τ'εγκούνa> για τ'εκεινούς που φορούν χαλεπά και περπεντούλa. Η φώκια ήτανε γυναίκα κ'επειδή κατέβηκε τ'άι-Γεωργιού 'ς την ακρογιαλιά για να πλένη του μωρού της τα πανιά,έγινε φώκια κ'έπεσε 'ς τη θάλασσα κι αποπίσω της εκρέμοντο τα πανιά του παιδιού της. Για τούτο έγινε κι ο λόγος <φώκια με τα πανιά>για 'κέινους που φορούν ελεεινά και κουρελλιασμένα. (Εγκούνιν το (εν+κουνίν)αντί εγκούνιον,το εν τη κούνια, σπάγανον, και ρ.εγκουνa΄ζω,σπαργανώνω.περπεντούλιν (Χαλδ.περπεντούλ)το περπεντούλa λέγονται αι χάρτινοι λωρίδες αι αναρτώμεναι εις την πεταλίτραν (χαρταετόν),έπειτα δε και τα ράκη) (Πβ. Ππα 933 και 942)

Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1918)

Αρκοβασίλτς, ήτοι χονδροειδής σαν την αρκούδα και αγροίκος Βασίλειος. Η παροιμιώδης λέξις λέγεται σκωπτικώς επί παντός προσώπου, είς δε την γένεσον αυτής υπόκειται μύθος, ότι η αρκούδα είναι μεταμεμορφωμένη από άνθρωπον ανομαζόμενον Βασίλειον. Έναν καιρόν σίτ εδεβένεν ο Χριστόν ας έναν κεράς αφκακές είδεν απάν έναν κεράς αφκακές είδεν απάν έναν π’έτρωεν κερά σαατόν έλεγαν ατον Βασίλ. Άρ ετσάθεν αφκά, νεγκασμένος πα έτον, ετέρεσεν αποκάθεγκαν και είπεν ατον "σύρον αδαφκά έναν δύο κερά’ σα άς τρώγω κ’ εγώ". Εκείνος πα, ντο να έξερεν ντο έτον ο Χριστόν! Εθέλεσεν να κομπών η ατον, έτρωεν τα κερά’σα κ’ εσύρνεν αφκά τα πιπίλα. Ατότες ο Χριστόν εκατερέθεν κ’ είπεν ατον "άμον ντ’ εξέβες με τα τέσσερα απάν ‘ς σο κεράς, αέτς να κατηβαίντς και πορπατής". Ατό έτον ο Βασίλτς οντές εκατέβεν έρθεν απάν ‘ς σα τέσσερα κ’ εέντον άρκος. Μια φορά εκεί που περνούσε ο Χριστός αποκάτω από μια κερασιά είδε απάνω κάποιο πούτρωγε κεράσια, τούτον τον έλεγαν Βασίλη. Λοιπόν στάθηκε αποκάτω, ήτο και πολύ κουρασμένος, κοίταξε απάνω και του είπε "ρίξε κάτω ένα δύο κεράσια για να φάγω κ’ εγώ". Εκείνος όμως - που νάξερε πως ήτο ο Χριστός! - θέλησε να τον γελάση και για τούτο έτρωγε τα κεράσια κ’ έριχνε κάτω τα κουκούτσια. Τότε ο Χριστός τον κατηράσθηκε και του είπε "όπως βγήκες απάνω ‘ς την κερασιά με τα τέσσερα, έτσι και να κατέβης και περπατήσης". Αυτό είπε ο Χριστός κι ο Βασίλης κατεβαίνοντας άρχισε να περπατάη’ ς τα τέσσερα κ’ έγινε αρκούδα. Εν ετέρα παραλλαγή του μύθου αναφέρεται συκή, εξ ής ο Βασίλειος έρριπτε τους φλοιούς των σύκων προς τον Χριστόν. Η πρώτη αιτία της γενέσεως του μύθου είναι η ευκολία, με την οποίαν αναρριχάται εις τα απωροφόρα δένδρα το ζώον τούτο.

Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1914)

Η αρχή της παρ. ανάγεται εις μύθον περί της οσίας Μαρίας της Αιγυπτίας, η οποία ζήσασα πολλά έτη πολλά βίον ακόλαστον επεφάσισε τέλος να μεταβάλη διαγωγήν, αλλά και μετα την σκέψιν και απόφασιν δεν ηδυνήθη άπαξ έτι να ανθέξη εις τον πειρασμόν παρουσιασθείσης προς τούτο περιστάσεως, φέρεται δε ειπούσα προς δικαιολογίαν της πράξεως «ενενήντα εννέα κτλ.», ήτοι έπραξα τόσον πολλά, ώστε δεν σημαίνει πολύ αν εις ταύτα προστεθή και το τελευταίον τούτο. Εν τω βίω αυτής ως εκτίθεται εν τω Θησαυρώ του Δαμασκηνού δεν υπάρχει τοιούτο τι, φαίνεται δε ότι η παράδοσις εγεννήθη εκ του περιστατικού εκείνου, καθ’ ο η Μαρία μετέβη εξ Αλεξανδρείας εις Ιεροσόλυμα μετ’ άλλων προσκυνητών χάριν της εορτής του σταυρού ωθουμένη ούχι υπό πόθου ευσεβούς, αλλα προς άγραν νέων θαυμαστών, πραγματικώς δε κατά τον βιογράφον διέπραξε αίσχιστα κατά τον πλούν μεταξύ των συμπλωτήρων. Αλλ’ εν Ιεροσαλύμοις συγκινηθείσα εκ θαύματος αποβλέποντος εις αυτήν, ότε ηθέλησε να εισέλθη εις τον ναόν, μετανόησεν ειλικρινώς και έκτοτε διήλθε το υπόλοιπον του βίου του εντίμως εν τη ερημώ μακράν των ανθρώπων. Εν λαϊκή παραδόσει η απόφασις της μεταβάσεως εις τους ιερούς τόπους εχαρακτηρίσθη ως απόφασις μεταμέλειας, αν και αυτή συνέβη βραδύτερον κατά σύμπτωσιν, τα δε κατά τον πλούν όργια ως κατακλείς του αμαρτωλού βίου. Η παρ. επίτου καταναγκαζομένου να προσθέση και άλλο εις τα πρότερον διαπραχθέντα πολλά σφάλματα και λάθη

Παπαδόπουλος, Άνθιμος Α. (1918)