Search

Now showing items 1-9 of 9

Οι Καλλικάτζαροι έρχονται έξω από τα σπίτια τη νύχτα και μας λένε : Άκαιρα, παράκαιρα, παρακαιρότης, είμαστε παράκαιρα μην κάθεστε, κουκιά μην γκριτσανίζετε, Πτιάρια μη στραβουπλάθετε, σ’γοννιά να χέζηστε στα πιπιλιά ναν τα τλίγετε, Γράτσα, γράτσα τα λανάρια. Τα παιδία που γεννιούνται τη νύχτα της λειτουργίας τα Χριστούγεννα, γίνονται Καλλικατζαράκια, φαίνεται άνθρωπος, μα κάθε χρόνο το δωδεκαήμερο τις νύχτες ξαναγίνεται τέτοιο. Μια φορά ένας Καλλικάτζαρος τα δωδεκαήμερα τη νύχτα είδε έναν άνθρωπο. Του ρίχτηκε καβάλλα και τούπε ‘’Στούπος ή Μόλυβδος ; Ο άνθρωπος κατάλαβε πως ήταν καλλικάτζαρος στην πλάτη του κι είπε : Στούπος! (Αν έλεγε Μόλυβδος θα τον εβάραινε σα μολύβι)Κει που τον πήγαινε καβάλλα, του ξαναείπε. ‘’Δείξε μου τα εννιά πηγάδια, μη σε ρίξω στα λαγκάδια! Μα εκείνος δεν είπε τίποτα. Πήγαν σπίτι κτυπάει ο άνθρωπος, του ανοίγει η γυναίκα του και μπαίνουν μέσα. Πάει στο μαγαζί, αφήνει χαμηλά τον Καλλικάτζαρο, και τον σκεπάζει μ’ένα κόσκινο. Ο Καλλικάτζαρος άρχισε να μετρά τις τρύπες, κι έλεγε : ώ γαμώ το, τόχασα’’Γιατί το τρία δεν μπορούσε να το πή. Κι όταν λάλησε ο πετεινός, έφυγε ο Καλλικάτζαρος. Πήγε ο νοικοκύρης να τον βρή μα δεν τον βρήκε.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Η γλώσσα των Κονιάληδων είναι μεν Ελληνική αλλά πολύ παρεφθαρμένη. Οι λέξεις είναι μισές και τσεβδές. Γι αυτό υπάρχει η εξής εξήση. Οι Τούρκοι λέει, έκοζαν τις γλώσσες των πρώτων Κονιάληδων Ελλήνων (ιδίως του χωρίου Σύλλα)για να πάζουν να μιλούν Ελληνικά. Αυτοί όμως αγωνίστηκαν να διατηρήσουν τη γλώσσα τους κ γι αυτό παρεδόθη εφθαρμένη.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Τα σταυροδρόμια είναι στοιχειωμένοι τόποι, κι απ’αυτούς βγαίνουν τη νύχτα χορτλάγοι. Οι Χορτλάγοι είναι βρυκόλακες, ιδίως Τούρκος, γιάτ’ είναι αβάφτιστοι. Γυρνάνε σαράντα μέρες ύστερ’ από το θάνατό τους μεταμορφωμένοι πότε σε βουβάλια, πότε σε κατσίκια. Μια φορά ένας, περνώντας από ένα σταυροδρόμι που ήταν και κοντά σε νεκροταφείο, βρήκε ένα σκυλάκι. Το πήρε στο σπίτι του. Μα την άλλη μέρα το πρωί, στη θέση του σκυλιού βρήκε έναν πεθαμένο. Κατάλαβε πως ήταν χορτλάγς και πήγε και τον έθαψε. Ένας άλλος είχ’ένα βουβάλι. Αυτό ένα βράδυ δεν γύρισε σπίτι. Το γύρεψε, μα δεν το βρήκε. Περνώντας ένα σταυροδρόμι, το είδε μπροστά του. Το πήρε και τόκλιεσε στο μαντρί του. Μα το πρωί που πήγε να του δώση άχυρο, δεν το βρήκε. Είδε μονάχα έναν παντικό πούφευγε από την τρύπα. Το βουβάλι ήταν χτλάγος κι επειδή ξημερωσε έφυγε για το μνήμα του. Οι Χοτλάγοι μόλις ξημερώση πρέπει να ξαναμπούνε στα μνήματα. Ένας ταξιδιώτης περνούσε με τα’άλογο του από σταυροδρόμι. Εκεί βλέπει έξαφνα μια κατσίκα να πηδάη μπροστά στο άλογο και να μην τα’αφηνει να προχωρήση. Ο άνθρωπος κατάλαβε πως είναι Χοτλάς και θυμήθηκε πως ένας Τούρκος που του χρωστούσε ένα γρόστ, πέθανε εδώ και λίγον καιρό. Δίνει λοιπόν στην κατσίκα το γρόσι κι εκείνη χάθηκε. Έτσι το άλογο προχώρησε.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Πρίν γίνη η κάργα, ήτανε άνθρωπος.Ήτανε μια κακιά αδερφή, που ζήλευε την αδερφή της. Ο θεός την ετιμώρησε και την έκανε μαύρο πουλί.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Σε μια εξοχική τοποθεσία κοντά στο μοναστήρι Μπατσίκοβο της Παναγίας κοντά στη Στενήμαχο, ήταν ένας βράχος. Εκεί έφευγε συχνά το κόνισμα της Παναγίας, χανόταν απ' το μοναστήρι κι εκεί τόβρισκαν. Άφησε εκεί και τ' αποτύπωμα του, από το βράχο τώρα βγαίνει άγιασμα. Οι Στενημαχιώτες κάνουν εκεί κάθε της Μεσοπεντηκοστής λιτανεία.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Μια φορά κάποιος κλάδευε και δεν ήξερε. Πήγε ένας άλλος να του δείξη. Εκεί που του δειχνε τούκοψε κατα λάθος τη μύτη. Εκεί κοντά βρισκόταν ο άγιος Τρύφωνας, που ήταν ακόμα άνθρωπος κι' έβοσκε χήνες. Έτρεξε και έκαμε το θαύμα του. Εκόλησε τη μύτη του κλαδευτή και τον έκανε καλά. Από τότε, αν δεν γιορτάσουν τον Άη Τρύφωνα (1 Φεβρ.) δεν κλαδεύουν.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Οι αμαρτωλοί όταν πεθαίνουν, γίνονται Βρυκόλακες. Μεταμορφώνομαι σιγά-σιγά, ως εξής. Ο ετοιμοθάνατος μουγγρίζει. Ύστερα τετραποδίγει (γίνεται γάτα, ποντικός)ορμά έξω από το σπίτι και επι σαράντα νύκτες γυρίζει από σπίτι σε σπίτι ζητώντας να το ανοίξουν. Ύστερα ‘’παίρνει τα βουνά σα θηρίο’’. Ο Βρυκόλακας είναι ένα τέρας που πίνει ανθρώπινο αίμα, που καταστρέφει τα σκεύη του σπιτιού. Μοιάζει, με κουνούπι γεμάτο αίμα. Έχει δυο πελώρια μάτια που λάμπουν στο σκοτάδι, σαν αναμμένα κάρβουνα. Τα περισσότερα βρυκολακιάσματα γίνονται όταν ξεθάβεται το πτώμα, χωρίς νάχη αποσυντεθή. Για να προλάβουν σε τέτοιες περιπτώσεις το βρυκολάκιασμα οι συγγενείς, ζεματίζουν το σώμα με λάδι βραστό και τρυπούν τον αφαλό με βελόνα. Ραντίζουν τον τάφο ύστερα με κεχρί, ώστε, αν ξαναβγή ο βρυκόλακας να βρή το κεχρί, που του αρέσει και να περάση έτσι τη νύχτα του, ώσπου να ξημερώση (να λαλήση ο πετεινός), οπότε ξαναμπαίνει στον τάφο. Άλλη περίπτωση βρυκολακιάσματος των πεθαμένων είναι, αν πηδήση γάτα επάνω στο πτώμα του προ της κηδείας, εκεί που είναι εκτεθειμένος. Γι αυτό πολύ προσέχουν τις γάτες όταν συντροφεύουν τους νεκρούς. Μα αν, παρ’άλ’αυτά, πηδήση η γάτα, τότε προλαβαίνουν το βρυκολάκιασμα διαπερνπώντα τη γάτα με δυο σακκοράφες. (τα έθιμα αυτά τάχουν κι οι Σέρβοι κι οι Βούλγαροι)

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Μια φρουρά, μια γ’ναίκα κάδαν κι λανάρ’ζι τα δουδικαήμερα. Κεί που λανάρ’ζι,άφ’κε τα λανάρια τα’ς κι πάει να κ’τουρήσ’ μι συμπάθιου Έρ’ντ’ οι Καλλ’κατζάρ’ κι παίρν’ν τα’απουπάν’τσυ λανάρ’ κι τα’ν αφίν’ μι τα’απουκάτ’. Αυτή ν’έρχιτι, χ’ταζ, λανάρ’ δεν έχ’-Ά, λέει, οι καλ’κατζάρ’ μι του πήρανη –μα στέκα κι ιγώ να διής, του πέρνου ή δεν; Ήταν πουλύ πουνηριά-Του βράδ’άμα πήρ’ να βραδυάζ’ τσακών’ κι ξ’πλέκ τα μαλλιά τα’ς τα ρίχν’ λ’ουρα-λόυρα κι παίρν’ τα’ στρ’ατα Πααίν κι βρίσκ’ τα’ καλλ’κατζαροί που χιόρηναν. Τσακώνιτι κι αυτή στου χουρό-για τι αυτ’νοι δεν τν αγνώρ’σαν, θάρρησαν πως ήταν καλ’κατζαρίνα. Αρχ’νίζει να τραγ’δή κι ήλιγε: ΄΄Που ‘ν τως Βάιας του λανάρ’ (γιατί τα’ν έλεγαν Βάια)Οι Καλ’λατζαροι πάλι έλεγαν ‘’Απού πίσ’ απ’ του πουρνάρ’’ Ώσπου λάλ’σαν τα’αρνίθια κι ήβγαν οι καλ’κατζάρ’. Πήγε αυτηνά κι του πήρε του λανάρ’ τ’ς. (κάδαν=καθόταν, λανάρ’ζι=ελινάριζε, κ’τουρήσ’=κατουρήση, έρ’ντ’=έρχονται, χ’τάζ= κοιτάζει, πέρνου= παίρνω, λόυρα-λόυρα= ολόγυρα, χιόρηναν=χόρευαν, τσακώνιτι=πιάνεται)

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Στο Κιλκίς, επειδή έγιναν πόλεμοι κι’ άλλαξαν οι κάτοικοι, δημιουργήθηκαν πολλοί θρύλοι για θησαυρούς κρυμμένους. Ένας απ’αυτούς – με αρκετές παραλλαγές είναι για κάποιον Τούρκο, που είχε κάπου φυλαγμένα λεφτά κι’ ήρθε μια νύχτα και τα πήρε. ΄΄Δούλευαν, λέει, οι Κιλκισιώτες στο Μύλο κοντά κι’ ήρθε αυτός ο Τούρκος και τους φώναξε πως έπιασαν φωτιά τα σπίτια τους. – Τρέξανε κείνος κι’ ευρήκε καιρό και μάζεψε τους θησαυρούς του κι’ έφυγε. Ένας άλλος βρήκε τυχαία ξένους θησαυρούς και πλούτισε. Μα του ρίχτηκαν από κοντά όσοι τύμαθαν, τους μοίρασε όσα είχε, φτώχηνε κι’ ετρελλάθηκε γι’ αυτό.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1938)

Search

Filters

Πρίν γίνη η κάργα, ήτανε άνθρωπος.Ήτανε μια κακιά αδερφή, που ζήλευε την αδερφή της. Ο θεός την ετιμώρησε και την έκανε μαύρο πουλί.