Search

Now showing items 1-6 of 6

Μια φορά ένα μεγάλο λιοντάρι ξεκίνησε από τον – τόπον του να ‘ρθη ς’τον Πλατανέα(1) να φάη τσ’ ανθρώπους. Όντεν έφταξε απ’ όξω απού τον Πλατανέα, το ‘μαθε ο Άϊ- Δημήτρις, απού του είχανε εκκλησία. Επήρε λοιπόν το κοντάρι του κ’ εκοντάρεψε το λεοντάρι κ’ ετσά ‘σωθήκανε οι αθρώποι. Αυτό αγκομαχούσε κ’ έπεσε απ’ όξω απού τον Πλατανέα ς’τη θάλασσα κ’ εγίνηκε το νησί που το λένε Θοδωρού(2). [Πλατανέα= Χωρίον έξωθιι των Χανίων, εν τη επαρχ. Κυδωνίας. Θοδώρου= Ομοία παράδοσις υπάρχει εν Ρογδιά παρά το Ηράκλειον Κρήτης περί της νήσου Δίας, ιδ. Ζωγρ. Αγών Β’ (1896) 66β «Η νήσος Δία»]

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1939)

Ύστερ’ απού την καταστροφή του Καντανολέω (1) οι Βενετσάνοι εσφάξανε ούλους τσοι κατοίκους ‘ς τα Μεσκλά, δυο μόνο ‘σωθήκανε, απού ‘μπορέσανε να φύγουνε. Οι Βενετσάνοι τσοι καταδίωξαν και άμα οι δυο απού τα Μεσκλά (2) εφτάξανε ‘ς το φαράγγι, ‘ς τη Σαρακίνα, ο ένας εσκοτώθηκε με το τόξο, ο άλλος επήδηξε ΄ς το απέναντι μέρος του φαραγγιού κ’ εσώθηκε. Αυτός επαντρεύτηκε, κ’ ύστερα από καιρό εγύρισε πάλι ‘ςτα Μεσκλά και απ’ αυτόν είναι ούλοι που κατοικούνε σήμερο τα Μεσκλά. [Καντανολέω= Πρόκειται περί του Γεωργίου Καντανολέου ή Γαδανώλη, (κατά το χρονικόν TRIVAN) αρχηγού της επαναστάσεως των Δυτικών επαρχιών της Κρήτης κατά το 1570 – 71, όστις έλαβε τραγικόν τέλος εν τω πύργω του ενετού φεουδάρχου Φραγκίσκου Δαμολίνου εις Αλικιανού κατά τους γάμους του υιού αυτού μετά της κόρης του ενετού φεουδάρχου. Ιδ. Στ. Ξανθουλίδου, Επίτ. Ίστορ. Της Κρήτης εν Αθήναις 1909, σ. 101, Μεσκλά = Χωρίον της επαρχίας Κυδωνίας πλησίον του Αλικιανού.

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1939)

Στην Αχνίστρα ‘ς του Γέρω το σπήλαιο, επήε μια φορά ένας, κ’ εφανέρωσε ένας γέρως και του γέμισε τον-κουνενό φλουριά κ’ ύστερα του ‘πε να πάη απού το Φλεκτρό να γεμίση τον-κουνενό νερό να του τόνε πάη να τόνε βάλη ‘ς έναν παταράκι. Αυτός επήε κ’ήφερε το νερό, μα δεν είδε το γέρω κ’ επέταξε κάτω τον-κουνενό με το νερό. Ετότεσας είδε πως και τα φλουριά ήσανε χαημένα. Τα ‘χε παρμένα το στοιχειό. [Ακολουθεί μελέτη της παραδόσεως, αυτόθι]

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1939)

Μια φορά ‘σανε τρί’ αδέρφια κ’ εφύγανε από του πατέραν- τως κ’ επήγανε κ’ εκτίσανε, το ένα, το σεράγιο ‘ς την Ετιά(1), το άλλο, την Εγκλησά, τσ’ Αγιάς Σοφιάς (2) και το άλλο, το Τοπλού μαναστήρι (3). Σαν εγυρίσανε κ’ είπανε τουπατέραντως ειντά ‘καμε το καθαένα, ευκήθηκε τω δυο παιδιώ, απού ‘κτίσανε τσ’ Εγκλησές, και το άλλο παιδί που ΄κτισε το σεράγιο τσ’ Ετιάς το καταράστηκε. Το σεράγιο αυτό έχει εκατομιάν πόρτα κ’ ευρεθήκανε οι j εκατό, η μια δε βρίσκεται γιατί είναι λίρες εκειά θαμμένες κ’ είναι στοιχειωμένες. [Ετιά= Συνοικισμός εν τη επαρχία Σητείας, παρά τω οπίω ενετικός πύργος εν ερειπίοις ιδ. Εμμ. Αγγελάκι, Σητειακά, Αθήν. 1935, σελ. 209 εξ. Εγκλησά Αγιάς Σοφιάς= Μονή πλησίον των Αρμένων Σητείας και του συνοικ. Ετιάς, ιδ. Εμμ. Αγγελάκι, Η εν Σητεία μονή Αγίας Σοφίας κλπ. Μύσων Α (1932) σελ. 79 εξ του αυτού, Σητειακά ενθ’ ανωτ. Σελ.201 εξ. Τόπλου μαναστήρι=Μονή παρά το ακρωτήριον Σαμώνιον (κάβο Σίδερο) Σητείας. Παρατίθεται σχετική βιβλιογραφία βλ. αυτόθι]

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1939)

Στον – καιρό των – αρχαίων – Ελλήνω, οι j αρχαίοι Έλληνες εθέλανε να γενούνε πια ‘πάνω απού το Θεό και δεν εκατεβαίνανε απάνω απού τ’ αλογάντως, μόνο επηαίνανε κ’ ετσιμπούσανε τ’ αντίντερο απού τ’ αλόγατα με τα σπαθιά και δεν επηαίνανε ‘ς την εγκλησά. Ο Θεός γι’ αυτό τσοι γκρέμισε και τσοι ‘καμε διαόλους. Ο άγγελος είπε: Κύριέ μου, θα κατεβούνε να κάψουνε τον – κόσμο εκειά που θα πάνε. Λέει τότες ο Θεός: Στέσε τσοι. Ο άγγελος τότες τως είπε: Στήτε είπεν ο Θεός και διασκορπισθήτε και στένει τσοι πάλι. Όσοι ‘σανε ‘ς τον αέρα και δεν ήσανε πεσμένοι πειράζουν εδά ς τον αέρα, όσοι επέσανε ‘ς την – ξηρά πειράζουνε ς τα φρούδια, κι όσοι επέσανε ΄ς το νερό εγενήκανε ανεράϊδες. [Ακολουθεί μελέτη επί της παραδόσεως, αυτόθι.]

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1939)

Προς το Γούδουρα είν΄ένας σπήλαιος κ’ επήε ένας άντρας και λέει : ‘’Έ ! Σαρακηνέ του σπήλαιου, δόσε μου να ζήσω κ’ εγώ τα παιδιά μου. Κι ο Σαρακηνός του δίδει λεφτά. Ύστερα ‘πήε και μια γυναίκα και λέει : Έ. Σαρακηνέ του σπήλαιου, δόσε μου κ’εμένα να ζήσω τα παιδιά μου. Και φανερώνει ο Σαρακηνός και τσή δίδει ένα στουπί λινάρι. Αυτή το ‘βαλε ‘ς την ποδιά τζη κ’ είπε από μέσα τζη : Αν είναι για λινάρι, έχω κ ‘ εγώ ‘ς το σπίτι μου, Κι ανοίγει την –ποδιά τζη κ’ ήτονε το λινάρι γενομένο κάρβουνα. [Πρβλ. Ν. Πολίτου,Παραδόσεις Α’377 αρ.640,482 αρ.796 κ.α Γ.Α.Μέγα, Παραδόσεις περί θησαυρών Λαογρ.Γ’ σελ. 22-23 και 24 αρ.1β.

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1939)