Πλοήγηση Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας ανά Συλλογέα "Παναρέτος, Άνθιμος"
-
Τες πνιούρες του Γεννάρη τα Μαρτάπριλλα τες σάζουν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Ερμηνεία: Τα σπαρτά που έπαθαν από πολυομβρία κατά Ιανουάριον, διορθώνονται συνήθως κατά Μάρτιον ή Απρίλιον -
Της αγιάς Μαρίνας δείχνει σύκον, τζαι σταφύλιν τζαι πορτί στο γαλευτήριν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Η Της Αγιάς Μαρίνας σύκον, τζαι τ' Άη Λιά σταφύλιν τζαι πορτί στό γαλευτήριν. Τα σύκα αρχίζουν να ωριμάζουν της Αγίας Μαρίνας, 17 Ιουλίου και τα σταφύλια τ' Άη Λιά, 20 Ιουλίου, την ιδίαν δε εποχήν το γάλα των προβάτων σταματά -
Της αγιάς Μαρίνας σύκον, τ' Άη Λιά σταφύλιν τζαι τ' Άη Παντελεήμονα γεμάτον το κοφίνι
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Το κοφίνι ή το μαντήλιν. Ως και η προηγουμένη, με την προσθήκην ότι μετά την εορτήν του Αγίου Παντελεήμονος η ωρίμανση των σταφυλιών είναι γενική -
Της χωραφερής πάει της παραπάνω η ξεροβολιά
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Τα χέρσα χωράφια, τα οποία για πρώτη φορά οργώνονται για να σπαρούν, είναι καλύτερα να σπέρνωνται “ξερόβολα”, δηλαδή, λίγο πριν βρέξη και πριν διααβραχή το έδαφος. Χωραφερή λέγεται επίσης και ο κάμπος με πλούσιο και βαθύ έδαφος -
Το αμμάτιν του νοικοτζύρη προκόβκει το χωράφιν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Η προσωπική επίβλεψη του ίδιου του γεωργού σε όλες του τες γεωργικές εργασίες είναι απαραίτητη -
Το κλιθθάριμ που είεν τον ήλιον τ' Απρίλη κόψε το με τον αττόν του
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Είεν = είδεν -
Το κουτσίμ που πέφτει πα' στόβ βουν οψιμίζει
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Αναφέρεται στην μεγάλη σημασία, που έχει η έγκαιρη σπορά των σιτηρών -
Το κριθάριν εγ καλόν μμα έπ' πεσ'ιάρικον θέλει παίδκιος να το θερίσουν, κορασιές να το αγκαλολοήσουν παιδκιά να το κουαλήσουν, τζ' αί γέρους να το αλωνέψουν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Έπ πεσ'ιάρικον το = είναι πεσμένο εις τη γη -
Το λουβίν εφουμίστην του φυτευτή να βλαστήση
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Λέγεται για το ταχύτερον της βλάστησης του σπόρου του λουβιού (δόλιχος ή λωβός) το χωριατοφάσουλο, φασουλάκι ή Σμυρναίικο -
Το νερόν τ' Οκτώβρη, αμ μπορείς βάρ' το μέσ' τημ πότσ' αν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Λέγεται και: Βάρ' το μέσ' τόμ μπότην. Βάρ' το μέσ' την αυλή σ σου. Βάρ' το μέσ' τογ κόρφοσ σου -
Το νερόν τ' Οχτώβρη αδ δεμ μπορής να το ποτίσης σ΄ιύψε τζ'αι πκιε το
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Λέγεται και: Το νερόν του Οχτώβρη βάρτο μέσ το κολότσ'ιν. Το νερόν του Μάρτη, βάρ΄το μέσ΄ τον κόρφοσ σου -
Τον Νιόβρην, όπως το 'βρης
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Η σπορά των σιτηρών θα πρέπη οπωσδήποτε να γίνη κατά Νοέμβριον -
Τρείς μήνες, έναγ κόμπον τζ' έναμ μήναν τρείς κόμποι
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Συνοδεύεται από κείμενο ... -
Τσάππισ' τους όχτους των χωραφκιώσ σου να γεμώσουν οι γυροί των αλωνιών σου
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Ψαχαρκά και ψαθαρκά, η = αποθήκη σιτηρών μικρών διαστάσεων με τοιχώματα από καλαμίνη ψάθα -
Τσαππίζεις με; Θθυμάσαι με! Κοπρίζεις με; Ταΐζεις με! Ποτίζεις με; Δροσίζουμαι! Κλα(δ)εύκεις με; Αγκαστρώνεις με!
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Ηελιά λέγει στον ιδιοκτήτη της την παροιμία