Χάρος

Ο Χάρος εν Μάνη συγχέεται ή συνταυτίζεται προς τον Μιχαήλ Αρχάγελλον, τον Αρχιστράτηγον τον οποίον εις άγιον Στρατήγιν ονομάζουσι ‘ς Ακ Στράτη. Ουχ ήττον εκ την Μοπιρολοζίων καταφαίνεται η διάκριση των δύο τούτων προσώπων, των υπηρετών του θεού. Ότι ο Μιχαήλ Αρχάγγελος είναι ο αυτός τω Χάρω, αποδείκνυται ‘ς εκτούτον ότι ο Χάρος κατοικεί εν τω Άδη και ταυτίζαται προς τον Πλούτωνα κι είναι ούτως ειπέν Ερμής ο ψυχοπομπός : Οδέ Μιχαήλ Αρχάγγελος είναι αυτός ο θάνατος προσωποποιημένος πρόθυμας εκ τας διαταγάς του θεού ν’ αρπάση τας ψυχάς. Η πεποίθηση ότι ο Μ. Αρχάγγελος είναι ο Χάρος εσχηματίσθη κι φαίνεται εκ των εν τας εκκλησίαις παραστάσεων του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, όστις λαμβάνει την ψυχήν του άφρονα πλουσίον. Τούτου ένεκα ως φαίνεται οι παίδες ή οι αμαθείς βλέποντες τον αρχάγγελον φονεύοντα τον πλούσιον κι πιστεύοντες ότι αυτός είναι ο φονεύων τους ανθρώπους, τυφλούσι την εικόνα του και τούτο ειδομεν ιδίους οφθαλμούς εν Μάνη και θαυμάζοντες επι τη ασεβεία ταύτη ερωτήσαντες διατί φέρονται τόσον ασεβής προς την εικόνα του Αρχαγγέλου εμάθομεν διότι παίρνει τας ψυχάς των ανθρώπων. Κατά ταύτα εν Μάνη ο χάρος εικονίζεται πτερωτός ως ο Αρχάγγελος φέρων προσωπίδα επι της κεφαλής, ήν φέρει του στήθους του. Οι οφθαλμοί του σπιθηροβολούσι είναι μαύρος, αγριωπός, κατασεληκώς γ΄ρεων πολλάκις. Και ταύτων φορεί μόνον, όταν πρόκειται να λάβη την ψυχήν ανθρώπων πονηρών και κακοποιών. Τότε ο Χάρος παρίσταται εν όλη τη αγρότητι αυτού : άλλως παρίσταται ήμερας και γαλήνιος πρό των αγαθών και αληθών Χριστιανών επι της δεξιάς κρατεδ ραμφαίων, δι κ’ πλήττει τους κακούς κι παραλαμβάνει την ψυχήν των. Εκτός της ιδιότητας τούτων ρκ Χριστιανικών παραστάσεων ο Χάρος κρατεί και σφυρίον, δι’ ου πλήττει τας πόδας οίτινες άρχοντα να ψύχωνται. Όταν δε πλήξη αυτούς αυτούς επι των καρδίαν τότε έρχεται το μοτραίον τέλος και ο πάσχων εκωνέει. Αλλ’ ο Χάρος φορε΄και τρίχινον φόρεμα και ούτως ενδεδυμένον είδον αυτόν πουμένες. ΑΛΛ’ ο Χάρος φαίνεται ότι διαφέρει και βέλη δ ιών βάλλει τας ανθρώπους: Ο Χάρος τη σαίτες του εκ της μελαματώση γιατί δεν άφησε καρδιά χωρίς να την πληγώση. Στου Χάρου τα λαβωματιές βοτάνια δε χωρούνε. Εκ τους Μοιρολαγίου φαίνεται, ότι ο Χάρος έχει πολλούς ίππας εφ’ ών επιθέτει τους νεκρούς. Ο Χάρος ερροβόλαε από ψηλή ραχούλα κ’ εστέρτωσε την τέντα του. Αλλαχού της Ελλάδος πιστεύεται ότι ο Χάρος επιβαίνει επί ίππον μέλανος. Εκ της συνήθους και αλλαχού κωνταράς να τον θερτίση ο Χάρος φαίνεται ότι αυτός κρατεί δρέπανον η θεωρείται κ’ θεριστής. Επειδή ο χάρος παρίσταναι ‘ς τους πνέοντας τα λοίσθεα αφανής και αόρατος, δια τούτο φοβούνται μήπως αυτή δείξη και έπειτα θελήση να παραλάβη την ψηχήν των. Επειδή η ψυχή θεωρείται ως είδωλον εις σκιά όταν αποχωρίζεται του σώματος λέγεται η ψυχή πέταξε ήτοι εξέπνευσεν, απέθανεν : Ούτως απαντά εντί αρχαιότητα η φράσις : ψυχή στόματος δ’ εξέπτη. Πολλάκις ο αποθνήσκων νομίζει ότι βλέπει τον Χάρον έμπροσθέν του ει επί της κεφαλής του : όπως η αποθνήσκλουνα Άλκηστης του Ευριπίδουνο μίζει νομίζει ότι βλέπει του Χάρωνα το πλοίον κ’ εννοείτω την φωνήν του ή από τινα άγνωστον απάγεται. Και τούτο συνήθως συμβαίνει κατά τας τελευταίας του θανόντας στιγμάς, καθ΄βλέπει τον άγγελον της ψυχής ότι και αγγελοκρούεται, αγγελοσκάζεται λέγουσιν. Η τελευτεία αγωνία του θνήσκοντα νομίζετε ως προσωποποίηση της πάλης προς τον θάνατον εξού η φράσις παλεύει με τον χάρον.Ως αλλουχού ούτω και εν του Μοιρολογίας της Μάνης ο Χάρος παλαίει προ νέου το εξής Μοιρολόγιον : όμοιο περίπου προ άλλα μαρτυρή των ανωτέρων γνώμων. Λεβέντη ερροβόλαε απο ψηλή ραχούλα. Οι τοιούτοι προ τον Χάρον αγώνες δύναται να παραβληθέουν προς των πάλων του Ηρακλέους, γν επιτήσεως προ τον θάνατον, αφ'ου αφήρπασε των λείων του. (Αλκηστη 69 846- 1140 Εν Ιλιάδι φέρεται ότι ο Άδης εβλήθη υπό του Ηρακλέουσ. Αλλά και ούτως ουδείς εδυνήθη να μεταβάλη αυτόν. Ο Χάρος ο μαυρόχαρος παίρν' ιερεύς και δέσποτας ενόρκους και εισαγγελεί κ' δεν ευρέθηκε κανείς να 'ναι του Χάρου νικτή. Όταν γίνεται μεγάλη θραύση οι αιποθνήσκοντες είναι ανάριθμος φέρον τα επί πλοίου : Ένα καράβ' αγνάντεψα. Όπως αλλαχού ούτω εν Μάνη αποστέλλεται υπό, των διαταγών του οποίου είναι ακρεβέστους εκτελεστές. Είπομεν ότι ο Χάρος είναι σκληρός κ' άπονος. Εκτώς ιδιοτωτης του ταύτης ονομάζεται. Ό Χάρος εν του μοιρολογίου παρίσταται ως πραγματικάς κουρσάρης. Ως πάλαι παρά τω Πλούτωνι παρεκάθωτο η Περσεφόνη ούτω του λαού πιστεύεται ότι ο Χάρος έχει γυναίκα χάρισσων, ήτος είναι επιωτέρα τη εν Ραζέλω. Όλον τον Άδη γύρισα με δυο κεριά αναμμένα και Αφογκρεστέτε να σας πώ θλιμμένο μοιρολόι. Φαίνεται ότι έχει κι παίδα ο Χάρος ¨τάξε του χάρου καμουχά. Όπως δε ο Πλούτων έχει κλέιδα δι κ κλείει τον Άδην πρβλ. Όμηρος καλεί τον Άδη πυλάρτων ούτω και την σημερινό ο λαός πιστεύει ότι ο Χάρος έχει κλειδιά. Ο Χάρος είναι γελαστός μα είν' κ πολλά μαρτόλος Στο έμπα δώνει τα κλειδιά στο έβγα δεν τα δώνει. Η ιδέα αύτη επικρατεί κ αλλαχνού κι δηλούτα εκ τω δημοτικών ασμάτων.