Στοιχειά

Τα στοιχειά είναι ψυχές ανθρώπων ή ζώων, που αφού αποχωριστούν απ’ το σώμα τους αποκτούν υπερφυσική δύναμη και μπορούν να βλάψουν ή να κάνουν καλό. Κατοικούν εκεί που ο άνθρωπος ή το ζώο σκοτώθηκε και συχνά γίνονται φύλακες και προστάτες του τόπου. Στην αντίληψη αυτή οφείλεται το έθιμο να <στοιχειώνουν> το σπίτι σφάζοντας έναν κόκορα στα θεμέλια : <Στα θεμέλια ρίχν΄ς αγιασμό και καλαμένια σταυρουδάκια και λεφτά για το γούρ τα’ σπιτιού. Πρέπ’ να σφάξ’ς κι έναν κόκορα, να στάξ’ το αίμα τ’ για να στοιχειώσ’ το σπίτ’. Χών’ς και τα’ gεφαλή τα’ στα θεμέλια> Υπάρχουν και θησαυροί στοιχειωμένοι, που τους αποχτά όποιος μπορέσει να τους ξεστοιχειώσει. Ένας τέτοιος θησαυρός είναι και η χρυσή γουρούνα του Ξώμπουργου. (Βλ. Παραδόσεις> (Στοιχειά>)