Εμφάνιση απλής εγγραφής

Παράδοσις περί δράκοντος καταστρεπτικού χωρίου Πέτα (Άρτης)

Νια φουρά του χωριό μας δεν ήταν ιδώ πούνι τώρα. Ήταν κάτ’ στου Μαυριλιό. Στου Πανηγύρι π’ γίνουνταν κάθι χρόνου έμπιναν στου χουρό ούλα τα κορίτσια κ’ οι νιόν’φις τ’ χουριού. Τότις ου δράκος π’πάουταν στ’ Δρακότρυπα, έβγιν’ απ’ ικεί κι μι δυό περπατσές (ή δρασκελιές) εφτάνι στου χουριό. Κάουνταν σ’ν άκρ’ απ’ του χουρό κι καρτέρ’γι πότε να μπή ή γι’ ομορφότιρ’. Άμα έμπ’νι τ’ν άρπαζ’ απ’ του χέρ΄κ΄έφιβγιγια τ’ν τρύπα τα’. Τ’ν επίρνι ‘κεί μέσα κι τ΄ν έτρουγι. Αυτό γίνουνταν κάθι χρόνου. Τότις παρακάλεσαν του Θιό να τ’ς σώσ’ απ’ του Δράκου. Όντας ήρθ’ η ‘μέρα για το πανηγύρι ήρθι κι ου δράκους να πάρ’ τν’ καλύτιρ’. Ήρθι κι άγια Παρασκιβή, χωρίς να τ’ν ιδή ου δράκους. «Αμ’ πηράξι απ’ του χερ’ τ’ν καλύτιρ’, τουν στρών στα πουδάρια κρατώντας ένα τσόκ στου χέρ’ κι κυνηγά δώθι, κυνηγά κείθι φτάν’ στ’ δρακότρυπα. Μπαίν’ μέσ’ ου δράκους, απού κουντά τ’ κ’ η αγία Παρασκιβη. Κατ’ βαίν’ βαθειά ου δράκους κι ‘ανει τρύπα μέσα στ’ γη, κι περπατώντας φτάν’ στ΄ν τρύπα που ΄νι τώρα του μοναστήρ’ τ’ς Αγίας Παρασκιβής. Ικεί τουν φτάν’ κι τ’ δίν μνιά με του τσόκ’ στ’ αρχίδια κι τουν αφίν’ στουν τόπου. Έτσ’ γλύτουσι του χουριό μας απ’ του δράκου. Εκέι στ’ν τρ΄θπα π’τουν σκοτούσι στάζουν ακόμα νιρό τ’ αρχίδια τ’. (Υπό το τίτλον τούτον δημοσιευομένη λαογραφική ύλη ελήφθη επιμέλεια του Χρ. Σούλη κατ’ εκλογήν εκ της εις διαγωνισμόν του παρελθόντος έτους βραβευθείσης υπό των Ηπειρ. Χρον. Συλλογής, γενομένης εν Πέτα Άρτης (Ηπειρ. Χρον. Τ. Γ’, 332 -340. Μαυριλιό = Θέσις κειμένη Ν. Δ. του χωριού Πέτα και απέχουσα αυτού περίπου ¾ της ώρας. Ενταύθα – πιστεύεται γενικώς εξ’ όλων των κατοίκων του Πέτε – εκείνο εις παλαιούς χρόνους το χωριόν Πέτα. Σήμερον σώζονται εν της προμνησθείση θέσει μόνον ερείπια παλαιάς μικράς εκκλησίας αφιερωμένης εις το Άγιον Νικόλαον. Εις τον νότιον τοίχον της εκκλησίας ταύτης -όπως εγώ παρατήρησα - ευρίσκεται εντοιχισμένη κυλινδρική λευκή οέτρα (ασβεστόλιθος), η οποία φέρει εις το μέσον οπήν βάθους 0,080 περίπου, δείγμα βάσεως αντικειμένου. Κατά πάσαν πιθανότητα πρόκειται περί τεμαχίου κίονος. Γύρωθεν προς Α’ : της εκκλησίας ταύτης σήμερον υπάρχουν αλώνια χρημοποιούμενα υπό των κατοίκων του χωριού Πέτα. Δρακότρυπα = Είναι σπήλαιον τι, ομοιάζον μάλλον προς οπήν εντός της γής, βαθειάν και απότομον επί του βουνού Ξηροβούνι (Περάνθη) και εις το αντέρεισμα το αντιστοιχούν σχεδόν εις το 6 ½ χιλιόμετρον της οδού Άρτης – Κοπραίνης. Εις τους Αρχαιολογούντας είναι γνωστόν υπό το όνομα «Νυμφαίον». Περπατσές (ή δρασκελιές) = Υπάρχει επί της άνω επιφανείας μιας πέτρας κειμένης εν τη θέσει «Μαυρολιό» πλησίον των σημερινών αλώνων και προς Ν. αυτών εγγεγλυμμένη «πατησιά» τόσον μεγάλων διαστάσεων, ώστε να λέγεται υπό των κατοίκων του χωριού Πέτα «Πατ’σιά τ’ δράκου». Στρών = κατεδίωξε, τσόκ = σφυρίον χρησιμοποιούμενον υπό των κτιστών. Μοναστήρ’ τ’ς Αγίας Παρασκιβής = πρόκειται περί της εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής εκτισμένης επί του όρους Γριμπόβου και εις το αντέρεισμα πλησίον της θέσεως «Χανόπουλο» σχεδόν εις το 5ον χιλιόμετρον της οδού Άρτης Κουμζιάδες. Αφίν’ στουν τόπου = εφόνευσε. Στάζουν ακόμα νιρό τ’ αρχίδια τ’ = Κατ’ άλλους, οι οποίοι διηγούνται τον μύθον (παράδοσιν ) στάζουν οι μαστοί του δράκοντος, κατά την ημέραν της λειτουργίας της εορτής της Αγίας Παρασκευής (26 Ιουλίου). Μάλιστα η παράδοσις εν Πέτα λέγει, ότι το ύδωρ στάζει ολίγον κατά την έναρξιν της λειτουργίας. Ως μοί ανεκοινώθη υπό του κ. Ν. Τσακανάκη καθηγητού μαθηματικών η παράδοσις αυτή με ποιάν τινά παραλλαγήν υπάρχει και εις στα χωριά Κουμζιάδες – Γρίμποβον Γρεμμενίτσα. Επίσης ο Ν. Γκόντζιος δικηγόρος μοι ανακοίνωσεν, ότι παραλλαγη της παραδόσεως ταύτης υπάρχει εις το χωριόν Θεσπρωτικόν (Λέλοβα) εν η φέρεται η Αγία Παρασκευή, προστάτις των πέριξ χωρίων Θεσπρωτικού, φονεύσασα δράκοντα έξωθεν του χωριού Κάντζα και εις την διεύθυνσιν προς το βουνόν Παντζά όπου μάλιστα σήμερον υπάρχουν βελανιδιές, αι οποίαι λέγεται ότι εφύτρωσαν εκεί όπου κατά την δίωξιν έπιπτεν εκ των πληγών του δράκουντος αίμα εν είδει σταλαματιών. Ταύτην παραθέτω ως μοι ελέχθη. Παράδοσις περί Δράκοντος εν Θεσπρωτώ (Λέλοβα). Ολίγο πιο πέρα από το χωργιό Καντζά στη Σκάλα του Λούρου και δεξιά από το δημόσιο δρόμο που πάει κατά την Πρέβιζα, είναι η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Εκεί κάθε χρόνο που γιορτάζει η χάρι της, μαζεύονταν ο κόσμος όλος απ’ τα γύρω χωριά. Συνήθιζαν τότε οι παλιοί να κάνουν μεγάλο πανηγύρι και τα κορίτσια να μπαίνουν στο χορό. Από το μεγάλο κακό που γέννονταν κάθε χρόνο, έκλεισε η εκκλησία. Τότε η χάρι της παρουσιάστηκε σε πολλούς στον ύπνο και τους είπε να παρουσιάστηκε σε πολλούς στον ύπνο και τους είπε να πάν να γιορτάζουν και να πανηγυρίζουν χωρίς να φοβηθούν τίποτα. Όλα τα γύρω χωριά πήγαν στην εκκλησία, όπως πρίν κι όταν ήλθε η στιγμή του χορού κι κάθι κορίτσι φοβόνταν να μπή στο χορό μην το φάη ο Δράκος φανίστηκε μια γυναίκα με τη ρόκα της και μπήκε αυτή πρώτη στο χορό. Δεν έκλεισε ο γύρος και να σου ο Δράκος κατέβαινε μ’ ένα μεγάλο βογγητό. Δε χάνει καιρό η χάρι της, που πρωτοσύρνε το χορό. Παίρνει τη ρόκα της και τον κυνηγά και τον χτυπά με την πρώτη και τον λαβώνει. Ο Δράκοντας έφευγε στο Βουνό και τα αίματα από την πληγή έσταζαν εις τις σαλτές, που έκανε για να ξεφύγη τα χτυπήματα, πιτάγονταν οι σταλαματιές από αίμα. Και στην κορυφή από το βουνό ανοίγει μια τρύπα και εκεί χώθηκε και από τότε δεν ξαναβγήκε. Εκεί που πετάγονταν οι σταλαματιές από το αίμα φύτρωσαν βελανιδιές και έτσι μπορεί κάθι διαβάτης να ιδή το δρόμο που πήρε ο Δράκοντας, όταν τον κυνηγούσε η χάρη της.

Αρχεία σε αυτό το τεκμήριο

Αυτό το τεκμήριο εμφανίζεται στις ακόλουθες συλλογές

• Παραδόσεις
  Παραδόσεις ή θρύλοι λέγονται οι λαϊκές προφορικές διηγήσεις που συνδέονται με συγκεκριμένους τόπους, χρόνους και χαρακτήρες, και θεωρούνται αληθινές.

Εμφάνιση απλής εγγραφής