Οι Γορτυνιακαί παραδόσεις

Εις εν ρεύμα του Βαλτεσινίκου και εις μίαν πέτραν είναι αποτυπωμέναι δύο βαθειά τρύπαι, αίτινες λέγονται κ οι γονατιές του Δράκου». Η δε παράδοσις αναφέρει ότι εις δράκος εδίψασε, δια τούτο εγονάτισεν, όπως πίη νερό από του Ντελιάνη τη βρύση, ήτις είναι μακράν επί είκοσι λεπτά προς το μέρος του Άγιο λιά δυτικά της Λάστας. Τόσος μεγάλος ήτο! Αλλά και άλλη Γορτυνιακή παράδοσις, ως αναφέρουν οι Καλλιαναίοι, του δήμου τροπαίων της Γορτυνίας αναφέρει ότι εις πελώριος Γίγας και τοιούτοι ήσαν όλοι οι παλαιοί Έλληνες ετίναξε το τσαρούχι του (πέδιλον) ει το οποίον εισεχώρησε το χώμα και έτι του τινάγματος του τσαρουχιού εσχηματίσθη εις λοφίσκους κωνοειδής σπαρτόφυτος, όστις είναι χάρμα των οφθαλμών κατά την άνοιξιν ιδίως, όστις λέγεται μέχρι της σήμερον «ποδημάς». Κάτωθεν δ’ αυτού είναι πεδιάς δι ης διέρχεται ο λάδων. Απ’ εκεί έως της πεδιάδος του Παλούμπα ήτο πόλη μεγάλη κ΄ η οποία κατεστράφη εκ πυρκαϊάς. Αι τοιαύται παραδόσεις δεν φανερώνουν ουδέν άλλο ειμή ότι ο απλούς επί της φοβερωτά της των τυραννιών της Τουρκοκρατίας Ελληνικός λαός ως άλλη αρχαία Πυθία εχρησμοδότει ότι η Ελληνική φυλή γιγαντιαία και εύσωμος δεν ηδύνατο να διαγραφή εκ του επιγείου πλανήτου υπό της φοβεράς και αιμοβόρου Τίγρεως, της Τουρκικής φυλής. Αυταί και αι διάφοροι άλλαι παραδόσεις του Ελληνικού λαού ήσαν το Ευαγγέλιόν του, όπως και οι ιερείς του εστήριζοντο εις τα ρήσεις του ιερού Ευαγγελίου, αίτινως έλεγαν κ δια τούτο λέγω υμίν, ότι άρθηται αφ’ ομών η βασιλεία του Θεού και δοθήσετε έθνει ποιούντι τους καρπούς αυτής». (Ματθ. Κα: 43 Ιωάν. ΙΒ 20 – 23). Και ούτω πως Ιερωμένοι και απλοί λαϊκοί έκαστοι έχοντες ίδιον Ευαγγέλιον και οι δύο ομού και τα δύο επίστευαν εις την ανάστασιν του τεθνεπτος λαζάρου, ο οποίος ήτο το ψυχορραγούν Ελληνικόν έθνος. Και η πίστη αυτών μας έφερεν εις αίσια αποτελέσματα και ηξιώθημεν να ίδωμεν τα μεγάλα γεγονότα του 1921, 1912 – 1913, τα οποία, αι παρέλθουσαι γενεαί υφιστάμεναι και υποφέρουσαι μόνον και μόνον αλλεπαλλήλους συμφοράς πραγματίζοντο ταύτα.