Recent entries

Now showing items 2961-2980 of 6798

Όταν έρχωνται οι Καλικατζάροι τους μαγειρεύομε φάβα, την παραμονή των Χριστουγέννων και τη βάζωμε στον κάπασο(=καπνοδόχος) και την αφήνομε για τους καλικατζάρους που θα κατεβούν απο τον κάπασο να φάνε.

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1960)
Χειμεριναί εορταί

Εορταί του Δωδεκαημέρου. Καλλικάντζαροι (καρκάντζαροι). Πιστεύεται πως την 24ην Δεκεμβρίου κάθε έτος έρχονται οι καλλικάντζαροι και μένουν μέχρι τας 5 Ιανουαρίου οπότε στας 5 περνάει ο παπάς με το σταυρό και τους διώχνει. Τους καλλικαντζάρους τους φαντάζονται με μορφή αγρίου ανθρώπου που τη νύκτα παρουσιάζονται στους βοσκούς τους οδηγούνε σε βράχους και τους ρίχνουν σε γκρεμούς. Για να αποφύγη κανείς...

Νακούλης, Αθανασάσιος (1953)
Οι Καλικάτζαροι

Υπήρχε παλαιά ένα έθιμο. Επειδή την παραμονή των Χριστουγέννων νηστεύομε όλοι και για να φάμε βράζομε φάβαν, αφήνομε λίγη στο τσουκάλι επάνω στον πυρόμαχα (=οι δύο πέτρες της εστίας) για να βρούνε οι Καλικατζάροι να φάνε όταν θα ‘ρθουνε τη νύχτα. Οι Καλικατζάροι λέγαμε πως φεύγανε άμα θ’αγιάχουν τα νερά μέσα σε καρυδότσουφλα και κουπιά από σπίρτα. Αυτοί οι Καλικατζάροι εμεγάλωναν κ’εμίκραιναν όπως...

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1960)
Όλα όμως αυτά [τα οποία αναφέρονται στις σελ. 2- 7] τα κάνουν [οι καλικάντζαροι] εως ότου είναι νύχτα και προτού λαλήση ο μαύρος πετεινός. Για τούτο λέγεται το εξής : Είπε φαίνεται ο αρχηγός τους : ‘’Λάλησ’ ο άρπρος (πετεινός). – Κάτσε ν κάτσουμε , απάντησαν οι άλλοι. –Λάλησ’ ο κόκκινος ! – Εδώ είμαστ’ ακόμα. –Λάλησ’ ο μαύρος! –Φορτώστε να φορτώσουμε. Από αυτό μπορούμε να καταλάβουμε πόσο φοβούνται...

Θεοδώρου, Σάββας (1951)
Καλιτσάντεροι

Οι Καλιτσαντέροι έλεγαν πως ήρχονταν απο τη Μύκονο κ'έκλεβαν τα χοιρινά. Ένας καλιτσάντερος μια φορά ήρθε κ'επήγε απο τον ανεφάντη κ'έβαλε το ποδάριν του να κατέβη μέσ' στο σπίτι. Ο νοικοκύρης έψηνε μια μπιζόλα στη σούβλα και την εκόλλησε στο πόδι του. Απο τότες που έφυγε αυτός καμένος έθαψαν και δεν ήρχονταν. Οι Καλιτσάντεροι ήρχονταν την παραμονή των Χριστουγέννων κ'εφεύγανε την παραμονή των φώτων...

Σπυριδάκης, Γεώργιος Κ. (1962)
Οι καλλικάντζαροι ή, όπως συνήθως ονομάζονται ‘’παγανιές’’ στο Μέτσοβο ονομάζονταν παλαιότερα ‘’τζίνια’’. Η ονομασία αυτή, η οποία σιγά-σιγά χάνεται, εδόθη εις τους καλλικαντζάρους από την χαρακτηριστική την φωνήν, όταν εμφανίζωνται ‘’τζίν, τζίν’’. Τα φανταστικά αυτά ‘’όντα’’ είναι κακά πνεύματα, επισκεπτόμενα τα σπίτια τις νύχτες των Χριστουγέννων- μέχρι τη γιορτή των Θεοφανείων. Επισκέπτονται από...

Τούμπας, Κ. (1951)
Εις το προκείμενον θα αναφέρωμεν μερικάς από τας δοξασίας, τας παραδόσεις, τα ήθη και έθιμα, που επικρατούν κατά τας ημέρας του Δωδεκαημέρου εις εν μικρόν χωρίον της Ηπείρου. Και άς αρχίσωμεν ιστορούντες από τους Καλικαντζάρους. Όλοι θα έχωμεν ακούσει ότι τα Δωδεκάημερα βρισκόμεθα υπό την κυριαρχίαν πονηρών πνευμάτων <των σιαταναρίων> καθώς τα λένε στο χωριουδάκι αυτό, τα οποία παρακολουθούν κατά...

Μελάς, Δ. Κ. (1951)
Παραδόσις του Κυπριακού λαού αρκετά διαδεδομένη είναι οι καλικάντζαροι. Αυτή η παράδοσις λέγει ότι από τα Χριστούγεννα έως τα Φώτα υπάρχουν φαντάσματα, βρυκόλακες, που φανερώνονται συχνά στους αμαρτωλούς. Οι Καλικάντζαροι αυτοί παίρνουν διαδόρους μορφάς. Να μια ιστορία σχετική : Μια γυναίκα, αφού κατευόδωσε τα ξημερώματα τν άνδρα της που επήγαινε στο περιβόλι, επερνούσε από την αυλή της για να πάη...

Τιγγιρίδου, Γεωργία (1959)
Οι Κάγιοι-Κάιδες(Καλλικάτζαροι)

Όποιες γυναίκες πέσου με τον άντρα τως τη νύχτα της παραμονής του Ευαγγελισμού, τα παιδιά που θα γεννήσουν κατά τα Δωδεκάμερα, αν είν’ αρσενικά, γόνονται τοις νύχτες κάγιοι, καλλικάτζαροι, αν είναι θηλυκά, γίνονται στρίγλες. Οι κάγιοι είναι σαν αθρωπάκια σπιθαμιαία, μόνον που είναι μαύροι σαν καμένοι και αδύναμοι, πετσί και κόκκαλο και είναι αμέτρητοι σαν μερμήκια. Φορούν άσχημα ρούχα και από πάνω...

Μιχαηλίδης – Νουάρος, Μιχαήλ Γ. (1932)
Οι παλιοί μυλωνάδες, όνταν έρχονταν η Σαρακοστή και βγαίναν τα Καρκαντζούλια, μαζεύονταν όλοι σ’ένα δωμάτιο. Πήγαιναν τα Καρκατζούλια κι κινούσαν τσ’μυλόπιτρες. Τσ’ έπιανι φόβους κι τρόμους, αλλά δεν ήξεραν πώς να τα δίωξουν. Ένας γιρουντάκος εκεί λέει : Εγώ θα τις κάνω, να τις διώξ’νε. Κι έπιρνι μι του φκυάρ’ μιτά στάχτ’ κι φουτιά αναμμέν’ κι άναβι τα δαυλιά κι τα φεύγαν τα καρκατζούλια, είδ’ άλλως...

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1959)
Προλήψεις και δεισιδαιμονίαι στη Μαραθάσα

Τα ζώδια και οι καλικάντσαροι, που έχουν ελεύθερη έξοδο κατά τα Δωδεκάμερα, φεύγουν την παραμονή των Θεοφανείων (Κάλαντα) μόλις ακούσουν το ''Εν Ιορδάνη''.

Χριστοδουλίδης, Ν. Δ (1951)
Πάμπακος για μόλυβος

Οι Κάοι γυρίζουν την νύχτα και φωνάζουν <Κάου κι εκάηκα> Άμα παντήξουν κανέναν άνθρωπον του λέουν <πάμπακος για μόλυβος ;> Όποιος ακούση την φωνήν αυτήν πρέπει να απαντήση : <Πάμπακος>γιατί άν πή <μόλυβος> θα τον καρφώση ο Κάος.

Βρόντης, Αναστάσιος (1939)
Οι Κάοι

Τους Καλικαντζάρους στη Ρόδο τους λέν Κάους. Όποια γεναίκα 'ππέση με τον άντραν της ανήμερα του Βγκαγκελισμού το παιδί που θα γεννήση τα Χριστούγεννα θα γίνη Κάος. Το παιδί αυτό θα πιάση τα βουνά θα σαρτά στ'αράφια. Για να μην αγριέψη πρέπει να του κάμουν ένα μονομερήτικο ρούχο. Πέρνουν εφτά Μαρίες παμπάκι και αφού το ξεμαγκανίσουν, δοξέψουν κλώσουν, καλαμίσουν, και στέσουν στην βούα (αργαλειό) και...

Βρόντης, Αναστάσιος (1939)
Οι γκάες έρκουντο την αποσπερινή του Χριστού ώσα με τα Φώτα. Οι γκάες ήτο με μούτρα άσκημα κι ορτά τα μαλλιά των, αναμαλλιάριες, μαύροι, το πρόσωπο των ήτο με μαλλιά τα βόντια των ήτο μεάλα, ήτο ψηλοί αλλά μαύροι και τα πόια των ήτο πολύ μεάλα και το σώμα τω(ν) μεάλο. Ο γκάς πέβγαινε τη νύχτα κ(αι) εφώναζε τα ονόματα των δυναικών, εκείνες όταν εποκρίνοντο έπαιρε ικείνος την εμιλιά των. Γιαυτό δενν...

Παπαμιχαήλ, Άννα Ι. (1964)
Το παιί που γεννιέται την ώρα που γεννιέται ο Χριστός γίνεται γκάς 'μείς θυμούμεθα ένα που γεννήθηκε την ώρα 'κείνη κ'έγινε γκάς.

Παπαμιχαήλ, Άννα Ι. (1964)
Κάις (ο)Τα γεννώμενα κατά την 25ην 10βρίου και μάλιστα την νύκτα της 24 ης πρός την 25ην 10βρίου καλούνται εν Σύμη Κάιδες και πιστεύουσιν ότι τας νύκτας του δωδεκαημέρου (απο τις 25 10βρίου μέχρι της 6 Ιανουαρίου)εγείρονται απο της κλύνης την και περιφερόμενα απο την πόλιν επιστρέφουσι κάλον οίκασε, ουδένα μεν βλάπτοντα, αλλ'ούτε συναίσθησιν έχοντα της περιφοράς των εν Καρπάθω καλέντας επίσης Κάις...

Εαρινός, Γεώργιος (1928)
Κάος και κάους (κοινόν) κόους (Απόλλωνα)= κείνος που γεννήθηκε τα Χριστούγεννα. Οι Κάοι γυρίζουν τη νύχτα κυρίως όταν πλησιάζουν τα Χριστούγεννα και αν βρούν κανένα με το ζώο καβουλλικούν στον κώλο του ζώου και ερωτούν <μόλυβος για μπάμπακος> αν πή ο άνθρωπος πάμπακος, θάναι ελαφρός σαν παμπάκι, αν πη μόλυβος, θάναι σαν μολύβι. Άμαν τους βαστάζουν ως το πουρνό, αν δεν τους αφήσουν να φύγουν, φωνάζουν...

Παπαχριστόδουλος, Χ. (1932)
Κάης= υπνοβάτης. Τοιούτας εν Σύμη δε προυνι πάντες τους γεννωμένας κατά την ημέραν των Χριστουγέννων, και σχετίζουσιν αυτούς με τους Βρυκόλακας

Χαβιαράς, Δημοσθένης (1920)
Προλήψεις και δεισιδαιμονίαι στη Μαραθάσα

Την νύκτα, κατά τα Δωδεκάμερα, δεν πρέπει ν'ανοίγουν το ερμάρι, γιατί μπαίνουν μέσα καλικαντζάροι (οι καλές γεναίτζες) και γεννούν και λερώνουν τα ρούχα. Γι'αυτό όταν δούν κανένα ρούχο λερωμένο λένε πως ''εγγενήσαν οι καλές γεναίτζιες πάνω.''

Χριστοδουλίδης, Ν. Δ (1951)
Έγινι ου μυλωνάς γουρ'νοκόψιδα κι επήι κι ου καρκάντζουλας κι έψωνε βατράχια κι φοβήθκ' ου μυλουνάς κι του 'δωκε μιά στου κιφάλ'.

Λουκάτος, Δημήτριος Σ. (1959)

Παραδόσεις: Recent submissions

Το παιί που γεννιέται την ώρα που γεννιέται ο Χριστός γίνεται γκάς 'μείς θυμούμεθα ένα που γεννήθηκε την ώρα 'κείνη κ'έγινε γκάς. ﻿

Κάης= υπνοβάτης. Τοιούτας εν Σύμη δε προυνι πάντες τους γεννωμένας κατά την ημέραν των Χριστουγέννων, και σχετίζουσιν αυτούς με τους Βρυκόλακας ﻿

Έγινι ου μυλωνάς γουρ'νοκόψιδα κι επήι κι ου καρκάντζουλας κι έψωνε βατράχια κι φοβήθκ' ου μυλουνάς κι του 'δωκε μιά στου κιφάλ'. ﻿

Το παιί που γεννιέται την ώρα που γεννιέται ο Χριστός γίνεται γκάς 'μείς θυμούμεθα ένα που γεννήθηκε την ώρα 'κείνη κ'έγινε γκάς.

Κάης= υπνοβάτης. Τοιούτας εν Σύμη δε προυνι πάντες τους γεννωμένας κατά την ημέραν των Χριστουγέννων, και σχετίζουσιν αυτούς με τους Βρυκόλακας

Έγινι ου μυλωνάς γουρ'νοκόψιδα κι επήι κι ου καρκάντζουλας κι έψωνε βατράχια κι φοβήθκ' ου μυλουνάς κι του 'δωκε μιά στου κιφάλ'.