Αναζήτηση
Αποτελέσματα 101-200 από 310
Ξεφτερίζομαι
Σημείωση: Χάνω τα φτερά μου
Τ' αμμάτιν πύργκους καταλλυεί
(1930)
Η βασκανία
Έγινε σκοτωμός
Λέγεται όταν πωλήται τι και γίνεται συγκέντρωσης και ωθούνται αμαλλώμενοι, τις να αγοράση
Τ' αμμάτιν πύργκους καταλλυεί
Η βασκανία
Κρούζει σαν το σφηλικούντριν της μέλισσας
(1930)
Κρούζω = κεντρίζω
Κλάννει τζαι τζερνά μου
(1930)
Κρυφός παπάς εγ γίνεται
Ερμηνεία: Παροιμία επί πράξεων, αι οποίαι δεν δύναται να τηρηθούν μυστικά
Εσήμανεν τογ καλά
(1930)
Δηλαδή τον εξύλισε πολύ
Φέρν' οπναν τζαι παίρν' οπναν
Εμ πολλά άρωστος
Αδεμασελλαν του σσύλλου
(1920)
Ερμηνεία: Επί των αδιακρίτων και αναισχύντων
Όποιος εν ημπορεί να δέρη τον γάρον, δέρνει το σάμαν
(1920)
Σάμαν = σάγμα
Ωσπού να πή ο αλουπόν πάου, πάου την βούνναν της εσσίσαν την
(1920)
Σημειώση : αλούπος = αλώπηξ. Βούνναν = γούναν, Ερμηνεία :Επί των αμαχώ,ν, οι οποίοι καταβάλλονται υπό των ισχυρών και επικινδύνων αντιπάλων
Είχα σε καλεσμένον με το τζερίν όξα με το λαμπά(δ)ιν τζαι παραπονιέσαι πως δεν επέρασες καλά;
Σημείωση: Η πρόσκλησις εις γάμον συνοδεύεται με δώρον τι, με μανδύλι συνήθως
Όψιμον παιδίν αρφανόν
Ερμηνεία: Επί των γενομένων βραδέως και αργά, εις τα οποία συμβαίνει ως εις το παιδί, το οποίον γεννάται αργά ήτοι εις τα τέλη των γονέων του, εις το γήρας των και το οποίον είναι σχεδόν ορφανόν, διότι οι γονείς του ως ...
Από πελλόν τζ' από μιτσην να μάθης την αλήθκειαν
(1920)
Μιτσήν= μικρόν
Από τα νύσια ως την κουρίαν
(1920)
Κουρί(δ)α = κορφή της κεφαλής
Εκάλεσά σε με το λαμπάϊν
Ερμηνεία: Ειρωνική φράσις επί των απροσκλήτων
Ωσπού να πή ο αλουπός ”πάου, πάου” των βούνναν του εβκάλαν την
(1920)
Σημειώση : αλούπος = αλώπηξ. Βούνναν = γούναν, Ερμηνεία :Επί των αμαχώ,ν, οι οποίοι καταβάλλονται υπό των ισχυρών και επικινδύνων αντιπάλων
Άνταν στοχάς μη σαίρεσαι, αντάν γιορκάς μεμ πλείσσης
(1920)
Σημαίνει: Αστοχώ = αντίθετον του επιτυγχάνω
Πόθθεν έν τό μαρουλλάτζιν; - Εμ 'πό τούτον το τζηπάτζιν
Ερμηνεία: δια τούς καταγομένους από χαμερπή οικογένεια και αγενή
Εν είχα τζι ενήστεψα μνήσθητί μου, Κύριε
(1930)
Συνοδεύεται από κείμενο...
Αδ' δεφ φασήση κανένας εις τ' ανώβλιον, εθ' θωρεί το κατώβλιον
(1930)
Δηλαδή, τα παθήματα γίνονται μαθήματα. Σημείωση : φαννιώ = κτυπώ , πλήττω
Ανάγυισ' τον κολιόν να βκάλη τ' αμμάτισ σου
(1920)
Σημείωση: Αναγυιαίννω = ανατρέφω
Αδ δεμ μ'αγαπάς, προσγέλα μου
(1930)
Προσγελώ=προσμειδιώ, όπως κολακεύσω τινά, κολακεύω, περιποιούμαι
Προστάσσουν τηγ κάττατ τ' η κάττα τα καττουδκια της
(1930)
Λέγεται επί εκείνων, οι οποίοι προστασσόμενοι να πράξουν τι, προστάσσουν άλλους να το κάμουν
Ο παπάς κρατεί τ' ασσίν τζ΄η παπαδκιά τ' ασκόδημμαν
(1920)
Ερμηνεία: Επί των εχόντων πλεονέκτημα και ισχύν μεγαλυτέραν εις των αντιπάλων
Στο φτίσ σου σκολαρίκι
(1920)
Ερμηνεία: Λέγεται, όταν της πταίση και θέλεις να της ειπής να μη λησμονήση και ότι θα τον εκδικηθείς
Όποιος παρπατεί γιάλι – άλι κόβκει στράταμ πολλήν
(1920)
Ερμηνεία: Σπεύδε βραδέως
Βούς να μεν ετζημώννε τουτζ τζαί γεναίκα να μεν εγένναν, ποττέ της εν εγέρναν
(1930)
Τζημώννω=καμώ, φιμώ, θέτου κημόν εις το στόμα του ζώου, δια τα μη τρώγη
Που τες παρακ'αλησες έβκαλα τους Αγίους που το θρόνιν τους
(1930)
Παρόμοια φράσις επί περιστάσεων, καθ' ας παρακαλέι τις την Παναγίαν και τους Αγίους να τον απαλλάξουν από κίνδυνόν τίνα ή κακόν ή ασθένειαν
Είπαν του λύκου “εκτενίστης;” τζ' είπεν τζ' ετζείνος -εβρουλλίστηκα τζ' όλα
(1920)
Ερμηνεία: Επί των μη εχόντων φροντίδας δια το ότι στερούνται εκείνου, το οποίον συνεπάγεται φροντίδα, επομένως επί των ανεχών
Τον αγαπάς ξατίμαζε τζαι τον μισάς σ αιρέτα
(1920)
Ερμηνεία: Παροιμία διδάσκουσα την υποκρισίαν χάριν εξαπατήσεως του κόσμου. Σημ. ξιτιμάζω= υβρίζω, ατιμάζω με υβριστικάς λέξεις)
Αγκονίστην ο αβράκωτος βρατζίν
(1920)
Ερμηνεία: Επί των εκλιπούτων. Αγκονίζομαι = αποκτώ ( εκ τας έγγονος, εγγονή)
Ξούρισ' τ' αυγκόν τζαί πιάσ' το μαλλίν
(1920)
Ερμηνεία: Ουκ αν λάβεις παρά του μη έχοντος.
Με μισταρκός γρονίση με πετεινός δκετίση
(1920)
Ερμηνεία: Γρονίση = χρονίση η να μείνη επί εν έτος
Εγυρεύτην η καμήλα στογ γάμον, για ξύλα για νερόν
(1920)
Ερμηνεία: Επί εκείνων από τους οποίους απαιτείται πάντοτε υπηρεσία
Αδκειασερός παπάς θάβγκει τζαι τους ζωντανούς
(1930)
Ερμηνεία: Λέγεται επί εκείνων, οι οποίοι είναι άεργοι, καταγινόμενοι και ασχολούμενοι εις ανόητα, άχρηστα και περιττά πράγματα
Από ν' ακούει γονιούς παραγωνιές τσοιμάται
(1920)
Ακρώννεται=υπακούω. Επί των απειθών τέκνων. Απούν ακρώννεται γονιού, παραγωνιάς τζοιμάται.
Δός του μάντζιπα ψουμίν να φάη να 'χ χαλάλιν του
Σημ. Μάντζιπας = αρτοποιός, ψωμάς
Απού 'σει γίδκια βλέπει τα τζ' απού τα βλέπει τρώει τα
(1920)
Βλέπω=φυλάττω, προσέχω, τρώ(γ)=επί της σημασίας του νέμομαι, καρπούμαι
Γενιάν γύρευκε τζ' έννοιαν μεν έσεις
(1920)
Σημ. Οι Κύπριοι δίδουν μεγάλην σημασίαν εις την οικογενειακήν υπόληψιν και τιμήν
Περικκέτ βερσίν
(1930)
Τουρκική φράσις παροιμιώδης συνηθεστάτη και παρά τοις Έλλησι χωρικοίς
Έννοια που πκιασεν τοκ κέλην, πως ακρίβωσεν το κτένιν
(1920)
Σημείωση: Κκέλης = φαλακρός, στερούμενος τριχών κεφαλής
Γαμεί η αλιντζαύρα τον λα(γ)όν, γιατ' εν ο γέρακας ποπάνω
(1920)
Αλιντζαύρα=σαύρα
Εν να σε δέρω τζ' ας εν τζ' η βέρκα μου ζαβή
(1920)
Σημείωση: βέργκα=ράβδος
Αντάν ψωρηάση ο γείτος σου και σου βοτάνιν γύρευκε
(1920)
Σημαίνει: Ψωρκάζω = ψωριώ
Εί(δ)ες ρκάν τζ' αππή(δ)αν φούρνον;
(1920)
Ερμηνεία: Επί των ανίκανων
Απόσει δέντρα έσει σιός, τσ' απόσει σιός ισοιμάται
(1920)
Η υποστήριξη
Απ' αντραπή τζ' αγγαστρωθή κακόν αγγάστριν ένι
(1920)
Ερμηνεία: Λέγεται όταν τις από εντροπήν χαριζόμενος εις άλλον βλάπτει το συμφέρον του
Θέλεις θέριζε τζαι δίννε, θέλεις δίννε και κουάλε
Ερμηνεία : επί των ευρισκομένων εις δύσκολον λύσιν ή υποχρεωμένων να διεξάγουν το μεγαλύτερον ή δυσκολότερον έργον μιας εργασίας και επί των μη δυναμένων ν΄ αποφύγουν δυσκολίαν ή αμηχανίαν τινά
Αν είσεν ο λύκος γιατρειάν, εγιάτρευκεν τον λύκον του
(1920)
Ερμηνεία: Όμοιον με την αρχαίαν: “ “Ο των άλλων ιατρός έλκεσι βρύων”
Ελίμπισεν η 'ρκά στα σύκα τζ' εν να φά' τζαί τα συκόφυλλα
(1920)
Συνοδεύεται από κείμενο ...
Που λουτουρκά σε δκυό κλησές, πάντα της μιας γελά της
(1920)
Λουτουρκώ = λειτουργώ
Ερωτήσαν τον σσύλλον πόσες ροτσιές έφα(γ)ες; τζ' είπεν “όσους πελλούς είδα”
(1920)
Σημείωση: Ροτσιά = πετριά
Με ξένα κόλλυβα μνημονεύγει τους γοννειούς του
(1930)
Λέγεται επί των προθυμοποιουμένων να δωρίζουν τα ξένα ή αλλότρια
Θεωρία επισκόπου και καρδιά μυλωνά
(1920)
Ερμηνεία : επί των εχόντων θεωρίαν, καλών δείξιν όχι όμως και αξιών
Ο μπαστάρντος εγεννιέτουτ τ' η ματσούκα θελτζέτουν
(1930)
Δεικνύεται η πονηρία του νόθου, όστις θεωρείται διαβολικόν πλάσμα και η πρόνοια, η οποία λαμβάνεται διά την τιμωρίαν του διά τας κακάς πράξεις του
Σύλλον λούννεις, σύλλον πλύννεις, πάλε συλλιές μυρίζει
(1920)
Ερμηνεία: Επί των φυσικών ελαττωμάτων
Ρίσκει μας ροτσιές
(1920)
Σημείωση: Ροτσιά = πέτρες
Που ακούει μιάλον τρύος έπαιρνε μιτσί καλάχι
(1920)
Ερμηνεία: επί διαψεύσεωςη ή επί επιτυχίας ασήμαντων πραγμάτων όθεν ήλπιζε τις να επιτύχη μεγάλα πράγματα
Που μαλλαφά τα νήματα τ' άντερά του μέσα ελ λύματα
Σημείωση: Μαλλαφώ = ψηλαφώ, πιάνω με τας χείρας μου
Του κόσμου τ' αναγέλαστρον του κόσμου αναγελά του
(1920)
Σημ.: Αναγελώ=κατακρίνω, περιγελώ, συντάσσεται μετά γενικής
Ηύρες το χωρκόδ δίχως ςςhύλλοj jσαι παρπατείς δίχως βέργκαν
(1930)
Ερμηνεία: Επί των αυθαιρέτων, οι οποίοι κάμνουν ό,τι θέλουν, διότι δεν υπάρχουν ισχυρότεροι να τους επιβληθούν και να τους αναχαιτήσουν
Πάσκασε, καλόηρε, jαι πάλε φα' κρομμύδιν
(1930)
Ερμηνεία: Επί των απόρων των τρεφομένων με την ιδίαν ευτελή τροφήν και μη δυναμένων ν' αγοράσουν κάτι καλύτερον
Εμείναμεσ΄σαν τομ παπάδ δίχως προσφορά
(1930)
Ερμηνεία: Επί των μη δυναμένων να συνεχίσουν την εργασίαν των, διότι τους έλειπαν τα μέσα
Πάλε jηνούργια βάσανα, πάλε jηνούργκες λύπες
(1930)
Ερμηνεία: Επί πληττομένων επανειλημμένος υπό δεινών αλλεπαλλήλων
Σήμμερον γιορτή μου εμέναμ, παραμονή σου εσεναν
(1930)
Ερμηνεία: Επί των αδιαφορούντων και αμελούντων να παρέχουν βοήθειαμ εις τινα, όπως αποκρουσθή κίνδυνος, ο οποίος επαπειλεί και τους ομιλούντας
Βάωσε τζαι ρωμάνισε τζ' όποθθεθ θέλεις έμπα
(1930)
Σημείωση: Βα(δ)ώννω = κλείω, σφαλλώ (την θύραν)
Ο πελλός τζαι τάσπρον άλουον που μακρυά φαντάσσουν
(1930)
Φαντάσσω = Φαντάζω, κάμνω εντύπωσιν, έχω λαμπράν θέαν
Εν έμεινεν η ζεύλα μου χαμαί
(1920)
Λέγεται όταν τις δυσαρεστηθή με άλλον και σημαίνει, ότι, αν δυσαρεστηθή ο Α. μαζί μου, δεν εστερήθην κανενός βοός, ώστε να λυπηθώ ότι θα μείνει αργή ή γεύμα μου ήτοι η εργασία της σποράς μου, η οποία θεωρείται η σπουδαιοτέρα ...
Δκυό jαμπαζήες, πάνω σ' ένασ jhοινίν έχ χορεύγκουν
(1930)
Επί απαταιώνων, αγύρτων ή πονηρών ανθρώπων, οι οποίοι δύναται να καταλήξουν εις συμφωνίαν, διότι δεν δύνανται ν' απατήσουν ο εις τον άλλον'. Τζιαμπαζήδες = μεσίται προς διαπραγμάτευσιν αγοραπωλησίας ζώων'
Πάνω στηγ κόντραν εβλάστησεμ μιμμίτιν
(1930)
Ερμηνεία: Επί επανειλημμένων κακών ή ατυχημάτων, ατυχήματος επί ατυχήματος, το μιμμίτιν= πληγή προερχομένη ιδίως από φλεγμονήν ή και μόλυνσιν
(Που τα βρίσκει τόσα ριάλλια, που ξοδκιάζει;) Πλάσκει τα εσύ τημ πέτραν
Σημείωση: Πλάσκω = (πλάττω) δημιουργώ, εξευρίσκω
Αδε μουτσούναν του σσύλλου
(1920)
Ερμηνεία: Επί των αναισχύντων (ισοδυναμεί με το των αρχαίων ''κωνύπης'')
Επρίστην το σερτίμ μου τζ' έγινην αντίν
(1920)
Ερμηνεία: Επειδή ως εκ του περιτυλιουομένον παννίον το αντί εξογκούνται η λέξις αντί = κατήντησε σημαντικόν της εξογκώσεως οιονδήποτε πράγματος
Ανάγνιωσ' τογ κολλιόν να βκάλει τ' αμμάτισ σου
(1930)
Επί των αχαρίστων, οι οποίοι κακοποιούν τους ευεργέτας των
Δα έτζ' τζ' η ργκά δα έτζ' τζ' ο φούρνος
(1920)
Ργκά = γραία
Καλόσ στον κανισσιάρην κατά που 'φερεν να πάρη
(1920)
Ερμηνεία: Επί αρνήσεως τινός να κάμη χάριν τινα ή να δωρήση τι εις άλλον
Έπκιασέν τον η πρόκκα
(1920)
Σημείωση: Μπρόκκα = σιδηρούν καρφί χρήσιμον δια τα υποδήματα, ρίζα πετάλου
Ήρταν τα σιλιδόνια να βγάκουν τους στρούθους
(1920)
Ερμηνεία: Επί των μη εχόντων δικαιώματα και ζητούντων ν΄αφαιρέσουν ταύτα από τους δικαιούχους, διώτι αι χελιδόνες είναι αποδημητικά πτηνά
Τρώε, πίννε, ρε χωριάτη, τζ' έσε τζ' έννοια του μαλιού σου
(1920)
Σημείωση: Μάλιν = κτήμα, περιουσία (τουρκ.)
Η γλώσσα κόκκαλα εν έσει τζαι κόκκαλα τσακκίζει
(1920)
Ερμηνεία: Επί της κακολογίας
Εν το 'λπιζεν η ργκά να γαμηθή, τσ' ήθελεν τζαί ποπανοπροίτζιν
Επί των μη ικανοποιημενών εις επιτυχίαν ανέλπιστον δι' αυτοίς
Ο νους του πουλιού εσ στο τζιγρίν
(1930)
Λέγεται επί εκείνων, οι οποίοι σκέπτονται πάντοτε ό,τι εκ φύσεως αγαπώσι
Τζει πουσ σε καλλιούν να μεγ καλλιέσαι
Ερμηνεία: Επί περιστάσεων καθ'ας αυτόκλητος πειράται τις να πράξη κάτι και τον εμποδίζει έτερος
Όσον θέλεις παίδκιον, μαχόν τζ' όσα θέλει ο Θεός σου πέμπει
Παίδκιον = νέος, παιδί
Είπα τον δέκα βολές j εμ' μούδωσεμ με μιστόμ με 'πολογιάν
(1930)
Επί των μη διδόντων καμμιάν απαίτησιν
Ανάποδος γρόνος δεκατρείς μήνες
(1920)
Ερμηνεία: Παροιμία λεγομένη όταν ο χρόνος τηςστεναχωρίας ή της δυστυχίας φαίνεται ατελείωτος, δεν παρέρχεται εγκαίρως
Είδα ργκάν τζ' αππή(δ)α φούρνον
(1920)
Ργκά = γραία
Άλλοι τρώσιν το λαρτί τσ' άλλοι ππέφτουν στήν ορκήν
(1920)
Ερμηνεία: Η αδικία. -λαρτίν τζ' -οργκήν. Ερμηνεία: Επί εκείνων οι οποίοι κατηγορούνται αδίκως διά κακήν πράξιν, ανίκανον είς άλλους
Άλλοι σπέρνουν τζαί θερίζουν τζ' άλλοι τρων τζαί βορτονίζουν
(1920)
Βορτονίζω = παχαίνομαι ως ο άεργος ημίονος (βόρτος)
Παίζε του γα(δ)άρου λύραν
(1920)
Επί αμαθών και αξέστων