Αναζήτηση
Αποτελέσματα 1201-1300 από 1333
Όνομα και πράμα
(1950)
Συνοδεύεται από κείμενο ...
Πίσω πάλι
(1950)
Συνοδεύεται από κείμενο ...
Οντέ κλάνη ο εφέντης, το τζουμαέτι χέζεται
(1923)
Τζουμαέτι=όχλος, Τουρκ.Λέξις
Κάλεσέ τον εις τον γάμον σου να σι πή και του χρόνου
(1917)
Ερμηνεία: Δια τον αχάριστον και άκαιρον
Τέτοια βόδια τρώγει ο λύκος
(1917)
Ερμηνεία: Δια τον αδικηθέντα υπό τινος ως ευήθη
Θα σου κόψω μύτη κι αφτία
(1926)
Αυστηρώς θα σε τιμωρήσω. Η φράσις λέγεται υπό του απειλούντος εν Μάνη, ένθα ο θέλων να υβρίση τον εχθρόν του του απέκοπτε το ούς, δεικνύων ότι δεν καταδέχεται να τον φονεύση.Οι Βυζαντινοί έκοπτον την ρίνα.
Μπερδεύει η γλώσσα του
(1924)
Περί του ισχυρώς μεθυσθέντος, επειδή η πολυποστά επιφέρει την ατονίαν και αδράνειαν της γλώσσας
Βαστάει το Θεό άπ' την ποδιά
(1948)
Ο Θεός αφαιρεί αλλά προσθέτει
(1952)
Δηλαδή παίρνει ένα αγαθά και δίνει άλλο, στον τυφλό π.χ. δίνει ένα ταλέντο
Σήμερα ήρθε ούριος
(1936)
Επειδή ένας του καταχράστηκεν εξ χιλιάδες
Αυτουνού κλωτσούν τα μουλάρια μέσα του
(1924)
Περί του εκ μέθης ευερεθίστου
Δέν είμαι 'γώ Χασάνης, Γεώργη μέ λένε
(1923)
Διά τής τρίτης υποδεικνύεται η αντίθεσις τού Γεώργη καί τού σκληρού Χασάνη
Κι αν είσαι Γούτας, ας μην εβούτας
(1930)
Ερμηνεία: Κάποιος Γούτας, άρχοντας στη Χιό, εβίασε την υπηρετριά του τη Μαρούκα. Η υπόθεση ήρθε στη δημογεροντία. Ο εισηγητής λέει : Η Μαρούκα στη σεντούκα, κι ο τζανής στο πλάι της, έγινε το έγινε. Ειν τα λέτε, βρε αρκόντοι; ...
Θα γίνη του Κουτρούλ' το πανηγύρι και του Μανώλ' ο γάμος
(1953)
Θα γίνη ή έγινε
Τον άθρησκο τον καταφέρνει ο άπιστος
(1964)
Ο πονηρός θα βρή κάποτε ανωτερό του
Φυσάει τον παρά
(1950)
Συνοδεύεται από κείμενο...
Πάψετε βιολιά! Παίξετε βιολιά!
(1915)
Συνοδεύεται από κείμενο...
Δεν παίρνεις από το χέρι του ένα πράσινο φύλλο
(1940)
Αρκαδία
Τον Αρβανίτη τον είπαν ότι υπάρχει δουλειά στον ουρανό και ρωτούσε που είναι η σκάλα
(1964)
Χαρακτηριστικόν, το ακούραστον της εργασίας των Αρβανιτάδων
Βάλ' την αλεπού δραγάτη κι άφινε τα για σταφίδα
(1936)
Άδηλου Τόπου. Σημείωση : Επί εκείνων, οι οποίοι αναθέτουσι την φύλαξιν της περιουσίας των εις πονηρούς και άρπαγας
Τα Νικολοβάρβαρα και τα βουνά τρομάξαν
(1928)
Τα Νικολοβάρβαρα κατά παλιάν παράδοσιν: “Τα Νικολοβάρβαρα και τα βουνά τρομάξαν!” δηλαδή κατά το τριήμερον των εορτών της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα και του Αγίου Νικολάου δριμύς ενσκύπτει ο χειμών
Είναι κι' αλλού πορτοκαλλιές και κάνουν πορτοκάλλια
(1960)
Δηλ. Μπορεί ν' αναζητήση κι αλλού κανείς αγάπη ή βοήθεια. Λέγεται και σαν πεισματικό
Του 'ρθε η απανταχούσα
(1950)
Συνοδεύεται από κείμενο...
Όπου λαλούν πολλοί κοκκόροι αργεί να ξημερώση
(1912)
Η λαϊκή συνείδησις αποστέργει ανεπιφυλάκτως το συλλογικόν σύστημα, θεωρούσα τουτο εν πάσιν ολέθριον και καταστρεπτικόν. Η υπό πολλών εν ταυτώ διοίκησης ωρισμένης υποθέσεως δυσχεραίνει κατά την δημώση αντίληψιν την λύσιν ...
Καταραμένο μου παιδί, καλέ μου κληρονόμε
(1912)
Εν τη παροιμία ταύτη ανευρίσκομεν την αντίθεσιν των αισθημάτων των γονέων προς τα τέκνα αφ' ενός και της ιδιότητος του κληρονόμου αφ' ετέρου, ήτις είναι κατά κανόνα αναφαίρετος
Θέλησε κι ο Ουβριός να καβαλλικέψ' κι βρέθ' κι Σαββάτου!
(1953)
Ουβριός = Εβραίος
Τ' αντρογύνου τα προικιά είν' σαν της Λαμπρής τ' αυγά
(1912)
Τα εις κινητά και ιδίως εις ενδύματα διδόμενα κατά την προίκα, ως αναλώσιμα και εν πολλοίς περιττά, ήκιστα ευνοούνται υπό του λαού. Διό συνιστάται η εις ακίνητα προιξ
Μοίρα να χουν τα προικιά, κι' ας είν' και κρεμμυδενια
(1912)
Το ηθικόν στοιχείον του γάμου κείται υπέρ το πολιτικόν και περιουσιακόν
Του γυρίζω τήν πλάτη
(1950)
Άνθρωπον που αποστρεφόμεθα, δεν θέλομεν και να τον ίδωμεν κατά πρόσωπον. Άρα του γυρίζουμε τήν πλάτη ή τοίς πλάτες ή τή ράχη εις δήλωσιν περιφρονήσεως. Η φράσις λέγεται και πρός δήλωσιν αθετήσεως δοθείσης υποσχέσεως
Με το πρώτο
(1950)
Επειδή πολλάκις συνεννοούμεθα με νεύματα, ο έξυπνος με το πρώτον νεύμα αντιλαμβάνεται την σκέψιν του άλλου. Λοιπόν κατά παράλειψιν του γνέψιμο προέκυψεν η επιρρηματική φράσις με το πρώτο = ευθύς, αμέσως, οίον καταλαβαίνει ...
Τά κάνουν πλακάκια
(1950)
Η φράσις κατά μεταφοράν εκ τών παιφνιοχάρτων επί ανθρώπων ωφελουμένων παρανόμως διά σφετερισμού από κοινής συμφωνίας ξένης παρουσίας
Τον παίρνει το σχέδιο
(1950)
Συνοδεύεται από κείμενο...
Είν' αλάργα το σκοτάδι; Κλεισ' τα μάτια να το ίδης!
(1953)
Ήτοι το καλό αργεί να γίνη, ενώ το κακό αμέσως γίνεται
Ο ήλιος όταν βγαίνη, εβγαίνει για πολλούς
(1930)
Ο λαός μας λέγει. Ενώ οι αρχαίοι έλεγαν : Και φαύλους καγαθούς άστυ αγνιάς οίγει
Του γαιδάρου η ουρά, ούτε μεγαλώνει ούτε μικρεύνει
(1964)
Λέγεται επί δυστυχών πτωχών ανθρώπων που κοπιάζουν και απολαμβάνουν αναλόγως όχι ικανοποιητικά
Στην αρκούδα δώρησαν τριαντάφυλλο και εκείνη το έβαλε στα πισινά της
(1964)
Λέγεται επί ανθρώπων που δεν ξέρουν να εκτιμήσουν κάτι το ωραίο που τους χαρίζουν
Στου άη Αντρέα αν δε φτάσω τα Νικολοβάρβαρα σίγουρα θ΄αράξω
(1936)
Άδηλου τόπου
Άγια Βαρβάρα βαρβαρώνει, άη Σάββας σαβανώνει κι άη Νικόλας σκάβει και χώνει
(1936)
Άδηλου τόπου
Η αρκούδα είναι μπροστά του κι' αυτός ζητάει τ' αχνάρια της
(1936)
Σημείωση: Επί τών δειλών οι οποίοι προσπαθούν νά ξεφύγουν από παρόντα κίνδυνον προσποιούμενοι ότι δέν τόν βλέπουν καί τόν αναζητούν τάχα αλλού γιά νά τόν αντιμετωπίσουν
Θρέψε λύκο τον χειμώνα να σε φάη το καλοκαίρι
(1936)
Σημ. Ο ευεργετών κακούς ανθρώπους, θα πάθη απ΄ αυτούς όταν θα καταλάβουν ότι δεν έχουν πλέον την ανάγκην του
Μπρός πίσω τα Νικολοβάρβαρα πέφτουν χιόνια βάρβαρα
(1936)
Άδηλου τόπου
Είδα κι παράειδα, αλλά γύφτο παπά δεν είδα !
(1953)
Λέγεται περί συμβάντος το οποίον είναι εντελώς απροσδόκητον και απίστευτον
Κάτι τρέχ΄ στα γύφτικα !
(1953)
Αυτό δηλαδή που συμβάινει είναι άνευ σημασίας
Γανώθηκε μια γύφτισσα στη μύτη
(1953)
Δηλαδή ασήμαντο πράγμα !
Τον έγδαρε με το στουρνάρι!
(1953)
Η παρομοιώδης φράσις έχει και μεταφορική σημασία, π. χ. Αν μου πέση στα χέρια μου ο αχάριστος, θα τον γδάρω με το στουνάρι. Εννοεί ότι θα τον πλέον σκληρόν τρόπον!
Η ευφυϊα νικά την ανδρείαν
(1953)
Συνοδεύεται από κείμενο ...
Γέλα του Νικόλα, να περάσης τολ λιμνιώνα
(1940)
Άμα έχεις δηλαδή να βγάλης κάτι από κάποιο, κάνε του τον φίλο κι άμα το βγάλης, τότε του δείχνεσαι
Σε ζητά με το κερί
(1939)
Αουστοτάιζε, γεναροκαβαλίκα
(1956)
Όποιος ταΐζει καλά τα ζώα του τον Αύγουστο, μπορεί να τα καβαλικεύει το Γενάρη
Που μένα τουν Αλή σι σένα τουν Καραλή ου γάϊδαρους που μ' έδουσις νέ λαλεί π' λαλεί. Για σαράντα πέντι, για διαβόλους σι παίρνει.
(1923)
Σι σένα = Είς σε., νέ = ούτε
Ti me vuθulie alanni poddi karpo den ganni = Όποιος με γελάδες οργόνει, πολύ καρπό δεν κάνει = Chi con vacche ara, molto grano non fa
(1950)
Vuθulie = βους θήλεια. alanni = ελαύνω (βλ Λεξ. Δελτίον 3, 97...). Από τους ελληνόφωνους της Bova Καλαβρίας
Αγάν εζητούσαμε και γιουμπρουκτσή ευρήκαμε
(1923)
Αγάδες ελέγοντο ως γνωστόν οι στρατηγοί (εξωτερικοί αγάδες) και οι αυλικοί (εσωτερικοί αγάδες). Υπό του ελληνικού όμως λαού ωνομάζοντο όλοι οι Τούρκοι στρατιωτικοί
Σαν ο διάβολος το λιβάνι
(1950)
Ερμηνεία: Η φράσις συμπληρώνεται αναλόγως των περιστάσεων με το προτασσόμενον ρήμα φεύγει ή φοβάται και λέγεται επί ανθρώπου αποστρεφομένου τι μέχρι απεχθείας. Εις την φράσιν υπόκειται η αρχαία δοξασία των Ανατολικών και του Ελληνικού λαού, ότι τα δαιμόνια δεν ανέχονται τας οσμάς και η ελαχίστη αίσθησις αυτών τρέπει αυτά εις φυγήν...
Πβ. Ημετέραν μελέτην “Εξορκισμοί και εξορκισταί” εν τη Επετηρίδι της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 3, 225-234. Πβ. Και Νικολάου Πολίτου Παροιμ. 4, 402...
Πβ. Ημετέραν μελέτην “Εξορκισμοί και εξορκισταί” εν τη Επετηρίδι της Εταιρείας Βυζαντινών Σπουδών 3, 225-234. Πβ. Και Νικολάου Πολίτου Παροιμ. 4, 402...
Βεζίρης έγινες, αλλ' άνθρωπος δεν έγινες
(1923)
Η δευτέρα και η τρίτη προήλθον δια μεταφράσεως εκ των τουρκικών : 1) Τιούρκ dανισ' μεντ ολούρ, αdάμ ολμάζ και 2) Όλλούμ, πασ'ά ολdούν, λάκιν αdάμ ολμαdούν, εις τας οποίας υπόκεινται ο γνωστός μύθος του Τούρκου, όστις γενόμενος Βεζίρης (πασάς κατά...
Παιδί μου, πασάς έγινες, αλλ' άνθρωπος δεν έγινες
(1923)
Λαογρ. 71...
Η δευτέρα και η τρίτη προήλθον δια μεταφράσεως εκ των τουρκικών : 1) Τιούρκ dανισ' μεντ ολούρ, αdάμ ολμάζ και 2) Όλλούμ, πασ'ά ολdούν, λάκιν αdάμ ολμαdούν, εις τας οποίας υπόκεινται ο γνωστός μύθος του Τούρκου, όστις γενόμενος Βεζίρης (πασάς κατά...
Η δευτέρα και η τρίτη προήλθον δια μεταφράσεως εκ των τουρκικών : 1) Τιούρκ dανισ' μεντ ολούρ, αdάμ ολμάζ και 2) Όλλούμ, πασ'ά ολdούν, λάκιν αdάμ ολμαdούν, εις τας οποίας υπόκεινται ο γνωστός μύθος του Τούρκου, όστις γενόμενος Βεζίρης (πασάς κατά...
Κάποιον θα πάρ' ο διάβολος από τους δυο
(1912)
Μιά φορά ένας είχε δύο γαμπρούς, έναγ κεραμιδά και έναμ περιβολάρη. Μια ημέρα αποφάσισε να πάη ναν τους ιδή. Εκεί που ρώταγε τογ καθένανε πώς περνάει, ο περιβολάρης του έλεγε: “Αν δε βρέξη, θα με πάρ΄ο διάβολος, θα ξεραθή ...
Tis pao assadia pai καlα = Όποιος πάει σιγά πάει καλά = Chi να piαnο, να sαnο
(1950)
Από τους ελληνοφώνους του Zollino της Απουλιάς
To siddo ti alestai den danganni = Το σκυλί που γαυγίζει δεν δαγκάνει = Il cane che abbaia non norde
(1950)
Από τους ελληνοφώνους της Bova Καλαβρίας
To siddo pu alifta 'ph dakkanni = Το σκυλί που γαυγίζει δεν δαγκάνει = Il cane che abbaia non norde
(1950)
Από τους ελληνοφώνους του Zollino της Απουλίας
Arcobaleno to porno emba sto spiti, arcobaleno atto vrai emba sto polemisi
(1950)
Από τους ελληνοφώνους του Zollino της Απουλίας
Motti vzexi me ton ijo ourmajutte i alipune = Σαν βρέχει με τον ήλιο, παντρεύεονται οι αλεπούδες = Quando piore col sole, si sposano le volpi
(1950)
Από τους ελληνόφωνους του Zollino της Απουλίας
San evrexi me ton ilo prandeguonde i alupude = Σαν βρέχει με τον ήλιο, παντρεύεονται οι αλεπούδες = Quando piore col sole, si sposano le volpi
(1950)
Από τους ελληνόφωνους της Βονα Καλαβρίας
Pos ene h izza ercete i izzaredda = Όπως είναι η γίδα γίνεται το κατσίκι = Com' e la capra viene la capretta
(1950)
Izza = από το αιγίτσα
Liri ti ppuri mbika sti mmoni, liri ti ννταδία mbika stin dulia
(1950)
Από τους ελληνοφώνους της Bova Καλαβρίας
Ti fenni me tin nista den ganni tsikkinia = Όποιος υφαίνει τη νύχτα δεν κάνει ποκάμισο = Chi tesse di notte non fa camicia
(1950)
Από τους ελληνοφώνους της Bova Καλαβρίας
Tis feni nifty e kkanni madi = Όποιος υφαίνει τη νύχτα δεν κάνει ποκάμισο = Chi tesse di notte non fa camicia
(1950)
Από τους ελληνόφώνους του Zallino της Απουλίας
I izze ipane panta stes tajae = Οι γίδες πάνε πάντα στους κρημνούς = Le capre vanno sempre nei precipizi
(1950)
Izze = αιγίτσαι, tajae = ιταλική tagliate
Πήρε τα παπουτσια του
(1927)
Ερμηνεία: Ενταύθα υπόκειται η εικών ανθρώπου, όστις μέλλων να εξέλθη του οίκου, λαμβάνει κατά παλαιόν έθιμον τα υποδήματα, οίτινα παρά την θύραν είχεν εκβάλλει, και απέρχεται. Δεν είναι εν τουτοις απίθανον εις τινα μέρη η ...
Το 'χει δίπορτο
(1950)
Δίπορτο σπίτι είναι το έχον δύο θύρας, την κύριαν και ετέραν δευτερεύουσαν πολλάκις αφανή. Επί τουρκοκρατίας ο Χριστιανός ο υφιστάμενος επίθεσιν υπό Τούρκων εις την κυρίαν είσοδον ηδύνατο να διαφύγη διά της οπισθίας, αν ...
Γλειφ' το, αφέντη Δεσπότη, γιατί μυρίζει από μυρώνι
(1953)
Είπαν οι Μαυρικιώτες εις τον Δεσπότην που έγλειφε το κοκκαλάκι του αρνιού
Ποιός εἰδε το Θεό και δεν τον εφοβήθη!
(1950)
Η φράσις επί εκδήλου θυελλώδους οργής ανθρώπου η επί μανίας των στοιχείων της φύσεως με αποτελέσματα ολέθρια. Ο λέγων θέλει να δηλώση ότι η έκρηξις αυτή επροξένησε τόσον τρόμον, όσον θα ήσθάνετο τις αν έβλεπεν αυτόν τον ...
Από το εν μέρος το εκ του κατά Λουκαν Αγίου Ευαγγελίου και από το “Μπισμιλλιαΐ ραχμάνι, ραχίμ
(1939)
Τον έλεγεν ρητώς, έτι να παύση να δοξάζη
Γέροι θέλουν χαϊδέματα, αγάδες θέλουν άσπρα (Λαογραφ. Αρχείον. Εκ Γορτυνίας (3)
(1923)
Πρός τους επιδιώκοντας να επιτύχωσι τι.
Το κακογίνωτο φλουρί, που δε το θέλει ο νόμος, αδύνατο να το χαρή ο τρίτος κληρονόμος
(1912)
Ερμηνεία: Η αδίκως και παρανόμως ιδιοποιουμένη ξένη περιουσία, δεν είναι μόνιμος. Της αδικίας αι συνέπειαι δύνανται να επιβαρύνωσι και αυτούς του αδικήσαντος τους απογόνους
Αν ακούης τους Τούρκους, βάϊ στους Ρωμιούς, αν ακούης τους Ρωμιούς, βάϊ στους Τούρκους
(1923)
Εκ της αντιθέσεως των θρησειών μετηνέχθη εις τους μεταδίδοντας ειδήσεις εναντίας αλλήλαις.Δια της πρώτης παροιμίας δηλούται η ζωηρά αντίθεσις μεταξύ Ελλήνων(Ρωμιών) και Τούρκων εις ότι αποτελεί την ζωηροτέραν