Πλοήγηση Παροιμίες ανά Συλλογέα "Παναρέτος, Άνθιμος"
-
Που το χώμαμ μου (λέγει η ελιά) πκιάσε τζαι ξένοχ χώμαν εθ θέλω
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Λέχει την ίδια ερμηνεία με την 22 -
Πούσει δένδρον τζαί μελίσσιν ας τζοιμάται ως να φωτίση
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Εκείνος που έχει δένδρα και μελίσσια μπορεί να κοιμάται, μέχρις ότου φωτίση (ανατείλη ο ήλιος), ενώ όλοι οι άλλοι που καταγίνονται με άλλες γεωργικές εργασίες, είναι ανάγκη να ξυπούν ενωρίτερα. Με άλλα λόγια η παροιμία ... -
Ρόϊν του σσιου τζ'αι πορτοκάλλιν του νήλιου
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Ρόδια του σσιού ή σσιατζερά, δηλαδή ρόδια της σκιάς, που αναπτύσσονται στο σκιαζόμενο μέρος του δέντρου, θεωρούνται πιό εύγεστα, ενώ αντιθέτως τα πορτοκάλλια, που ηλιάζονται θεωρούνται τα καλύτερα -
Σαράντα λεμονιές στον άμμο φυτεμένες τζ αί το νερό στήρ ρίζαν τους, μα μ' πάντα μαραμμένες
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Η άμμος και προ πάντων η κάπως χονδρόκοκκη άμμος, ελαχίστην υγρασίαν συγκρατεί -
Τ' Άη – Προκόπη πρόκοψε για σύκα για σταφύλιν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Τ΄Αγίου Προκοπίου, 8 Ιουλίου, αρχίζουν να πρωτοφανερώνονται ώριμα σύκα και σταφύλια -
Τ' αμπέλι αγπά τη τσάππαν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Το σκάψιμο του αμπελιού με το χέρι έχει αποτελέσματα καλύτερα από το όργωμα -
Τ' αμπέλι θέλει κλάδεμαν να κάμη το σταφύλιν τζ' η κορασιά χάδεμα τζαί φίλημα στα σείλη
Παναρέτος, Άνθιμος (1965) -
Τ' αμπέλιν άκουσεν του τσακκαρκού τζ' εβούρισεν τζ εχάθην
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Μεγάλος εχθρός του αμπελιού είναι η αίγα, η οποία δεν κατατρώγει μόνον τα φύλλα αλλά και τις κληματίδες -
Τες πνιούρες του Γεννάρη ο Μάρτης εν να τες σάση
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Ερμηνεία: Τα σπαρτά που έπαθαν από πολυομβρία κατά Ιανουάριον, διορθώνονται συνήθως κατά Μάρτιον ή Απρίλιον -
Τες πνιούρες του Γεννάρη τα Μαρτάπριλλα τες σάζουν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Ερμηνεία: Τα σπαρτά που έπαθαν από πολυομβρία κατά Ιανουάριον, διορθώνονται συνήθως κατά Μάρτιον ή Απρίλιον -
Της αγιάς Μαρίνας δείχνει σύκον, τζαι σταφύλιν τζαι πορτί στο γαλευτήριν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Η Της Αγιάς Μαρίνας σύκον, τζαι τ' Άη Λιά σταφύλιν τζαι πορτί στό γαλευτήριν. Τα σύκα αρχίζουν να ωριμάζουν της Αγίας Μαρίνας, 17 Ιουλίου και τα σταφύλια τ' Άη Λιά, 20 Ιουλίου, την ιδίαν δε εποχήν το γάλα των προβάτων σταματά -
Της αγιάς Μαρίνας σύκον, τ' Άη Λιά σταφύλιν τζαι τ' Άη Παντελεήμονα γεμάτον το κοφίνι
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Το κοφίνι ή το μαντήλιν. Ως και η προηγουμένη, με την προσθήκην ότι μετά την εορτήν του Αγίου Παντελεήμονος η ωρίμανση των σταφυλιών είναι γενική -
Της χωραφερής πάει της παραπάνω η ξεροβολιά
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Τα χέρσα χωράφια, τα οποία για πρώτη φορά οργώνονται για να σπαρούν, είναι καλύτερα να σπέρνωνται “ξερόβολα”, δηλαδή, λίγο πριν βρέξη και πριν διααβραχή το έδαφος. Χωραφερή λέγεται επίσης και ο κάμπος με πλούσιο και βαθύ έδαφος -
Το αμμάτιν του νοικοτζύρη προκόβκει το χωράφιν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Η προσωπική επίβλεψη του ίδιου του γεωργού σε όλες του τες γεωργικές εργασίες είναι απαραίτητη -
Το κλιθθάριμ που είεν τον ήλιον τ' Απρίλη κόψε το με τον αττόν του
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Είεν = είδεν -
Το κουτσίμ που πέφτει πα' στόβ βουν οψιμίζει
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Αναφέρεται στην μεγάλη σημασία, που έχει η έγκαιρη σπορά των σιτηρών -
Το κριθάριν εγ καλόν μμα έπ' πεσ'ιάρικον θέλει παίδκιος να το θερίσουν, κορασιές να το αγκαλολοήσουν παιδκιά να το κουαλήσουν, τζ' αί γέρους να το αλωνέψουν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Έπ πεσ'ιάρικον το = είναι πεσμένο εις τη γη -
Το λουβίν εφουμίστην του φυτευτή να βλαστήση
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Λέγεται για το ταχύτερον της βλάστησης του σπόρου του λουβιού (δόλιχος ή λωβός) το χωριατοφάσουλο, φασουλάκι ή Σμυρναίικο -
Το νερόν τ' Οκτώβρη, αμ μπορείς βάρ' το μέσ' τημ πότσ' αν
Παναρέτος, Άνθιμος (1965)Λέγεται και: Βάρ' το μέσ' τόμ μπότην. Βάρ' το μέσ' την αυλή σ σου. Βάρ' το μέσ' τογ κόρφοσ σου